Irak Başbakanı Muhammed Şii es-Sudani, ABD’li kongre heyetine, iki ülke arasında 2008 yılında imzalanan stratejik çerçeve anlaşmasına dayanarak Irak'ın ABD ile ortaklık kurma konusunda ilgisi olduğunu bildirdi.
Irak Başbakanlık Medya Ofisi'nden yapılan açıklamaya göre Irak Başbakanı Sudani ile ABD Kongresi Dış İlişkiler Komitesi üyesi Christopher Coons arasındaki görüşmede, Uluslararası Koalisyon’un görevinin sona ermesinin ardından iki ülke arasındaki ilişkilerin ikili ilişkilere dönüştürülmesinin önemi ele alındı.
Sudani açıklamasında ‘Özellikle Ramazan Ayı’nın yaklaşmasıyla birlikte Gazze'deki savaşın durdurulması ve işgal güçlerinin yaptığı soykırıma son verilmesinin gerekliliğine’ vurgu yaptı.
ABD Başkanı Joe Biden'ın isteği üzerine bölgede ziyaret turu gerçekleştirdiğini söyleyen Coons da ‘ABD ile Irak arasındaki ortaklığın derinliğine’ dikkat çekti.
Şarku’l Avsat’ın aktardığı bilgilere göre ABD’li yetkili açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Yüksek Askeri Komite toplantıları uyarınca gerçekleştirilen güvenlik hususlarının yanı sıra, iki taraf arasındaki ilişkilerin ekonomik, kültürel ve sağlık boyutlarını da kapsayacak şekilde genişletilmesi önem arz ediyor. Gazze ve Filistin topraklarında ateşkesin sağlanması için çalışmanın yanı sıra Ortadoğu'da da istikrar ve barışın sağlanması da gerekiyor."
Bu bağlamda ABD Kongresi Dış İlişkiler Komitesi üyesi Christopher Coons, Irak Parlamentosu eski Başkanı Muhammed el-Halbusi ile görüştü. İki taraf, Irak ile ABD arasındaki stratejik ortaklığa uygun olarak iş birliğinin güçlendirilmesine vurgu yaptı.
Halbusi'nin ofisinden yapılan açıklamaya göre, iki taraf, terörist IŞİD örgütünün yenilgiye uğratılmasına katkıda bulunan güvenlik iş birliğinin sürdürülmesinin altını çizdi ve sürdürülebilir bir ortaklığa ulaşmak için ABD-Irak Yüksek Askeri Komitesi’nin (HMC) önemine dikkat çekti.
Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci, Senatör Coons ile yaptığı üçüncü toplantıda, ‘Irak-ABD ilişkilerinin istikrarlı ve iyi olduğunu ve Irak'ın, Irak Parlamentosu tarafından onaylanan stratejik çerçeve anlaşması uyarınca iki ülke arasında ikili ortaklık arayışında olduğunu’ belirtti.
Araci sözlerini şöyle sürdürdü:
"Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme kararı, uluslararası toplumdan kopma anlamına gelmiyor. Irak, IŞİD'e karşı savaşında yanında yer alan dost ülkelerin tutumlarına değer veriyor. Irak'ı çatışma alanı haline getirmeye çalışanlar var. Irak kendisini çatışmadan uzaklaştırmaya çalışıyor. Sudani hükümeti, ekonomiyi canlandırmak ve çalışma ortamını iyileştirmek amacıyla yatırımcılar için uygun atmosferi yaratmanın yanı sıra hizmetler, reform ve bakanlık programının uygulanması alanında niteliksel ve gözle görülür atılımlar gerçekleştirdi. Irak, kendi topraklarından komşu ülkelere yönelik herhangi bir saldırı başlatmamaya kararlı. Irak'ın hedefi, egemenliğe karşılıklı saygı ilkesi doğrultusunda herkesle dengeli ilişkiler kurmak. Irak, ABD ile gerçek bir ortaklık arayışında ve bu da bölgede istikrarı destekleyecek koordinasyonu gerektiriyor. ABD ve uluslararası toplum, ilgili ülkelere vatandaşlarını Irak ve Suriye'deki DEAŞ üyelerinin ailelerini barındıran Hol Kampı’ndan nakletmeleri yönünde çağrıda bulunmalı. Hol Kampı ortadan kaldırılmadan yeniden ortaya çıkabilecek IŞİD ekolünün ortadan kaldırılması mümkün değil.”
Askeri Komite çalışmaları
Irak Savunma Bakanı Sabit el-Abbasi, ABD Elçisi’yle, Yüksek Askeri Komite'nin, Uluslararası Koalisyon’un Irak'taki misyonunu belirlenen takvime göre sona erdirmesine yönelik çalışmalarını görüştü. Abbasi, "Irak ile ABD arasında ikili askeri ilişkiler aşamasına geçmeliyiz" dedi.
Coons’un Irak ziyareti, Başbakan Muhammed Şii es-Sudani'nin Uluslararası Koalisyon’un misyonunun sona erdiğini, 86 ülkeyle ikili ilişkilere geçildiğini ve bunlardan 25’inin Irak’ta çeşitli askeri varlığa sahip olduğunu açıklamasının ardından geldi. Bu açıklama, ABD'nin bazı silahlı gruplara ait bölgelere ve liderlere yönelik gerçekleştirdiği bir dizi saldırının ardından yapıldı; bu saldırılardan en sonuncusunda Irak'taki Hizbullah Tugayları örgütünün lideri Ebu Bekir es-Saadi öldürüldü.
Irak, 2024'ün ocak ayının ortasından bu yana, çalışmalarını yakın zamanda tamamlayan ikili komite aracılığıyla Washington ve Uluslararası Koalisyon ülkeleriyle diyalog halinde. Bu diyalog Sudani’nin silahlı grupların Irak'taki askeri üslerdeki ABD güçlerini hedef almamasını sağlamayı başarmasının ardından geldi.
Bağdat'taki gözlemciler, Biden'ın Irak tarafıyla müzakerelere şahsen girmesinin, ABD yönetiminin ABD seçimleri için geri sayımın başlamasıyla birlikte iki taraf arasındaki sakin süreci sürdürme konusundaki isteğini yansıttığına inanıyor.
