Dünyanın en büyük üçüncü petrol ve doğalgaz tedarikçisi Rusya'yı enerji yaptırımlarıyla tehdit eden Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, Moskova'nın Varşova ve Sofya'ya gaz tedarikini rubleyle ödeme alamadığı için durdurmasına "şantaj" tepkisi verirken olası bir krizi de aşmaya çalışıyor. Rusya, doğalgazı için ruble ödemesi talep etmesine rağmen Gazprombank'ta euro veya dolar olarak yapılan ödemeleri rubleye çevirecek hesapların kullanılmasını da kabul ediyor.
Rusya'dan boru hatlarıyla 23 Avrupa ülkesine gaz tedarik edilirken yeni yaptırım kararlarına hazırlanan AB ise ABD'den desteğin yanı sıra Körfez veya Cezayir, Nijerya gibi ülkelerden daha fazla gaz tedarik etmenin yollarını arıyor, gaz depolama işlemlerini de artırıyor. Polonya'nın gaz deposunun şu anda yüzde 80'e yakın dolu olduğu belirtilirken Bulgaristan'ın ise yüzde 17'de kaldı.
Rusya'nın enerji devi Gazprom'un Sibirya üzerinden Yamal boru hattıyla sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tedarikini iki ülkeye durdurması, Ukrayna'ya saldırıların başladığı 24 Şubat'tan bu yana Rusya'nın AB'ye en sert yanıtı olarak görülüyor. Birçok Avrupa ülkesi de rubleyle ödeme yapmayı reddettiği için olası bir restle karşı karşıya. Ancak Rusya'dan AB'ye dönük benzer bir kararın mayıs ayının ortalarına kadar çıkması beklenmiyor.
BLOOMBERG: 10 ÜLKE RUBLE HESABI AÇTI
ABD merkezli Blomberg haber kanalına konuşan Gazprom'dan üst düzey bir yetkili, en az 10 alıcı ülkenin ruble hesabı açtığını, 4'ünün şimdiden ödemelerini gerçekleştirdiğini söyledi. Habere göre, yetkili bu para birimiyle ödeme yapmayan ülkelere benzer kesinti kararının bir sonraki ödeme tarihi olan mayıs ayının ortalarına kadar uygulanma olasılığının düşük olduğunu belirtiyor.
İngiltere merkezli Financial Times'ın haberine göre, Avrupalı şirketler Rusya'nın doğalgazını ruble olarak ödemek için yeni bir ödeme sistemi planlıyor. Haberde, Almanya, Avusturya, Macaristan ve Slovakya'daki enerji şirketlerinin İsviçre'deki Gazprombank'ta ruble hesabı açmaya hazırlandığı belirtildi.
BBC: HANELERİN FATURALARI KABARIYOR
Avrupa'da gaz fiyatları ise şimdiden en az yüzde 19 artmış durumda, bunun da hanelere yansıması bekleniyor. BBC'nin haberine göre, İngiltere'de üst sınırı 700 sterlin olan gaz faturaları 2 bin sterline yükselmiş durumda ve sonbahar aylarında 3 bin sterline yükselmesine olası gözüyle bakılıyor. Reuters haber ajansı ise Rusya'nın Bulgaristan-Polonya kararı sonrası rublenin euro karşısındaki değerinin son iki yılın en yüksek seviyesine çıktığını belirtiyor.
The Guardian gazetesi de enerji krizi nedeniyle Almanya'nın başkenti Berlin'de açık havuzların bu yaz iki derece daha soğuk olacağını aktardı.
ÜLKELER HANGİ ÖNLEMLERİ UYGULUYOR?
Rusya'nın 20'den fazla ülkenin yer aldığı "dost olmayan ülkeler" listesinde yer alan Polonya ve Bulgaristan'a gaz resti Polonya'nın 50 Rus milyarder ve şirkete yaptırım uygulaması, Bulgaristan'da Kiril Petkov hükümetinin Ukrayna'ya silah alınması için kampanya başlatmasının akabinde geldi. Bulgaristan ve Polonya'dan tepkilerle birlikte söz konusu karara Almanya, ABD, İngiltere, İtalya, Macaristan, Avustralya, Yunanistan'dan farklı tepkiler geldi.
RUSYA: HER ŞEY HESAPLANDI
Rusya'nın herhangi bir Avrupa ülkesine dönük ilk kez aldığı bu kararı enerji devi Gazprom duyurdu. Gazprom, Bulgaristan-Polonya'ya gaz tedariğini kesme kararını, “Gazprom, ruble olarak ödeme yapılmaması nedeniyle Bulgargaz ve PGNiG'ye gaz tedarikini tamamen askıya aldı" şeklinde duyurdu. Açıklamada, 26 Nisan itibarıyla Bulgaristan'ın Bulgargaz ve Polonya'nın PGNİG şirketlerinden nisan sevkiyatları için rubleyle ödeme alınmadığı kaydedildi.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov konuyla ilgili açıklamasında, "Gaz ödemelerini ruble ile yapan ülkelere sevkiyata yeniden başlayabiliriz" dedi. Peskov, "Rusya, tüketicilerine güvenilir bir enerji kaynağı tedarikçisi ve öyle olmaya devam ediyor. Sözleşmeden doğan yükümlülüklerine bağlı kalmaya devam ediyor. Ödeme süreleri yaklaştığında, bazı tüketiciler yeni sistem kapsamında ödeme yapmayı reddederse, elbette cumhurbaşkanının kararı uygulanacaktır" şeklinde konuştu. Sözcü Peskov, Avrupa ülkelerinin doğalgazı ruble olarak ödemeyi reddetmesi durumunda Rusya'nın yaşayabileceği bütçe kayıplarına hazır olup olmadığı sorusuna ise şu yanıtı verdi: "Her şey hesaplandı, tüm riskler tahmin edildi ve gerekli önlemler alındı."
Rusya parlamentosunun alt meclisi Duma'nın başkanı Vyacheslav Volodin de, Gazprom'un Bulgaristan ve Polonya'ya gaz arzını tamamen askıya almakla doğru karar verdiğini ve Moskova'nın diğer “dost olmayan” ülkeler için de aynısını yapması gerektiğini söyledi.
