İsveç’in NATO’ya katılma talebinin 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenecek NATO Zirvesi’nden önce onaylanma ihtimali, Kurban Bayramı’nın ilk günü Stockholm’de Kur’an-ı Kerim yakılması nedeniyle uzak görünüyor.
Stockholm’de bir caminin önünde Kur’an-ı Kerim yakılmasının ardından, Ankara ile Stockholm arasında tansiyon yeniden yükseldi.
Macar Parlamentosu da, yaz tatiline girmeden önce bu talebi onaylamayı reddetti.
Ankara’nın önümüzdeki hafta Brüksel’de Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in dışişleri bakanları, istihbarat başkanları ve ulusal güvenlik danışmanlarını bir araya getirecek bir toplantıya katılması bekleniyor.
Şarku’l Avsat’a konuşan Türk diplomatik kaynaklarına göre, Türk heyeti görüşmede, İsveç’in ittifaka katılma talebini yakın zamanda kabul etme taahhüdünde bulunmayacak.
Türkiye’den kınama
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Iraklı radikal Salvan Momika’nın Stockholm’deki bir caminin önünde Kur’an-ı Kerim yakmasına izin veren İsveçli yetkilileri eleştirdi.
AK Parti Teşkilatları ile Bayramlaşma Programı’na canlı bağlantıyla katılan Erdoğan şunları söyledi;
“İslam ve insanlık düşmanları polis korumasıyla gerçekleştirdiği provokasyonlarla bu iklime gölge düşürmeye çalışıyor. İsveç’te yapılan alçak saldırı bunlardan biridir. Buna izin verenler, buna alçaklığa göz yumanlar da emellerine ulaşamayacaklardır. Tahrik ve tehdit siyasetine boyun eğmeyeceğiz. Terör örgütleriyle ve İslam düşmanlarıyla kararlı mücadele edilinceye kadar tepkimizi en güçlü şekilde ortaya koyacağız. Müslümanların kutsallarına hakaret etmenin düşünce hürriyeti olmadığını Batılı kibir abidelerine eninde sonunda öğreteceğiz.”
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Twitter hesabından olaya tepki göstererek şunları yazdı;
“Mübarek Kurban Bayramı\'nın ilk gününde, Kutsal Kitabımız Kur’an-ı Kerim’e yönelik İsveç’te yapılan aşağılık eylemi lanetliyorum. İslam karşıtı bu eylemlere, ifade özgürlüğü bahanesiyle izin verilmesi kabul edilemez. Bu tarz menfur eylemlere göz yummak suça ortak olmaktır.”
Ancak NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç’te Kur’an-ı Kerim yakmanın yasa dışı olmadığını ve Türkiye ile NATO üyeliği konusunda müzakerelerin süreceğini söyledi.
Stoltenberg konuya ilişkin dün yaptığı açıklamada, Kur’an-ı Kerim yakılmasını ‘ifade özgürlüğü’ olarak nitelendirerek, Kur’an yakmanın ofansif bir eylem olduğunu ama bunun yasadışı olduğu anlamına gelmediğini söyledi.
NATO Liderler Zirvesi öncesinde, İsveç, Finlandiya ve Türkiye 6 Temmuz’da Brüksel’de üst düzey bir toplantı gerçekleştirecek.
Fidan’ın başkanlık etmesi beklenen heyette, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın da bulunacak.
Türk kaynaklara göre, son Kur’an yakma eyleminin ardından, Türk heyeti görüşmede, İsveç’in NATO’ya katılma talebini yakın zamanda kabul etme taahhüdünde bulunmayacak.
Kaynaklara göre, İsveç’in terörle mücadele için yeni bir yasayı yürürlüğe koyması ve bir PKK destekçisinin iadesi gibi son dönemde Ankara’nın güvenliğini tehdit eden terör örgütleriyle mücadelede adımlar attığına inanmasına rağmen, Türkiye NATO’ya katılım başvurusunu onaylamaya ikna etmek için İsveç’in daha fazla adım atması gerektiğini düşünüyor.
Başta ABD olmak üzere, NATO ve müttefik ülkeler, İsveç’in üyeliğini kabul etmesi için Türkiye üzerindeki baskıyı artırdı.
Macaristan da onay konusunu gündemine almıyor
İsveç’in ittifaka katılmasına itiraz eden ikinci ülke olan Macaristan da, yaz tatilinden önce NATO’ya katılım başvurusunun onaylanması konusunu parlamento gündemine almayı reddetti.
Macaristan’ın parlamentoda çoğunluğa sahip olan ve Başbakan Viktor Orban liderliğindeki Fidesz Partisi (Macar Yurttaş Birliği), Macaristan’daki siyasi duruma yönelik eleştiri nedeniyle İsveç’in NATO’ya katılımına karşı olduğunu ifade etti.
İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, bu konuyu Brüksel’deki Avrupa Birliği (AB) zirvesinde Orban ile görüştü.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da, Perşembe günü Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto ile yaptığı telefon görüşmesinde NATO’nun genişlemesi konusunu ele aldı.