Bugün Rusya’dan da ilginç bir açıklama geldi. Soçi toplantısının Birleşmiş Milletler şemsiyesi altında toplanmasını isteyen Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, Türkiye ve Amerika’nın gelecekte Suriye hükümetine saygı göstermeleri gerektiğini de söyledi.
Bogdanov’un sözleri Kazakistan’ın başkenti Astana’da yapılan Suriye konulu görüşmelerin 8. turunun son gününde Suriye heyeti başkanı Beşşar el Caferi’nin, “Suriye hükümeti, Türkiye güçlerinin Suriye topraklarında bulunmasını açık bir ihlal ve saldırı niteliğinde görüyor ve tüm yabancı güçlerin derhal, koşulsuz bir şekilde tüm Suriye topraklarından çekilmelerini talep ediyor” sözleriyle paralellik gösteriyor.
Dilek: “Suriye yalnız PYD’yi vatan haini görmüyor, ÖSO’yu da hedefe koyuyor”
Soçi toplantısına, Türkiye’nin katılımına kesin bir dille itiraz ettiği YPG/PYD’nin örgüt olarak katılımı mümkün görünmezken, 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Başkanı Cahit Armağan Dilek, Suriye’den gelen PYD’ye yönelik eleştirilerin Türkiye’de olumlu bulunduğunu ancak Şam’ın Ankara’ya yönelik benzer eleştirilerinin yok sayıldığını söylüyor.
Amerika’nın Sesi’ne değerlendirmelerde bulunan Dilek, “Suriye lideri Esat’ın 18 Aralık’ta PYD’yi vatan haini olarak nitelemesi Türk basınında çok konuşuldu. Ancak Esat aynı konuşmasında Türkiye’nin desteklediği Özgür Suriye Ordusu’nu da aynı kategoride değerlendirdi. Ama bu sözleri görmezden gelindi. Suriye, Türkiye’nin Fırat Kalkanı Harekatı kapsamındaki varlığını da kabul etmiyor. O bölgelerde Türkiye’nin kontrolündeki güçleri de hedefe koyuyor” dedi.
Zaten Doğu İdlib, Kuzey Hama’da Rus savaş uçakları destekli Suriye güçleri rejim muhaliflerine yönelik saldırılarını son birkaç haftada arttırdı. Bugün Hama’nın doğusunda Ahrar üş Şam güçleri bir Suriye uçağını düşürse de Rus-Suriye ortaklığı havadan vurmaya devam ediyor.
Yrd. Doç. Bayraktar: “Ruslar Soçi öncesi Suriye muhalefetini hırpalamak istiyor”
İstanbul Kültür Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Bora Bayraktar, Rusların Ulusal Diyalog Kongresi öncesi muhaliflere mümkün mertebe zarar vermek amacı güttüğü kanısında.
“Rusya hibrid savaş konsepti içinde gerçek niyetlerini gizleyen, yanıltıcı açıklamalar yapıyor. Suriye'den asker çekme, operasyonları yavaşlatma açıklaması da bu yönde bir adım gibi görünüyor. Son 48 saat içinde Rusya ve Suriye İdlib'te amansız hava saldırıları düzenliyor. Farklı kasaba ve köylerde muhaliflere yönelik ağır bombardıman yapılıyor. Hedef, 29-30 Ocak'ta masaya oturmadan önce muhalefeti iyice döverek hırpalamak.”
“Türkiye, Afrin’i çözebilme beklentisinde olduğundan sesini yükseltmiyor”
Bayraktar’a göre, Türkiye ile Suriye arasındaki bilek güreşi belli bir seviyede devam ediyor: “Rusya, Türkiye’ye Esat’ı dayatmaya çalışırken Türkiye de Suriye’deki insan hakları örgütleri ve Suriye muhalefeti üzerinden Esat’ı bir meşru zemine oturtmamak için çabalarını sürdürüyor. Pazartesi günü Suriye İnsan Hakları Ağı, 2012’den bu yana Suriye rejiminin 68 bin 334 adet varil bombası saldırısı düzenlediğini bir raporla kamuoyuna duyurdu. Soçi’de iki taraf da birbirini engellemeye çalışacak. Türkiye mevcut durumdan elbette memnun değil. Ama ‘Afrin’i çözebilir miyiz?’ diye bir beklenti içinde olduğundan sesini yükseltmiyor.”
