Mutabakat muhtırası, limanın verimliliğinin artırılmasına, operasyonel kapasitesinin yükseltilmesine ve bölgesel ve uluslararası ticaret için merkezi bir merkez olarak konumunun güçlendirilmesine katkı sağlayacak çok amaçlı bir terminalin geliştirilmesi, yönetilmesi ve işletilmesini içeriyor.
Suriye'de ekonomik ve siyasi dönüşümü yansıtan önemli bir adım atılarak, Suriye Kara ve Deniz Limanları Genel İdaresi, Tartus limanında çok amaçlı bir terminal geliştirmek üzere Dubai Ports World (DP World) ile 800 milyon dolarlık bir mutabakat zaptı imzaladı. Bu hamle, ABD yönetiminin Suriye'ye yönelik yaptırımları kaldırma kararının ardından geldi ve Sezar Yasası ile uzun süredir askıya alınan yeni yatırım anlaşmalarının önünü açtı.
Suriye Resmi Haber Ajansı'nın haberine göre, mutabakat, limanın verimliliğinin artırılmasına, operasyonel kapasitesinin yükseltilmesine ve bölgesel ve uluslararası ticaret için önemli bir merkez olma konumunun güçlendirilmesine katkı sağlayacak çok amaçlı bir terminalin geliştirilmesi, yönetilmesi ve işletilmesini içeriyor. Taraflar ayrıca Suriye'nin stratejik noktalarında sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, kuru limanlar ve yük transit istasyonları kurulması konusunda işbirliği yapma konusunda mutabakata vardı.
Dubai World'ün bir yan kuruluşu olan DP World, önde gelen bir küresel liman ve tedarik zinciri yönetimi şirketidir. Bu durum, anlaşmaya ekonomik ve jeopolitik açıdan büyük önem kazandırıyor, özellikle de anlaşmanın ABD Başkanı Donald Trump'ın Riyad ziyareti sırasında Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırılması kararını açıklamasıyla aynı hafta imzalanması göz önüne alındığında. Açıklama, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yapılan istişarelerin ardından Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara ile yapılan görüşmenin ardından geldi.
Sezar Yasası Suriye Ekonomisinin Can Simidini Kaldırıyor
Ekonomi ve siyaset alanında araştırma yapan Dr. Muhammed Musa, Sezar Yasası'nın kaldırılmasının Suriye ekonomisi için uzun zamandır beklenen "kurtuluş yolu" olduğuna inanıyor. Yaptırımların Suriye'yi boğduğunu, ekonomisini kösteklediğini ve komşu ülkeleri olumsuz etkilediğini kaydetti. Musa, yaptırımların kaldırılmasının, küresel finans sistemine erişimin yeniden sağlanması ve bankacılık, sigortacılık ve para transferi hizmetlerinin yanı sıra SWIFT, CHIPS ve kredi kartları gibi küresel ödeme sistemlerinin yeniden başlatılmasını sağlayarak Suriye devleti ve özel sektörü için önemli bir finans penceresini yeniden açacağını ileri sürüyor.
Musa, bu gelişmelerin Suriye kamu maliyesine canlılık kazandıracağını ve Arap ve uluslararası özel sektöre ABD yaptırımlarından korkmadan uygun bir yatırım ortamı sağlayacağını söyledi. Suriye'nin artık birçok şirketin odak noktası haline geldiğini, içerideki fırsatların genişliği göz önüne alındığında, 1960'lı ve 1970'li yıllardaki Körfez deneyimine benzer bir fırsat olarak görüldüğünü belirtiyor.
"Suriye Devlet Başkanı ile ABD Başkanı arasındaki görüşme ve Trump'ın ilişkilerin normalleştirilmesi ve İbrahim Anlaşmaları'na katılım konusundaki konuşmaları, Washington ile Tel Aviv arasındaki organik bağ ve ABD'nin Suriye'yi bölgesel ortama yeniden entegre etme çabaları göz önüne alındığında, yatırım ortamını olumlu etkileyebilecek açık bir siyasi niyeti yansıtıyor."
Suriye ekonomisinin kalbine dramatik bir değişim ve Fresh'in yatırımları
Musa, DP World ile yapılan anlaşmayı, özellikle bu yatırımların Suriye ekonomisinin acilen ihtiyaç duyduğu "taze sermayeyi" getirmesi nedeniyle siyasi, jeopolitik ve jeoekonomik açıdan dramatik bir gelişme olarak nitelendirdi. Anlaşma sadece nakit enjeksiyonu sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda onlarca yıldır belirsiz bir durumda olan ulaştırma ve lojistik sektörünü canlandırıyor ve yaptırımların kaldırılmasının ardından Suriye limanlarını yenilenen uluslararası kabulle dünyaya yeniden açıyor.
Körfez ülkelerinin BAE üzerinden Suriye'ye girmesinin sembolik ve stratejik bir adım olduğunu, gelecekte daha geniş kapsamlı yatırımların başlangıcı olabileceğini belirtiyor. 800 milyon dolar sadece bir başlangıç olabilir. Bu adımın, Suriye'nin ekonomik ortamda etkin bir devlet, deniz ve kara taşımacılığında bir geçiş istasyonu ve belki de ileride Akdeniz petrollerinin geçiş kapısı haline gelmesinin önünü açacağını vurguluyor.
Zorluklar devam ediyor: Yasama ve güvenlik ortamı tehlikede
Dr. Musa, iyimserliğine rağmen Suriye'nin cazip bir ekonomik ve endüstriyel merkez haline dönüşmesini engelleyebilecek bir dizi zorluğun varlığını da yadsımıyor. Bu zorluklardan ilki, özellikle Dürzi ve Kürt bölgeleri gibi bazı bölgelerde istikrarsız güvenlik durumudur. Suriye'nin 2011 öncesinde bile kötü durumda olan altyapısının onarılması için hem maddi hem de insan kaynağı açısından büyük yatırımlara ihtiyaç duyuluyor.
Musa, ciddi bir yatırımın, yatırımcıları rahatlatacak güvenli ve istikrarlı bir ortam, bağımsız bir yargı ve açık ve adil mevzuat gerektirdiğini vurguluyor. "Yaptırımları kaldırmak yeterli değil. Kapsamlı bir iç siyasi çözüm, tüm tarafların katılımının sağlanması ve uluslararası toplumun güveninin güçlendirilmesi de dahil olmak üzere sahada somut adımlar atılmalı."
"DP World ile anlaşmayı imzalamak bin millik bir yolculuğun ilk adımıdır. Ancak Suriye'nin gerçekten doğru yola girmesi için siyasi, güvenlik ve yasama düzeylerinde ek adımlara ihtiyaç vardır. Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman veya hatta ABD Başkanı'nın Şam'a yaptığı gibi üst düzey bir resmi ziyaret gördüğümüzde, bu uluslararası ve bölgesel güvenle desteklenen yeni bir ekonomik yolun başlatılmasının gerçek işareti olacaktır." diyerek sözlerini tamamladı.
