4 Temmuz 2014’te Şengal’e saldırarak binlerce Kürd kadın ve çocuğu esir alan ve on binlerce insanın göç etmesine neden olan IŞİD, 12 Kasım 2015’te KBY Başkanı Mesud Barzani komutasındaki Peşmerge Güçleri tarafından düzenlenen operasyon ile Şengal’den çıkarıldı. Yaklaşık olarak 15 ay Şengal’i işgal eden IŞİD’in Suriye’deki merkezi olan Rakka ve Musul arasındaki bağlantı yolu da kesildi. KBY Peşmerge Güçleri arasında yer alan; Roj Peşmergeleri, Zerevani Birlikleri, Ezdi Kadın Peşmerge Taburu, Şengal Peşmerge Birliği operasyonda yerlerini aldı. 12 - 13 Kasım tarihleri arasında 3 koldan kent merkezine giren Peşmerge operasyonunda 300 kadar IŞİD mensubu öldü, yüzlercesi yaralandı. Koalisyon güçlerinin de havadan destek verdiği Peşmerge’nin başarılı Şengal operasyonu dünya medyasının en sıcak gündemi olarak yer aldı. Kürdistan Parlementosu’nun kararı ve KBY Başkanı Mesud Barzani’nin onayı ile Kobanê’ye giden ilk Peşmerge birliğine komutanlık eden ve Şengal operasyonunda da en ön cephede bulunan General Ehmed Gerdî Şengal operasyonunun detaylarını BasHaber Gazetesi’ne aktardı. Peşmergelerin Şengal’in kurtarılması için büyük bir çaba sarf ettiğini ve zamanı geldiğinde müjdeli haberi verdiğini söyleyen Gerdî, IŞİD’in Kürdistan’da olduğu sürece Peşmerge’nin uyumayacağını ve onları Kürdistan’dan atmak için kararlı bir şekilde mücadele edeceğini açıkladı.
Şengal ve Musul operasyonları aylardır Peşmerge’nin gündemindeydi. Nitekim bu operasyonlar için Erbil’de büyük diplomasi trafiği yaşandı. Operasyon nasıl başladı? Hangi birlikler bu operasyonda yer aldı?
Başlarken Şengal’i 3 koldan kuşatmaya aldık ardından da içlere doğru operasyon başlattık ve şu an Şengal tamamen kontrolümüzde. Operasyon Şengal’in batı ve doğusunda başladı. Birlikler arasında koordinasyon vardı. Birlikler kısa bir süre içerisinde birbirlerine ulaştılar ve Şengal’i özgürleştirdiler. Operasyona genel olarak 20 bine yakın Peşmerge katıldı. Oldukça geniş bir alanda, tahminen 100 km’den de geniş bir alanda yürütüldü operasyon. Şengal’de büyük bir IŞİD gücü vardı ancak tamamı kaçtı. Çok erken kaçtılar, küçük bir güç kalmıştı orda ancak onlarda çok direnemediler. Şehir merkezinde 400-500 kişi kalmıştı onlarda etkisiz hale getirildiler. Şehir merkezi ve kimi evlerde canlı bombacıların olduğunu düşünüyoruz. Onlar da etkisiz hale getiriliyorlar. Kimisi esir alındı, kimi de çatışmalarda öldürüldü.
Rojava Peşmergeleri, Zerevani Birlikleri, Ezdi Peşmerge Birliği ve diğer Peşmerge Birlikleri operasyonda yer aldılar. Operasyonda diğer Kürd güçleri de görüldüler. Ancak sıcak çatışmaya girdiklerini söyleyemeyiz, oldukça küçük birlikler halindeler. Çok başarılı operasyonlar yürüttüklerini söyleyemeyiz. Onlara operasyonlara katılmamaları gerektiğini ve katıldıkları takdirde de Peşmerge’nin kontrolüne girmeleri gerektiğini söyledik. Kabul etmediler, Peşmerge’nin kontrolüne girmediler. Peşmerge kısa süre içerisinde operasyonu başarılı bir şekilde sonuçlandırdı. Kobanê’de herkes her şeyi gördü, Kobanê’yi Peşmerge kurtardı, Şengal’i de Peşmerge kurtardı, diğer güçlerin bir katkısı olmadı. Şengal özgür olduktan sonra diğer güçler Şengal’den çıkacaklar.
Şengal operasyonunun gecikmesi ile ilgili çeşitli iddialar var. Operasyon neden gecikti? Peşmerge’nin IŞİD’e karşı tüm cephelerdeki başarıları ortadayken neden bu kadar beklendi?
