Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) ve Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) tarafından yapılan araştırmada, 6 Şubat'taki depremlerin merkez üssü Maraş'ta radon gazı seviyesinin normaline göre 4 kat arttığının tespit edildiği açıklandı.
Maraş merkezli depremlerin ardından YTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi Biyomedikal Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Osman Günay ile KOÜ Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Caner Yalçın, "Deprem Sonrası Radon Gaz Konsantrasyonlarının Belirlenmesi" projesini hazırladı.
Projeyle başvurdukları TÜBİTAK 1002-C Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması Acil Destek Programı'ndan destek alan Günay ve Yalçın, 9-12 Şubat tarihleri arasında Kahramanmaraş'ın Elbistan ve Ekinözü ilçeleri arasında bulunan Akpınar Köyü'ndeki toprakta saha çalışması gerçekleştirdi.
Yapılan ölçümlere göre, radon gazı seviyesinin depremin ardından 4 kat fazla olduğu hesaplandı.
Maraş ve Kocaeli değerleri karşılaştırıldı
Doç. Dr. Günay yaptığı açıklamada, toprağın yapısında birçok madde ile elementin yer aldığını, bunlardan bazılarının ise radyoaktif olduğunu söyledi.
Radyoaktif maddelerin bozulması sonucunda radon gazının açığa çıktığını belirten Günay, "Radon gazı toprak olan her noktada var. Çünkü toprağın yapısında uranyum, toryum, potasyum bulunuyor. Bunlar ise bozularak radon gazını oluşturuyorlar" diye konuştu.
Radon gazının normalde de yeryüzüne çıktığını fakat deprem esnasında toprak ve kayaçların yapısında bir açılma meydana gelmesi nedeniyle miktarının arttığını anlatan Doç. Dr. Günay, şöyle devam etti:
"4 kat daha fazla Radon Gazı çıkışı tespit ettik"
"Radon gazı radyoaktif bir gaz, çevreye alfa ışıması yayıyor. Özellikle radon gazının solunmasıyla akciğere geldiği zaman vücuttaki DNA moleküllerine ve hücrelere zarar verebiliyor. Bu durum kansere neden olabiliyor. Bu kapsamda deprem bölgesinde radon gazının tespit edilebilmesi için depremin üçüncü gününde bölgeye giderek radon gazı ölçümlerini yaptık.
Ölçümlerden hemen önce cihazımızı Kocaeli'de test ettik. Kocaeli'nde yaklaşık 10 bin becquerel civarında ölçümler yaptık. Bölgeye gittikten sonra radon gazı seviyesi ölçümlerimiz 35 bin 40 bin becquerel arasında çıktı. Ölçümleri saat başı yaptık. Ölçümlerimizden bir tanesi 43 bin civarında oldu.
Maraş'ın deprem öncesi ölçümleri elimizde olmadığı için Kocaeli'nde yaptığımız değerlerle karşılaştırma yaptık. Yaptığımız araştırmaya göre, deprem esnasında Kahramanmaraş'ta Kocaeli'ye göre 4 kat daha fazla radon gazı çıkışı tespit ettik. Depremden 1 sene sonra bölgenin normal seviyesini ölçtüğümüzde bölgenin normal seviyesini tam belirleyeceğiz.".
