Kurdish Monitoring: Kürtçeye Yönelik Müdahaleler Artıyor

Kürt Dil Haklarını İzleme ve Raporlama Platformu (Kurdish Monitoring), 2025 yılının ilk altı ayına dair hazırladığı raporu kamuoyuyla paylaştı. Raporda, Ocak-Haziran döneminde Kürtçeye yönelik toplam 44 ayrı müdahale vakası tespit edildi.

Dilsel ayrımcılık örneklerinin kamusal, kurumsal ve kültürel alanlarda yoğunlaştığına dikkat çekilen raporda, engellemelerin alanlara göre dağılımı şu şekilde oldu: kamusal alanda 15, kültür-sanat alanında 12, medya alanında 8 ve hapishanelerde 9 vaka.

Müdahalelerin aylara göre dağılımı ise şöyle: Ocak ayında 9, Şubat’ta 6, Mart’ta 7, Nisan’da 5, Mayıs’ta 10 ve Haziran ayında 7 vaka tespit edildi. Bu veriler, yılın ilk yarısında ortalama her dört günde bir Kürtçeye karşı bir müdahale gerçekleştiğini gösteriyor.

Raporda dikkat çeken bazı örnekler arasında, Gebze Teknik Üniversitesi'nin 8 Mart’ta düzenlenmesi planlanan yürüyüşü “Kürtçe slogan” ihtimali nedeniyle yasaklaması, Jîn Art Sanat Evi’ne yapılan polis baskınında kitap ve bilgisayarlara el konulması, VOA Kürtçe servisinin kapatılması, Elazığ Cezaevi’nin Kürtçe sözlük bulunduran mahkûmu disiplin cezasına çarptırması ve Amedspor formasında yer alan “Hebûn” ifadesi nedeniyle formanın mahkûsa verilmemesi yer aldı.

Raporda ayrıca şu temel bulgulara yer verildi: Müdahalelerin %60’tan fazlası devlet kurumları eliyle gerçekleşti. Müdahalelerin %70’i kamusal alanlarda veya kamu hizmetleri kapsamında yaşandı. Her dört vakadan biri, yalnızca Kürtçeye özgü ifadelerin veya sembollerin “güvenlik” gerekçesiyle sansürlenmesine ilişkin. Dijital medyada da erişim engelleri ve sansür uygulamaları devam ediyor.

Raporun uluslararası boyutunda ise Japonya’da Kürt sanatçı Seyda Perinçek’in konserinin iptal edilerek sınır dışı edilmesi ve Almanya’nın Mannheim kentinde Kürtçe şarkı söyleyen bir müzisyenin fiziki saldırıya uğraması yer aldı.