Suriye’den bir Kürt çığlığı seçim tantanasında kaybolup gitti. Cephe içinde cephe, düşmanlık içinde ittifak, ittifak içinde düşmanlıkların kafa bırakmadığı Suriye’de denkleme Kürtler girince işler hepten karışıyor. Suruç’un karşısında Mürşitpınar Sınır Kapısı’nın açıldığı Kobani (Ayn el Arab yani Arap Pınarı) etrafında 17 Mart’tan beri ürkütücü gelişmeler yaşanıyor. Bir tarafta Rojava’nın (Batı Kürdistan) savunma gücü Halk Savunma Birlikleri (YPG), diğer tarafta ‘Suriye Kaidesi’ Nusra Cephesi’ne el veren Eyman el Zevahiri’ye kafa tutup ‘paralel Kaide’ olarak palazlanan Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD). IŞİD, Kürtlerin ilan ettiği üç kantonlu özerk bölgenin kritik halkası Kobani’yi çökertmek için saldırı üstüne saldırı düzenliyor. IŞİD, adını ‘İslam Pınarı’ olarak değiştireceğini duyurduğu Kobani’ye yönelik hamleyi, doğuda Şeyoh’u ele geçirip ikisi çocuk 24 kişiyi infaz ederek başlattı.
Kim seferber oldu?
YPG ise Kobani’nin düşüşünü önlemek için bütün Kürdistan’ı seferber olmaya çağırdı. Rojava’nın en önemli siyasi aktörü Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) Dış İlişkiler Temsilcisi Zuhad Kobani’ye “Kimler yanıt verdi” diye sordum. Verdiği bilgilere göre, ‘somut destek veren tek güç PKK. Irak’taki Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ve Goran, Rojava için her türlü katkıyı vermeye hazır olduklarını duyurdu. Süleymaniye’de ‘Rojava’ya destek komitesi’ kuruldu. Irak Kürdistan Yönetimi ise yuvarlak sözlerle destek açıklamasının ötesine geçmedi.’ Bir ilave de benden: Barzani’nin desteklediği Suriye Kürdistan Demokrat Parti lideri Abdülhakim Beşar, YPG bayrağı altında savaşmayacaklarını söyledi. Türkiye ile ilişkileri iyi tutmaya çalışan ve Semelka kapısını bile açmaktan imtina eden Mesut Barzani’nin YPG’ye omuz vermesi zor.
Kobani neden hedefte?
Kendi tarihlerini yazmaya koyulan Kürtler, Rakka’daki emirliği Türkiye sınırlarına kadar genişletmeye çalışan IŞİD’ın hesaplarını bozuyor. IŞİD, Kürt bölgelerine defalarca tasallut oldu ve püskürtüldü. Kobani’yi 3 taraftan kuşatan IŞİD son olarak salı günü Fırat’ın kenarında Süleyman Şah Türbesi yakınlarındaki Zor Muğar’dan top atışıyla saldırıya geçtiğinde onlarca kayıp verdi. Yine PYD, Kobani’nin doğusundaki Kendal’da pusu kurarak IŞİD safında savaşan 12 Azerbaycanlıyı öldürdü. Ebu Muhammed adlı Kürt kökenli komutanları da öldü. Ancak YPG, Kobani’nin güneyinde Arapların yaşadığı Sırrin’de tepeleri tuttuğu halde 2 tahıl silosunun IŞİD’ın eline geçmesini önleyemedi. IŞİD silolara tanklarla saldırdı. Kobani hem Türkiye’ye açılan kapılardan biri hem de Rakka’dan gelip Membic, El Bab ve Halep’e giden yolu tutuyor. IŞİD, Rakka’dan Carablus ya da Menbic’e gitmek istiyor ama YPG’nin kontrolündeki otobandan geçemiyor. Bu nedenle düzen kurarken Kobani engelini aşması gerekiyor. YPG’yi yenilgiye uğratmak için güneyde Rakka’dan güç alıyor. Ayrıca kısa bir süre önce batıda Akçakale’nin karşısında Özgür Suriye Ordusu’nu (ÖSO) oyuna getirerek ele geçirdiği Tel Ebyat ile doğuda Karkamış’ın karşısına denk gelen Carablus’tan Kobani’yi kıskaca alıyor. Tel Ebyad’da Arap köylerinin arasındaki üç Kürt köyüne 5 Mart’a kadar “Evlerinizi boşaltmazsanız talan edeceğiz” diye süre tanıdığı söyleniyor.
ÖSO bu kez Kürtlerle
Kobani düştüğü takdirde IŞİD stratejik üstünlük kazanacak. Rojava ise çok daha kırılgan hale gelecek. Zuhad Kobani’nin ifadesiyle ‘Kobani, Kürtlerin 19 Temmuz 2012’de kontrolü ele aldığı ilk yer olması nedeniyle psikolojik bir etkiye sahip. Kobani’yi düşürdüklerinde Cezire ve Afrin kantonları da zayıflayacak. Moral çöküntüsü yaşanacak.’ Burada ilginç bir ittifak da gelişiyor. YPG’yi rejimin uzantısı olarak gören ÖSO unsurları da Kobani savaşında Kürtlerle aynı safa düştü. IŞİD’dan kaçıp YPG’ye sığınan ve kendilerine ‘Ahrar-u Rakka’ adını veren Araplar şimdi Kürtlerle birlikte Kaide’ye karşı savaşıyor. Halbuki geçen yıl Serekaniye’de YPG ile savaşa tutuşan ya da Kobani ve Afrin’i kuşatma altında tutanlar arasında ÖSO birlikleri de vardı. 2013’ün sonuna doğru IŞİD’a açılan savaşla hatlar yeniden karıştı. IŞİD’la çatışmadan kaçan yaralı ÖSO üyelerini Afrin’de tedavi eden Kürtlerdi. ÖSO şemsiyesini kullanan Cephet-ül Akrad (Kürt Cephesi) zaten Kürt davası söz konusu olunca YPG ile güçbirliği yapıyor. Bugün IŞİD’la savaşta onlar da YPG’nin yanında.
Afrin için ‘imkansız görev’
YPG sözcüsü Redur Xelil seferberlik ilan ederken “Bizi desteklerlerse Cezire’den Kobani’ye tüm yolu açabiliriz” demişti. Bir başka YPG savaşçısı da Al Monitor’a Afrin’e kadar tüm yollardan IŞİD’ı temizleyebileceklerini söylemişti. Bu, Kobani ile Afrin arasındaki coğrafi kopukluğu giderme anlamına da geliyor. Ancak Arap ve Türkmen bölgelerinde PYG’nin savaşa girişmesi yerel dinenişe yol açabilir. Coğrafi kopukluğu giderecek şekilde bir hattı elde tutmak imkansız. Ruhad Kobani de buna katılıyor: “Kobani ile Afrin arası uzun bir mesafe. Orada Kürt köyleri olmasına rağmen iki kantonu birleştirmek kolay değil.” Aralıkta YPG, Kamışlı civarında Tel Hamis ve Tel Brak’a giren IŞİD’a cephe açtığında Tay, Cabur ve Şammar aşiretlerini karşısında buldu. IŞİD tehdidine rağmen rüzgar aniden YPG’ye dönebiliyor. Hele Türkmen bölgelerinde böyle bir plan ‘intihar görevi’ sayılır.
