Diyarbakır’da 12 bin yıllık höyük, cezaevi bahçesine taşınacak

Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesindeki Ambar Çay’ı kenarında bulunan ve Mezopotamya’nın en eski insan yerleşimlerinden sayılan Gırê Fılla (Kafirler Tepesi) höyüğünün sular altında kalmadan taşınmasına karar verildi.

Urfa’daki Göbekli Tepe’deki eserlere benzer eserlerin çıkarıldığı Gırê Fılla höyüğündeki dikili taşlar, heykeller, steller ve sunaklar uzman ekipler tarafından numaralandırıldıktan sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilen ünlü Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi’nin bahçesine konulacak. Temmuz ayının ikinci haftasından itibaren parça parça taşınıp getirilecek olan höyük için cezaevi bahçesinde alt yapı çalışması başlatıldı. Kısa sürede taşınması beklenen höyük, halkın ziyaretine açılacak.

Gırê Fılla höyüğünde kazı çalışmaları 2018 yılında başlatıldı. Kazı çalışmalarında, bölgenin M.Ö.9 binden itibaren yerleşim alanı olarak seçildiği ve en eski yerleşimin Çanak-Çömlek Öncesi Neolitik dönemde başladığı tespit edildi. Kazılarda kireç taşı levhalarla yapılmış dikili taşlar, havanlar, falluslar, insa ve hayvan heykelleri, üst üste her tabakada yenilenmiş sıvı ve katı madde sunakları ortaya çıkarıldı.

Kazılarda bulunan steller ile taşlar üzerindeki çizimlerin, Göbekli Tepe’de ortaya çıkarılanlar ile benzer olduğu ve buradaki yerleşimin Göbekli Tepe’den eski olduğu belirtiliyor. Ortaya çıkarılan taş baltalar, kesici-delici aletler, toprak ve taş figürler, öğütme taşları ile cam eserlerin de aralarında bulunduğu bin 23’ü buluntunun teşhir edilmek üzere, 1664’ü ise yayın ve tez çalışmalarında kullanılmak üzere Müze Müdürlüğü’ne teslim edildi.

Dikili Taşlar, Steller, Sunaklar Temmuz’un 2. Haftası Taşınacak

31 Aralık 2022 tarihinde sona eren kazı çalışmaları sonrasında Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Müze Müdürlüğünün Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yazdıkları yazılarda Gırê Fılla höyüğünün taşınabileceği rapor haline getirilince, Bakanlık, höyüğün taşınması için izin verdi.

Höyüğün taşınacağı kamuya ait yer için İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün 6 aya yakın süredir yaptığı çalışmalar sonrasında, boşaltılan Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi’nin bahçesi uygun görüldü.

2021 tarihinde boşaltılan, 11 Ekim 2022 tarihinde müze yapılmak üzere Adalet Bakanlığından alınarak Kültür ve Turizm Bakanlığına devredilen, 1980’li yıllarda adı işkence ve ölümlerle anılan Diyarbakır E Tipi Kapalı Cezaevi “Müze ve Kültür Alanı” olarak kullanılmaya başlandı.

Gırê Fılla höyüğünün cezaevi bahçesine taşınması kararı ardından, höyüğün kurulacağı alanda Müze Müdürlüğü tarafından alt yapı çalışmaları başlatıldı. Gırê Fılla’daki kazıyı yürüten ekip tarafından, höyükteki dikili taşlar, heykeller, steller, sunak ve buluntular numaralandırılmaya başlandı. Taşınma işlemine ise Temmuz ayının ikinci haftasından sonra başlanacak.

Gırê Fılla höyüğü, E Tipi Cezaevi’nin yaklaşık 30 dönümlük açık alanının bir bölgesine yerleştirilecek.