Süleymaniye Amerikan Üniversitesi tarafından düzenlenen 9. Süleymaniye Forumu kapsamında enerji panelinde konuşan Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulghani, Kürdistan Bölgesi hükümeti ve özellikle Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile bir buçuk yılı aşkın süredir petrol ihracatı mekanizması üzerine görüşmeler yapıldığını vurguladı.
Bakan Abdulghani, “Bu ihracat, Irak’ın bütçesini desteklemek ve gelirleri artırmak için büyük bir ihtiyaç. Aynı zamanda Kürdistan Bölgesi hükümetine de fayda sağlayacak” dedi.
Bütçe Kanunu ve petrol üretim maliyetleri
Irak Parlamentosu, 2 Şubat 2025’te üç yıllık bütçe kanununda ilk değişikliği onaylayarak Kürdistan Bölgesi petrol ihracatının yeniden başlatılması için önemli bir adım attı.
İhracat, Mart 2023’ten bu yana durdurulmuş durumda. Bütçe kanununda, Kürdistan Bölgesi’nde petrol üretim maliyeti olarak varil başına 16 dolar belirlenmiş, ancak Kürdistan Bölgesi’nde petrol üreten uluslararası şirketler bu rakamın gerçek üretim maliyetlerini karşılamadığı belirterek itiraz etmişti.
Abdulghani, bütçe kanunu değişikliğiyle petrol şirketlerine varil başına 16 dolar ödeme yapılmasının öngörüldüğünü ve bunun üretim ile nakliye maliyetlerini karşılamak için önemli bir adım olduğunu söyledi.
Ancak Abdulghani, Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol sahalarının coğrafi zorlukları nedeniyle üretim maliyetlerinin yüksek olduğunu vurguladı.
Bakan Abdulghani, “Kürdistan’daki sahalar, coğrafi olarak zorlu ve sondaj maliyetleri yüksek. Bazı sahalar günlük 20-25 bin varil üretiyor. Örneğin, Basra’daki Rumeyla sahası günlük 1 milyon 450 bin varil üretim yaparken, üretim maliyeti varil başına sadece 4 dolar. Ancak Kürdistan’daki bazı sahalarda bu maliyet 36 doları aşıyor” diye konuştu.
Yerel kullanım ve üretim miktarları
Bütçe kanununa göre, Kürdistan Bölgesi’nin günlük 46 bin varil petrolü iç tüketim için ayırması gerekiyor.
Bakan Abdulghani, Kürdistan Bölgesi’nin mevcut durumda toplamda günlük 286 bin varil petrol ürettiğini ve bunun 115 bin varilinin iç tüketim için ayrıldığını belirtti.
Iraklı bakan, üretim ve nakliye maliyetlerinin belirlenmesi için uluslararası bir danışmanlık firmasının 60 gün içinde bir rapor hazırlayacağı da ifade etti.
Bağdat-Erbil görüşmeleri ve engeller
Abdulghani, Kürdistan Bölgesi’nden teslim edilen petrol miktarının Bağdat ile Erbil arasındaki anlaşmazlıklardan biri olduğunu söyledi.
Bakan Abdulghani, Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol şirketlerinin mali haklarının nasıl ödeneceğine dair endişeleri olduğunu, ancak Maliye Bakanı’nın yazılı bir taahhütle bu ödemelerin yapılacağını garanti ettiğini belirtti.
Iraklı bakan, Kürdistan Bölgesi’ndeki petrol şirketlerinin biriken borçlarının da görüşmelerde bir engel teşkil ettiğini, ancak bu konunun bütçe değişikliği sonrası ayrı bir şekilde ele alınabileceğini ifade etti.
Abdulghani, “Müzakereler için kapılar kapanmadı. Cumartesi günü Kürdistan Doğal Kaynaklar Bakanlığı heyeti Bağdat’a gelerek görüşmeleri tamamlayacak. Dört petrol şirketi, ihracat için Kürdistan Doğal Kaynaklar Bakanlığı ile anlaşma yaptı ve Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) ile sözleşmeleri yenilendi” dedi.
