Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenen NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi sonrası açıklamalarda bulunan Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, kendisine sorulan soruyu “Bizim Irak'tan petrol alımına yönelik bir sıkıntımız söz konusu değil. Bu tamamen Irak içerisinde, merkezi yönetim ile Kuzey Irak arasındaki sıkıntıdan kaynaklanan bir şey. Bu konuda da ilgili arkadaşlarım görüşmelerini yapıyorlar. Bizim de bu konuyla ilgili attığımız adım, Kuzey Irak yönetimi ile merkezi yönetimin arasındaki sıkıntıyı aşmalarıdır. Aştıkları anda biz zaten petrol hatlarının açılmasından yanayız. Çünkü kazan-kazan esasına göre onlar da kazansın biz de kazanalım" şeklinde yanıtlamıştı.
Haftalık basın açıklaması düzenleyen Irak Petrol Bakanı Sözcüsü Basım Muhammed Uzeyr, Rûdaw’ın Erdoğan’ın Kürdistan Bölgesi ile Irak hükümeti arasında yaşanan sorunlar nedeniyle petrol ihracatının durdurulduğu konusundaki sorusuna şu yanıtı verdi:
“Hayır bizim herhangi bir siyasi sorunumuz bulunmuyor. Kürdistan Bölgesi petrolünün kamu yararına yeniden ihracatı konusunda aynı vizyona sahibiz.”
Iraklı yetkililere göre, Türkiye, Paris tahkim Mahkemesi kararıyla Irak'a 1,4 milyar dolar ödeme kararını Bağdat hükümeti affedene kadar Kürdistan petrol ihracatına devam etmek istemiyor.
Irak Parlamentosu Stratejik Planlama Komisyonu Başkanı Muhammed Beldavi bu konuda yaptığı açıklamada şunları söyledi:
"Bugün sorun Türkiye'den kaynaklanıyor. Çünkü Türkiye keni limanları üzerinden Irak’ın petrol satışına devam etmesini reddediyor. Türkiye burada, Irak hükümetinin, mahkemenin kanunları çiğnediği için aldığı kararı affettirmesini amaçlıyor."
Ne olmuştu?
Irak, Türkiye’nin Kürdistan Bölgesi ile 2013'ten beri doğrudan petrol ticareti yaparak Bağdat ile Ankara arasında 1973’teki sözleşmeyi ihlal ettiği gerekçesi ile Türkiye hakkında Paris merkezli Uluslararası Ticaret Odası Tahkim Merkezi (ICC) nezdinde dava açmıştı.
Irak Petrol Bakanlığı ise mahkemenin Türkiye’yi 1,4 milyar dolar tazminata mahkum ettiğini ve ayrıca Kürdistan Bölgesi’nden Ceyhan Limanı’na yapılan sevkiyatın durduğunu açıklamıştı.
Paris merkezli Uluslararası Tahkim Mahkemesi’nin 25 Mart’ta aldığı kararın ardından Kürdistan Bölgesi’nden Türkiye’ye yapılan petrol sevkiyatı durdurulmuştu.
Kürdistan Bölgesi ile Irak hükümetleri arasında 4 Nisan’da Kürdistan petrolünün ihracatına ilişkin yeni bir anlaşma imzalanmıştı. Bu karara göre Kürdistan petrolü Irak devlet şirketi SOMO üzerinden ihraç edilecek.
Irak hükümeti şu an Kerkük petrolünü ihracatına başladı. Ancak ihracat Türkiye üzerinden değil Basra vilayeti üzerinden gerçekleşiyor.
