ABD Dışişleri Bakanlığı, bu yıl 22'incisi yayımlanan Uluslararası Dini Özgürlükler Raporu’nda, yaklaşık 200 ülkedeki “dini azınlıklara yapılan kısıtlamaları” inceledi.
Raporun sunumunu Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ve Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Dini Özgürlükler Özel Temsilcisi Sam Brownback yaptı.
Pompeo, sunumunda, özellikle Çin, İran ve Rusya'daki azınlık guruplara yapılan dini baskılara vurgu yaptı.
Diğer yandan 2019'da dünya genelinde işlenen dini özgürlük ihlallerinin 2018'e göre düşüş gösterdiğini ve bunun sevindirici bir gelişme olduğunu belirten Pompeo, özellikle Gambiya'nın Arakanlı Müslümanlara karşı işlenen suçlarla ilgili olarak Uluslararası Adalet Divanı'na dava açmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirtti.
Arakanlı Müslümanlara Baskı Devam Ediyor
Raporda da, Myanmar'ın, Arakanlı Müslümanlara yönelik baskı ve şiddet eylemlerine devam ettiği belirtilirken, Myanmar hükümetinin bu baskıların sona ermesi için hiçbir girişimde bulunmadığı ve Arakan halkının 2017 öncesi zorlu hayat koşulları içinde yaşamaya devam ettiği vurgulandı.
Raporda, şu ifadelere yer verildi:
"ABD olarak, Başkan, Başkan Yardımcısı, Dışişleri Bakanı, Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi, ABD'nin Myanmar Büyükelçisi ve çeşitli kıdemli yetkililer düzeyinde Myanmar'da dini özgürlüklerin sağlanması, diğer azınlıklara yapılan ayrımcılığın bitirilmesi ve Arakanlılara uygulanan baskı politikaları ile Müslüman karşıtı söylemlerin sonlandırılması çağrısında bulunmaktayız."
Bununla birlikte Suudi Arabistan'daki dini baskılara da geniş yer ayrılan raporda, ülkede özellikle farklı dinlere ait hiçbir uygulamaya izin verilmediği ve farklı mezheplere mensup Müslüman azınlıkların ülkede büyük baskı gördüğü belirtildi.
Diğer yandan ise Suudi yönetiminin din ve fikir özgürlüğü kapsamında bazı reformlar uygulamaya çalıştığı savunulan raporda, ABD'nin bu reformları memnuniyetle karşıladığı belirtildi.
Mısır’a Eleştiri
Bunun yanı sıra Mısır'a da değinilen raporda, Mısır yönetiminin ülke genelinde bazı kiliseleri kapattığı ve Hristiyanlara ibadet edebileceği bir yer tesis etmediği vurgulanırken, ülkedeki Şii mezhebine bağlı vatandaşların ise askeriye, güvenlik ve istihbarat birimlerine alınmadığı kaydedildi.
Türkiye’de Azınlıklar Zorluklarla Karşılaşıyor
Raporun Türkiye bölümünde ise ülke genelinde Hristiyan ve Yahudi dinine mensup azınlıkların çeşitli zorluklarla karşılaştığı belirtildi.
Protestan kiliselere bağlı Hristiyanların ülkeye girişinin yasaklanması, ikamet izni verilmemesi veya kiliselerin faaliyetlerine özgür bir şekilde devam etmekte zorluk çekmesine vurgu yapılan raporda ayrıca, Ayasofya'nın camiye çevrilmesine ilişkin söylemlere de değinildi.
Raporda Türkiye’de dini özgürlüklere ilişkin hukuki çerçevenin genel olarak çizildiği bölümde, Türkiye’de anayasanın ülkeyi “laik bir devlet” olarak tanımladığı, dini inanç, vicdan ve ibadet özgürlüğünün anayasada güvence altına alındığı belirtildi. Ülkede yürürlükte olan kanun uyarınca tarikat ve cemaatlerin yasaklandığı ancak hükümetin genel olarak bu kısıtlamaları uygulamadığı belirtildi.
Türkiye’de hükümetin Aleviliği Müslümanlık’ın bir mezhebi olarak görmeye devam ettiği, Yargıtay’ın kararına rağmen cemevlerinin ibadet yeri olarak tanınmadığı kaydedildi. Bu kapsamda Diyanet İşleri Başkanı’nın 2018 yılı Mart ayında camilerin hem Aleviler hem de Sünniler için uygun ibadet yerleri olduğunu söylediğine dikkat çekildi.