Şengal operasyonunun bu kadar gecikmesinin sebebine gelince, biz Şengal’in Kobanê gibi harabe bir kente dönüşmesini istemedik, o yüzden yavaş ve planlı bir şekilde operasyonu yürüttük ve en uygun zaman bu gündü ve bu gün Şengal’i kurtardık. Kimi taktiksel operasyonlar ve yığınaklar yapıldı. Örgüt etkisiz hale getirildi. Bağlantı yolları ele geçirildi. Operasyonun olgunlaşması beklendi ve gerçekleştirildi. Diğer bölgeler içinde aynı durum geçerli, operasyonun olgunlaşması ve zamanlamanın yerinde olması lazım. Savaşlar böyledir. Eğer böyle olmazsa ve savaş strateji ve kararlılığınız olmazsa başarılı olamazsınız. Biz zamanlamayı yaptık ve öyle başladık operasyona. Medyada bazı haberler var, hiçbir habere itibar etmiyoruz. IŞİD’i topraklarımızdan çıkarmaya niyetliyiz. Şengal operasyonu da bunu gösterdi. Kürdistan bütün Kürdlerindir, her Kürd, Kürdistan’ın her yerinde faaliyet yürütebilir fakat bu faaliyetler Kürdistan ve Kürd halkının çıkarlarına hizmet etmeli, partilerin çıkarlarına değil. Partiler kendi çıkarlarından önce Kürdistan’ın çıkarlarını öne almalı. Bunu yapmayan siyasi partiler IŞİD ile olan mücadelemize de büyük zararlar veriyor. Kargaşa yaratarak iç çelişkileri körüklüyorlar.
Hem geçen seneki operasyonda hem de şimdiki operasyonda KBY Başkanı Mesud Barzani operasyonları yakından izledi. Nitekim Şengal Dağı’nda Şengal’in özgürleştirildiğini tüm Kürdlere müjdeledi. Barzani’nin girişimlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Şengal Kürdler için oldukça önemli bir yer. Şengal, işgal altındaydı biz bu gün Şengal’i kurtardık. Şengal operasyonu hazırlık aşaması için Zumar ve başka yerlerde de operasyonlar yaptık. Bütün bu operasyonlar aslında Şengal için hazırlık operasyonları idi. Musul’un ne zaman kurtulacağını ne zaman operasyon başlayacak bu konuda net bir şey söyleyemem. Ancak biz Peşmerge güçleri olarak her zaman hazırız. Her zaman buradayız, ihtiyaç halinde elbette biz de katılırız 140. Madde kapsamında olan bölgelerinin tamamını IŞİD’ten alacağız. Bu konuda ısrarlıyız. Başkan Barzani, Şengal’in özgürleştirilmesi konusunda Kürd halkına söz verdi. O söz yerine getirildi. Mesud Barzani Kürdistan’ın IŞİD’ten temizlenmesi ve Kürd halkının bir daha bu acıları yaşamaması için elinden geleni yapıyor. Şengal’in tekrardan kurulacağını ve Şengal’deki Kürd halkımızın geri döneceğini bekliyoruz. Bu konuda Kürdistan Bölge Yönetimi’nin ve Başkan Barzani’nin çalışmaları var.
Şengal’in kısa vadede inşa edileceği ve halkın geri döneceği bekleniyor. Diğer taraftan Şengal’in Erbil’e bağlanması ve il olacağına dair tartışmalar var. Bu tartışmalar için ne düşünüyorsunuz? Şengal bundan sonra kim tarafından korunacak?
Şengal’in savunması Peşmerge güçlerinde ve bundan böyle de Peşmerge’nin kontrolünde olacak. Daha savaş devam ediyor, ne kadar sürer bilemiyorum yalnız IŞİD ve benzer güçler Kürdistan’ın bütününden çıkarılmadan tam manasıyla zaferden bahsedemeyiz. Diğer yandan Şengal’i artık Peşmerge koruyacak. KBY’nin meşru bir parlamentosu, meşru bir hükümeti ve savunma bakanlığı var. Şengal için kararı onlar verirler. Bizim de gönlümüzden geçen Şengal’in Erbil’e bağlanmasıdır. Şengal, Erbil’e bağlandıktan sonra hiçbir güç müdahalede bulunabilme cesareti göstermeyecek. Peşmerge Komutanlığı’nın bünyesinde Ezdi Peşmerge birlikleri var. Onlar Şengal’i, zulüm gören Ezdi halkımızı koruyacaklar. Bir daha böyle acıların yaşanmaması için gerekli her şeyi yapmaya hazırız. Umarız Ezdi halkımız terk ettikleri yerlere geri dönerler. Şengal Kürdistan’ın kutsal topraklarından biridir. Şengal’in kurtarılması IŞİD’in büyük kayıp vermesi demektir.
Onbinlerce Şengalli yurttaşımız terör ile karşı karşıya kaldıkları için göç ettiler. Kamplarda kaldılar. Onların geri dönüşü için gerekli olan her şey sağlanacak. Şu andaki temel kaygımız şehri mayın ve patlayıcılardan kurtarmaktır. Şehir merkezinde evlerde binlerce mayın ve patlayıcı madde olduğunu düşünüyoruz. Bunları çıkarmadığımız sürece sivil vatandaşları şehir merkezine almayı düşünmüyoruz. Şehir mayınlardan temizlenmeli ve güvenli bir ortam oluşturulmalı.
