ITC Başkanı Hasan Turan ve bir grup Türkmen siyasi parti üyesi ortak basın toplantısı düzenledi.
Irak Anayasası’nın 140’ıncı Maddesi’nde belirlenen “tartışmalı bölgelerin statüsünün” yeniden gündeme geldiğine değinen Turan, "140’ncı maddenin Türkmenlerin gıyabında Bağdat ve Erbil arasında gündeme gelmesine karşıyız” dedi.
Bu maddenin gündemden düştüğünü ve uygulanmasının başarısızlığa uğradığını savunan Turan, “Birleşmiş Milletler (BM) raporunda da bu maddenin uygulanması halinde kentte bileşenler arasında iç savaş çıkacağı uyarısı yapılmıştı" diye konuştu.
Irak hükümetinin siyasi taraflarla yaptığı Kerkük konulu toplantılardan “Türkmen temsilcilerinin uzak tutulduğunu” belirten Turan, Kerkük ve diğer tartışmalı bölgelerin statüsü ile ilgili çözümünün “yapıcı diyalog yoluyla mümkün olacağını” söyledi.
Irak’ta yeni kurulan hükümette Türkmenlere bakanlık verilmediğini hatırlatan Hasan Turan, “Milli varlığımızı savunmada gerekirse tırmandırıcı adımlar atabiliriz. Barışçıl gösteriler ve oturma eylemleri bunlara dahil" şeklinde konuştu.
140’ıncı Madde yeniden gündemde
Irak’ta yeni hükümetin kurulması ile birlikte Kerkük başta olmak üzere, Kürdistan Bölgesi idaresi dışında kalan tüm diğer Kürdistani bölgelerin statüsüyle ilgili olan 140’ıncı maddenin hayata geçirilmesi yeniden gündeme geldi.
Kürt taraflar, başından beri birbiri ardında Irak hükümetleri tarafından gözardı edilen meseleyi, yeni hükümete katılım şartlarından biri olarak öne çıkarıyor.
Geçtiğimiz günlerde Rûdaw’a konuşan Kürdistan Bölgesi İdaresi Dışındaki Kürt Bölgeleri Genel Kurulu Başkanı Fehmi Burhan "140’ıncı Maddenin hayata geçirilmesi için kurulacak olan komite yeniden faaliyetlerine başlayacak. 2005 ile 2010 yılları arasında çalışan bir komite vardı, ancak 2014 yılından itibaren çalışmaları olmadı” dedi.
Bağdat 140’ıncı maddenin uygulanmasına yanaşmadı
Irak’ta 1968'de iktidara gelen Baas rejimi 2003'e kadar süren iktidarı boyunca Kerkük başta olmak üzere, diğer Kürdistani bölgelerde demografiyi değiştirmek için "Araplaştırma" politikası güttü.
Saddam Hüseyin rejiminin yıkılmasının ardından kabul edilen yeni anayasada bu bölgelerin kaderinin yeniden belirlenmesi için 140’ıncı Maddesi eklendi. Madde üç aşamadan oluşuyor.
Buna göre, önce Saddam döneminde yaşanan demografik değişiklik durumunun normalleştirilmesi öngörülüyordu.
Ardından bu bölgelerde nüfus sayımı yapılacak ve bu bölgelerin statüsünün belirlenmesi için referanduma gidilecekti.
Anayasaya göre tüm bu adımların Aralık 2007'e kadar gerçekleştirilmesi gerekiyordu. Ne var ki Bağdat yönetiminin tavrı nedeniyle Kürt, Arap ve Türkmen siyasi temsilcilerden oluşturulan komisyon çalışmalarını ilerletememişti.
Kürtler, özellikle Kerkük'ün statüsünün belirlenmesi için 140. maddenin uygulanması gerektiğini ısrarla savunuyor. Türkmen ve Araplar ise maddenin 2007 sonunda hukuken sona erdiğini öne sürüyor.
