Maraş'ta 6 Şubat'ta 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremler 11 ili vurdu. Hatay’ın Defne ilçesinde 21 Şubat’ta gerçekleşen deprem ise bölgedeki yıkıcılığın etkisini arttırdı. Deprem yalnızca ölümlere ve yıkıma neden olmadı, aynı zamanda milyonları bulan bir göçü tetikledi.
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Göç Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin Durum Değerlendirme Raporu’na göre; deprem bölgesinde kayıtlı yurttaş sayısı 14 milyonun üzerinde ve oransal olarak tüm nüfusun yüzde 16,43’üne tekabül ediyor.
Rapora göre Türkiye’de bulunan yabancı uyruklu nüfusun 2 milyonu deprem bölgesinde bulunuyordu. Bu kategoride yer alan ve geçici koruma statüsünde bulunan Suriyeli sayısıysa yaklaşık 1 milyon 750 bin kişiydi. Başka bir deyişle Suriye’den Türkiye’ye sığınan göçmenlerin yarısı bu 11 ilde ikamet ediyordu. Depremle birlikte bu durumda da değişiklik oldu.
Depremlerin ardından BM tahminlerine göre 1,5 milyon kişi evsiz kaldı. Etkisi geniş bir bölgeye yayılan depremler göç hareketliliğini de beraberinde getirdi.
Yapılan araştırmaya göre bölgeden ayrılan nüfus ağırlıklı olarak komşu şehirlere veya konaklama imkânı verilen yerlere göç etti.
'Antep, Diyarbakır, ve Van'ın göç alma potansiyeli var'
İlerleyen süreçlerde depremden daha az etkilenen Antep, Diyarbakır ve Van gibi şehirlerin de göç alma potansiyeli olduğunu belirten Sağıroğlu, genel nüfus hareketlerinin kalıcılığına ilişkinse şu ifadeleri kullandı:
“Göçün kalıcı olup olmadığı bölgede gerçekleşecek imar faaliyetlerine, istihdam alanlarının oluşturulmasına, eğitim gibi temel unsurların nasıl planlanıp uygulanacağına bağlı. Ancak insanların gittikleri şehirlerde kalma süreleri uzadıkça göçün kalıcı olma ihtimali yükselir. Altı ayı geçen ve bir yıla yayılan sürede insanlar göçtükleri yerde iş bulabilir, çocukları okula başlayabilir. Bu durum geri dönüşleri baskılayacaktır.”
Suriyeli mültecilerin göç hareketliliği
Deprem bölgesinde bulunan mültecilerin Türkiye içindeki hareketliliği farklı bir prosedürle işledi. Göç İdaresi Başkanlığı, 7 Şubat’ta yayınlamış olduğu genelgeyle geçici koruma statü sahiplerinin il dışına çıkma sınırlılıklarının kaldırıldığını, bölgede yaşayan mültecilerin yol izin belgesi alma şartının iptal edildiğini ve gittikleri ilde gerekli resmi işlemleri yapmaları halinde 90 gün boyunca kalabileceklerini duyurdu. 13 Şubat’ta yapılan başka bir açıklamayla seyahat izin belgesi 60 güne indirildi. Bu açıklamayla beraber deprem bölgesi mülteciler için iki ayrı bölgeye tasnif edildi ve Adana, Osmaniye, Urfa, Kilis, Diyarbakır illerindeki yabancıların deprem kaynaklı barınma ihtiyacından doğan seyahatlerinde izin belgesi başvurusu zorunlu hale getirildi.