IŞİD zaferinin IŞİD’e büyük darbe olduğunu söylediniz. Bundan sonra sahada IŞİD’i yenilgiler mi bekliyor? Hasekê’deki operasyonlarda düşünüldüğünde IŞİD’in Suriye ve Irak’ta aynı anda geriletildiğini söyleyebilir miyiz?
Elbette IŞİD büyük bir yenilgi aldı. Bu yenilgilerin tamamı biz Kürdlerin eli ile gerçekleşti. Yenilgiyi sadece bizden aldılar ve bu onların belini kıran, zayıflatan bir durum. Kürdler ve Peşmerge meydana inmeden IŞİD’in yenilebileceğini kimse iddia bile edemiyordu ama şimdi Kürdler sayesinde yenilebilecek bir güç olduğunu gösterdik, o büyüleri bozuldu. IŞİD efsanesi sona erdi. Hem Rojava’da hem de Güney Kürdistan’da biz IŞİD’i yendik. Operasyonlar Kürdlerin müttefikleri ile koordineli bir şekilde yürütülüyor. Hem Rojava hem de Güney’deki operasyonlar koordineli bir şekilde IŞİD ile mücadele ediyor.
Musul, Kerkük ve diğer yerlere yapılacak operasyonlarda da başarı sağlayacağımızdan eminim. IŞİD büyük bir yenilgi aldı. Suriye ile olan bağlantısı kesildi. Sinonê, Telafer Rakka Tikrit yolları Peşmerge’nin kontrolünde Peşmerge büyük ilerlemeler kaydederek sahada IŞİD’e alan bırakmadı. IŞİD yenilgi aldı. Kerkük, Maxmur, Hewice bölgesinde geri çekiliyorlar. Bizim başarımız, mücadelemiz dünyanın gündeminde. IŞİD’i Kürdistan’dan çıkaracağız bizim kararlı mücadelemiz devam edecek. IŞİD Kürdistan’dan çıkarılacak. Kürdistan’ın kazanımlarını hedef seçen odaklar başarılı olamayacaklar. Kürdler IŞİD’i yenebilecek güçteler. Kürdlerin tarihinde IŞİD gibi yenilmiş onlarca örgüt ve siyasi rejim var. IŞİD’de onlardan birisi olacak.
Şengal zaferi KBY’ye askeri ve siyasi anlamda hangi kazanımları sağlayacak? KBY’nin bağımsızlık sürecini nasıl etkiler?
IŞİD’in Şengal’den çıkarılmış olması çok önemli ama IŞİD Kürdistan’dan tam olarak çıkarılmadığı sürece zaferden söz edebilmek zordur. Şengal’in özgürleştirilmesi Peşmerge’nin başarısını gösterdi. IŞİD ile mücadele eden koalisyon güçleri bir kez daha Peşmerge’nin ne kadar güçlü olduğunu gördü. IŞİD ile mücadele de ABD ve Avrupa ülkeleri bize büyük destek verdiler. Bu desteklerinin sonucunda Şengal’in özgürleştirildiğini gördüler. Bundan sonra da destek olmaya ve destek sunmaya devam edecekler. IŞİD bağımsızlık sürecine büyük bir darbe vurdu. Bağımsızlık sekteye uğradı. Bağımsızlık sürecinin tekrar başlaması için ekonomik siyasi bir istikrar lazım. Bu konuda istikrar sağlanmadığı sürece başlaması zor görünüyor. IŞİD Kürdistan’dan çıkarılmadığı sürece Peşmerge rahat uyumayacak ve onları Kürdistan’dan çıkaracaklar.
Parlemento kararı ve KBY Başkanı Mesud Barzani onayı ile Kobanê’ye giden ilk Peşmerge Birliği’nin başında yer aldınız. Hem Şengal’in hem de Kobanê’nin özgürleştirilmesi sürecine tanıklık ettiniz. Arlarında hangi farklar ve benzerlikler vardı?
Şengal ve Kobanê arasında çok büyük bir ayırım yapmak güç ancak şunu söyleyebilirim, Kobanê tamamen yıkılmıştı ancak Şengal için bunu söyleyemeyiz. İkisi arasında bundan başka bir ayrım yok, ikisi de benzer alanlar. Tabi bir de Şengal’de Şengal Dağı bizim elimizdeydi. Dağın elimizde olması avantaj sağladı. Kobanê’de ise sadece küçük bir alan kalmıştı elimizde. Şehrin yüzde 85’i düşmüştü, IŞİD şehri düşürecekti. Orda da Peşmerge tecrübesi ile şehrin özgürleştirilmesinde önemli rol aldı.
