Suriye Anayasa Komitesi, Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen’ın girişimleriyle 5'inci tur görüşmelerine yarın Cenevre’de başlıyor. Toplantıya Suriye hükümeti, muhalefeti ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katılıyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ortadoğu ve Afrika Özel Temsilcisi, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov’la görüşen Pedersen, Cenevre görüşmelerinde bir ilerleme kaydedilmesini sağlayacak uygun bir zemin hazırlanması çağrısında bulundu.
Pedersen,Komitenin rejim ve muhalif eş başkanlarının süreci ilerletmek için net gündemleri ve temaları olan eylem planları üzerinde anlaşmaya varmalarını umduğunu ifade etmişti.
Suriye hükümeti, muhalefeti ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri olmak üzere 3 grubun yer aldığı, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşan Komitenin ‘küçük yapı’ olarak bilinen toplam 45 kişilik yazım kurulunun pazartesi günü İsviçre'de bir araya gelmesi bekleniyor.
Büyük yapı, tüm komite üyelerini kapsıyor ve 150 kişiden oluşuyor. Üç gruptan 15’er kişinin bir araya geldiği küçük yapı ise büyük yapıya yakın bir şekilde çalışıyor ve BM’nin ülkedeki yıkıcı çatışmayı Suriye'nin bütünlüğünü ve egemenliğini koruyarak sona erdirme çabalarının önemli bir parçasını oluşturuyor.
Pedersen, cuma günü Cenevre’de düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi:
“Anayasa Komitesi’nin güven tesis edeceğini ve daha kapsamlı bir siyasi sürecin kapılarını açacağını umuyorum.”
Ancak Anayasa Komitesinin diğer faktörlerden ayrı hareket edemeyeceğini de ifade eden Pedersen, “İlerleme kaydedebilmek için çeşitli tarafların siyasi iradesine ihtiyacımız var” dedi.
Pedersen, Suriye'deki yaklaşık on yıldır süren çatışmaların ardından son 10 ayın daha sessiz geçmesine ve cephe hatlarında neredeyse hiç değişiklik yapılmamasına rağmen, mevcut sakin atmosferin her an bozulabileceği konusunda uyardı.
Pedersen sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu kırılgan bir sükunet. Tüm bu sorunlar tek başına Suriyeliler tarafından çözülemez. Uluslararası iş birliğine ihtiyaç var. Dediğim gibi çeşitli taraflar oturup bu süreci nasıl ilerletecekleri konusunda gerçekten fikir alışverişinde bulunana kadar gerçek müzakerelere ihtiyaç duyuyoruz. Bu siyasi irade eksik olursa, süreci ilerletmek çok zor olacaktır.”
BM Suriye Özel Temsilcisi, ‘Şimdiye kadarki siyasi sürecin, Suriyelilerin hayatlarında ne somut değişiklikler ne de gelecek için gerçek bir vizyon getirmediğini’ kabul etti. Barış sürecini ilerletmek için iş birliği arzusunun gerekli olduğuna dikkati çeken Pedersen, “Defalarca vurguladığım gibi, artık hiçbir aktörün veya grubun Suriye'ye iradesini dayatmasıyla veya çatışmalarla Suriye sorununun çözülemeyeceği açıkça ortadadır” ifadelerini kullandı.
Bununla birlikte Pedersen, bu haftanın başlarında BM Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) düzenlediği Suriye konulu toplantısında önümüzdeki pazartesi günü Anayasa Komitesi’nin bir araya geleceği görüşmelerin önemli olduğunu söyledi. BM Suriye Özel Temsilcisi, gündemdeki pek çok konunun Anayasa Komitesi’nde bir yılı aşkın bir süredir görüşülmekte olduğunu da sözlerine ekledi.
Pedersen sözlerine şöyle devam etti:
“Eş başkanların daha etkili ve pratik çalışma yöntemleri olarak nitelediğim adımları uygulamaya koyma zamanı geldi. Ancak böylece görüşmeler daha iyi ve daha odaklı bir şekilde düzenlenebilir. Komitenin anayasa reformunu hazırlamaktan fiilen taslağını hazırlamaya başlamasını sağlamalıyız.”
Pedersen, Komitenin belirli anayasal konuları ve taslak hükümleri dikkate alarak çalışmalarına başlayabileceğini ve önümüzdeki dönemde de belirli gündemlerle görüşmelerin yapılmasını kararlaştırabileceğini belirtti. ‘Daha ciddi ve iş birliğine dayalı diplomasi’ çağrısında bulunan Pedersen, Suriye ile ilgilenen başlıca ülkelerin anlaşmazlıklara rağmen, Aralık 2015'te kabul edilen BMGK’nın 2254 sayılı kararına halen bağlı olduklarını da vurguladı.
Pedersen, ülke içinde yerlerinden edilen ve yurtdışında mülteci olarak yaşayan milyonlarca Suriyelinin derin travma, aşırı yoksulluk, bireysel güvensizlik ve geleceğe dair umutsuzluk içinde olduğunu söyledi. BM Suriye Özel Temsilcisi, ‘Suriye'deki çatışmayı ele almanın, en önemli ortak öncelik haline getirilmesi’ çağrısında bulundu.
