Eski Genelkurmay Başkanı Emekli Orgeneral İlker Başbuğ son kitabı \'15 Temmuz Öncesi ve Sonrası\'nın imza gününe katıldı ve burada gündemle ilgili açıklamalarda bulundu.
Musul Operasyonu’na dahil edilmeyen Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Musul üzerinde hak iddia etmesi ve Lozan Anlaşması için \'\'Zafer diye yutturmaya çalıştılar\'\' demesi üzerine gündeme gelen \'Misak-ı Milli\' ve Musul meselesi tartışmaları hakkında bir yorum da Başbuğ’dan geldi.
Başbuğ Musul’un kaybedilmesinin nedenini Şeyh Sait İsyanı’na bağladı. Musul’un kaybedilmesindeki ana nedenin \'\'Cumhuriyet devrimlerine karşı din elden gidiyor diyerek halkı kandıran dini kullanan ve devlete isyan yapan Şeyh Sait ve arkadaşları\'\' olduğunu söyledi. Musul’un kaybedilmesi ile Lozan’ın bir alakası yok dedi.
Başbuğ’un konuya dair açıklamasının tamamı ise şöyle:
\'\'Musul’un kaybedilmesiyle Lozan konferansı ve Lozan anlaşmasının ilgisi yoktur. Anlaşma imzalandıktan sonra Türkiye ile İngiltere arasında Musul konusundaki görüşmeler başlar. Konu daha sonra 20 Eylül 1924’te Milletler Cemiyeti’ne intikal eder. Burası önemli. Konunun Milletler Cemiyetine intikal etmesinin hemen akabinde 13 şubat 1925’te Şeyh Sait isyanı başlar. Şeyh Sait isyanı ile içeride ilgilenen Türkiye Cumhuriyeti Devleti tabi ki zorluklarla karşı karşıya kalacaktır. 5 Haziran 1926’da imzalanan Ankara anlaşması ile Türkiye Cumhuriyeti Devleti Musul ve Kerkük bölgesinden vazgeçecektir. Daha doğrusu buraları bırakacaktır. Bunları anlatanlar bu soruyu sorsunlar; ‘Bu Şeyh Sait isyanı neden çıktı, kimler çıkarttı?’ Şimdi baktığımız zaman Türk tarihi açısından çok değerli eserleri olan Bernard Lewis der ki; Şeyh Sait isyanının çıkartılmasının arkasındaki ana neden, Atatürk Devrimleri ne Cumhuriyet devrimlerine karşı din elden gidiyor diye devlete ayaklanmayı başlatan Şeyh Sait ve Şeyh Sait’in yanında bu isyana katılanlardır. Şu soru çok haklı bir sorudur. 13 Şubat 1925’te Şeyh Sait isyanı çıkartılmasaydı, belki bu gün farklı bir coğrafya ile Türkiye Cumhuriyetinin sınırları farklı sınırlarla karşı karşıya kalabilir idik. Bu konuları unutmamak lazım.\'\'