“PYD Soçi’ye katılmasa da fikirleri masada olacak”
Gerçekten de Suriye rejimi ile PYD/YPG arasında her gerilim anında Afrin konusu yeniden harlanıyor. Üstelik Türkiye, PKK’nın Suriye kolu olarak gördüğü yapıların Soçi’de yer almamasını önemli bir kazanım olarak görüyor. 21. Yüzyıl Enstitüsü Başkanı Cahit Armağan Dilek, Ankara’nı bu pozisyonuna eleştirel yaklaşıyor: “Türkiye Soçi’ye PYD’nin katılmamasına önem atfetse de bu örgütün fikirleri masada. Ve Rusya ve Amerika’nın desteği de hakikat. Bu nedenle PYD adına Soçi’ye birinin katılıp-katılmaması bir şey ifade etmiyor. Ankara, şekli bir şeyi iç kamuoyuna başarı olarak sunuyor. Ancak hatırlatmalıyım ki Astana 8’den sonra bir Rus gazetesi şöyle bir haber yaptı. ‘PYD, Soçi zirvesine katılmayacak ama Şam ve PYD yönetimi Rusya gözetiminde ayrı bir görüşme yapacak. Ben böyle bir şey olabileceğini 2016’da söylemiştim. Peki, o haber gerçekleşirse ne olacak?”
Cahit Armağan Dilek, Astana Zirvesi’nde Türkiye’nin İdlib’te 12 gözlem noktası kurma taahhüdü verdiği halde üç adetini hayata geçirerek ‘ağırdan almasının’ Rusya’da “yavaş hareket ediyorsunuz” rahatsızlığı oluşturduğunu da belirtti.
“Artık Rusya’nın Suriye’de toprağı var”
Türkiye ziyareti öncesi 11 Aralık’ta Suriye’ye giden Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ordu birliklerine “Suriye’den çekilin” talimatı verdiği yazılmıştı. Ancak Rusya parlamentosu bugün Tartus üssünün kira sözleşmesine 49 yıllığına uzatma kararı aldı. Peki, bu durum Putin’in açıklamalarıyla bir çelişki teşkil ediyor mu?
Cahit Armağan Dilek söylemlere değil eylemlere bakmanın doğru olduğunu belirtiyor: “Rusya, Esat yönetiminin düşmesini önleyerek ve devamını sağlayarak oradaki politik hedefine ulaşmıştır. Rusya'nın oradan çekilmesi söz konusu olmayacaktır. Çekilenler ağırlıklı olarak kara birlikleri ve ilgili sistemlerdir. Savaş uçakları, hava savunma sistemleri ve istihbarat sistemleri ile varlığını orada sürdürecektir. Rusya'nın gerçek pozisyonu Putin'in söylediği gibi çekilme değil, Savunma Bakanı’nın söylediği gibi sürekli üslerde Suriye'de kalmaktır. Artık Rusya'nın Suriye'de toprağı vardır.”
Yörük Işık: “Rusya çekilmek bir yana Suriye daha da yerleşiyor”
İstanbul Boğaz’ından geçen gemileri gözleyen fotoğrafçı Yörük Işık, özellikle lojistik gemilerinin Tartus’a yönelik seyirlerinde herhangi bir azalma olmadığını teyit ediyor: “Benim gözlemlerime göre, Rusya çekilmek bir yana Suriye’ye daha da yerleşiyor. Zaten Rusya, Tartus Limanı’nı genişletme kararını almıştı. Bu kapsamda bu lojistik sevkiyatlarla yeni takviyeler yapılıyor.”
