Diyarbakır’ın Lice ilçesinin Şenlik Mahallesi’ne bağlı Hanbaz mezrasında 28 Eylül 2009 tarihinde havan mermisiyle katledilen 12 yaşındaki Ceylan Önkol’un ölümünün üzerinden 14 yıl geçti. Hayvan otlatırken yaşamını yitiren Önkol’un failleri aradan 14 yıl geçmesine rağmen bulunmadı.
Önkol’un ölümüne dair hukuki süreç ihlallerle başladı. Önkol’un öldürüldüğü alanı incelemekle görevli savcı, olay yerine “can güvenliği olmadığı” gerekçesiyle 3 gün sonra gitti. Bölgedeki bulgular Lice Cumhuriyet Başsavcılığına verildi. Olaya dair hazırlanan asker ve polis raporlarında, Önkol’a tahra (eğri budama bıçağı) ile vurulduğu iddia edildi. Jandarma yetkilisi Yüksel Şanlıtürk’ün hazırladığı raporda, Önkol ailesinin “devletten tazminat alabilmek için kendisini mağdur gibi gösterdiği” suçlaması yer aldı.
Önkol ailesinin avukatları, 2010 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurdu. Avukatlar, Mayıs 2012’de de soruşturmanın etkin ve tarafsız yürütülmemesi, soruşturmanın derinleştirilmesine yönelik taleplerin reddedilmesi, aradan geçen süreye rağmen dava açılmaması ve şüphelilerin bulunmaması nedeniyle tekrar AİHM’ye başvuru yaptı. AİHM, 17 Ocak 2017’de Önkol ailesinin başvurusunu sonuçlandırdı ve “etkin soruşturma ve yaşam hakkı açısından ihlal olmadığına” karar verdi.
Lice Cumhuriyet Başsavcılığı, 30 Nisan 2014’te Ceylan Önkol’un ölümüyle ilgili başlattığı soruşturma dosyasında “daimi arama kararı” verdi. Karar Danıştay’a taşındı. Danıştay, 16 Mayıs 2019’da Önkol’un ailesine tazminat ödenmesi kararını bozdu, tazminat davasının “kusursuz sorumluluk” ilkesi veya “hizmet kusuru” ilkesi kapsamında görülmesi gerektiğine hükmetti. Bunun üzerine İdare Mahkemesi, 8 Mart 2021’de aileye toplamda 283 bin TL ile maddi ve manevi tazminat ödenmesine karar verdi. Olayda Önkol’un yüzde 10, idarenin ise yüzde 90 kusurlu olduğu kararlaştırıldı.
Bakanlık kusurlarının bulunmadığını iddia etti
Hem Önkol ailesi avukatları hem de Bakanlık avukatları bir kez daha Danıştay’a temyiz başvurusunda bulundu. İçişleri Bakanlığı, Danıştay’a yaptığı temyiz başvurusunda, olayda “kusurlarının” bulunmadığını iddia etti.
Önkol’un ölümüne dair davada “daimi arama kararı” sürüyor. Ailenin acısı ise aradan 14 yıl geçmesine rağmen dinmedi. Aile, 14 yıldır kızları için adalet arıyor.
“Bin yıl geçse de Ceylan’ı unutturmayacağım” diyen anne Saliha Önkol, “14 yıl geçti. Kızım nasıl öldürüldü, kimler öldürdü, hiçbir şey bilmiyoruz. Şimdiye kadar faillerinin bulunması lazımdı. Hangi ülkede olursa olsun; artık savaşlar bitsin, barış istiyoruz. Bu savaşlarda olan çocuklara oluyor” ifadelerini kullandı.
