Suriye’de siyasi çözüm için düzenlenecek Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin katılımcılarına dair tartışmalar hala sürüyor.
Katılımı en çok tartışılan kesim ise Kürtler.
Türkiye’nin Kuzey Suriye Federasyonu’nun en geniş siyasi yapısı Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) toplantıya katılımına karşı çıkışı nedeniyle hangi Kürt temsilcilerin katılacağı gündemdeki yerini koruyor.
Rusya, Türkiye ve İran’ın 23 Kürt temsilcinin katılması konusunda mutabakat sağladığı belirtilmişti.
Listede anlaşıldı iddiası
Haberin dayandırıldığı kaynak “Rus tarafı, Kürtlerin de yer aldığı 1.490 kişilik bir liste sundu. Türkiye, şu anda 23 Kürt temsilcinin katılımını kabul etti. Ankara, liste üzerinde çalışacağını belirtti ancak herhangi bir itiraz dile getirmedi” ifadelerini kullanmıştı.
‘PYD’den Kürtlerin katılımı şimdilik öngörülmüyor’
Konu ile ilgili yeni açıklama Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Suriye özel temsilcisi Alexander Lavrentyev’den geldi.
Lavrentyev, “PYD’den Kürtlerin katılımı şimdilik öngörülmüyor” dedi.
Lavrentyev, kongre için hazırlanan ön listesinde çok sayıda Kürt katılımcının bulunduğunu olduğunu belirterek, “Kürtlerin maksimum düzeyde temsil edilmesi, bir yandan da Türkiye tarafından itirazların olmaması için çaba gösterdik” dedi.
Türkiye ve İran’ın onay vermemesi halinde bazı Kürt heyetlerin listeden çıkarılıp çıkarılamayacağı yönündeki soruya ise Lavrentyev’den “Bu konuyu aramızda kararlaştıracağımızı düşünüyorum” yanıtı geldi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da dün BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan De Mistura ile görüşmesi sonrasında, Rusya, Türkiye ve İran’ın bugün Kongre’nin katılımcıları konusunda anlaşacaklarını söylemişti.
Kuzey Suriye yönetiminden açıklama
Tüm bu tartışmalar sürerken Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu (KSDF) ise toplantıya davetli olduklarını açıkladı.
Reuters’ın geçtiği habere göre ise Kuzey Suriye yönetiminin danışmanlarından Badran Jia Kurd “Hâlâ davetliyiz” dedi. Badran Jia Kurd, “Eğer kongrenin çerçevesi değişmediyse katılacağız” diye konuştu.
Duvar’da yer alan habere göre ise PYD yetkililerinden Sihanouk Depo ise “Halkın iradesinin temsilcileri olarak, davet yenilenirse, Soçi’ye ve Suriye krizini ilgilendiren diğer her toplantıya katılacağız” ifadelerini kullandı.
PYD, konferansın ertelenmesinden önce de davetli olduklarını ve katılmayı planladıklarını açıklamıştı.
Müslim: Delegasyon Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu adına katılacak
Öte yandan PYD eski Eş Başkanı ve TEV-DEM Diplomasi Komitesi üyesi Salih Müslim ise davetiyelerin isimlere gönderileceğini fakat Rojava’dan kongreye gidecek isimlerin Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu adına katılacağını söyledi.
Muslim şunları söyledi:
Soçi toplantısı aslında Kürt sorununa çözüm bulmak amacıyla toplanıyor. Bu nedenle Kürtlerin toplantıda yer alması zorunluluktur. Suriye için yönetim sistemi tartışılacak. Daha çok da anayasanın nasıl olması gerektiği üzerinde duruluyor. Anayasa yeniden yapılmalı, merkeziyetçi olmayan, federalizmi tanıyan demokratik bir metin olmalı. Anayasa yazımı için komiteler oluşturulacak bu komitelerde de her etnik ve inanç topluluğundan temsilciler yer almalıdır.
Daha önce bir Rus heyeti geldi. Demokratik Suriye Federasyonu’nda yer alan bütün kesimlerle; Kürt, Arap, Süryanilerle görüştüler, davet de geldi. 140 kişinin toplantıya katılacağını söylediler. Delegasyon Kuzey Suriye Demokratik Federasyonu adına katılacak. Davetiyeler isimlere de gelse katılımcılar Federasyonun taleplerini dile getirmek üzere toplantıda yer alacak. Astana’da Türkiye, İran, Rusya arasında bu konuda bir anlaşmaya varılmış mı bilmiyorum. Ancak Kürtleri, federasyon temsilcilerini Soçi’nin dışında bırakırlarsa bu çözüm istemedikleri anlamına gelir. Ruslar Soçi’nin başarısızlıkla sonuçlanmasını istemiyor. Çünkü Suriye’de yeni bir anayasa yapılmasını isteyenler onlar.
Kürt sorununa çözümü gündeme girdiği için Türk devleti ve diğer kesimler toplantının yapılmasını engellemeye çalışıyor. Çözüme yönelik bir girişim olursa bizim içinde yer almamız gerekiyor. Nasıl katılacağımız ayrı bir konu ama Kuzey Suriye’yi temsil edecek bir iradenin hazır bulunması gerekiyor. Federasyonun talepleri anayasa yazımı için oluşturulacak komisyonlarda dile getirilip üzerine tartışılmalıdır. Diğer yandan bizim pozisyonumuzda değişen bir durum yok, yeni bir şey tebliğ etmediler.
Ne olmuştu?
Rus yetkililer daha önce PYD de dahil olmak üzere Suriye’deki çeşitli gruplara, resmi ismi ‘Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’ olarak belirlenen toplantı için davet göndermişti.
Türkiye Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın PYD’nin kongreye davet edildiğinin açıklanması ardından bunu ‘kabul edilemez’ olarak nitelendirmişti.
Kalın, Rus yetkililerin kendilerine, “kongrenin ertelendiğini ve Suriye’nin kuzeyindeki Kürtlerin oluşturduğu PYD’nin bu kongreye davet edilmeyeceğini söylediğini” ifade etmişti.
Ancak Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yaptığı açıklama ile Kalın’ın bu ifadesini tekzip etmişti.
Lavrov, “Şu anda bu kongrenin hazırlıkları yapılıyor, onu kimse ertelemedi, kaldı ki tarihi resmi olarak açıklanmadı” demişti.
Soçi’den Kasım ayında gerçekleşen toplantının ardından ise Rusya Devlet Başkanlığı Sözcüsü Dmitri Peskov, Türkiye’nin PYD ile ilgili yaptığı itirazların, Suriye Ulusal Diyalog Kongresi’nin toplanmasına engel teşkil etmeyeceğini söylemişti.
