Ortaokul ve liselerde okutulacak seçmeli dersleri belirleme sürecinin 7 Şubat’ta sona ermesinin ardından en çok merak edilen konuların başında, anadillerdeki dersleri kaç kişinin seçeceğiydi. Anadolu Ajansı’nın Millî Eğitim Bakanlığı verilerinden derlediği bilgilere göre; ortaokullarda aralarında Adıgece, Abazaca, Kurmanca, Zazaca, Lazca, Gürcüce, Boşnakça, Arnavutça'nın da bulunduğu yaşayan diller ve lehçeler seçmeli dersini 2021-2022 eğitim öğretim yılında 23 bin 28 öğrenci, 2022-2023 eğittim öğretim yılı için ise 24 bin 368 öğrenci seçti.
Bu verilere göre aralarında Kürtçe’nin iki lehçesinin de bulunduğu anadilde eğitim seçenlerin oranı, yaklaşık yüzde 6 arttı.
Ancak geçen hafta Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu’nun soru önergesine verdiği yanıtta, 2021-2022 eğitim öğretim yılında anadilde dersleri seçenlerin sayısının 20 bin 265 olduğunu söyledi.
“Bakanlık şeffaf değil”
Diyarbakır’da kurulan ve Kürtçe’nin eğitim dili olması ve anayasal güvenceye alınması amacıyla çalışmalar yürüten ve Kürtçenin seçilmesi için uzun süre kampanya yürüten Kürtçe Dil Hareketi (HezKurd) isimli grubun Sözcüsü Barıj Celali, bakanlığın açıkladığı rakamların çelişkili olduğunu söyledi.
VOA Türkçe’ye konuşan Celali, Bakanlığın CHP, HDP ve Anadolu Ajansı’na farklı rakamlar verdiğine dikkat çekerek “CHP'ye yaklaşık 21 bin, HDP'ye de yaklaşık 16 bin rakamı verildi. Bakanlığın şeffaf olmadığını söyleyebiliriz. Düzenlediğimiz kampanyada, seçmeli ders seçenler, 2022 ve 2023 için seçim yaptılar. Bu takvim de Eylül’de başlayacak, 2023 Haziran'a kadar sürecek. Bize göre bakanlık samimi değil ve rakamları manipüle ediyor. Bakanlık 50 bin, 100 bin öğrencinin seçimini karşılamaya, teknik anlamda, sınıflar, öğretmenler anlamında hazır değil. Bundan dolayı manipüle ediyor olabilir” dedi.
Celali, okullardan aldıkları rakamlarla, bakanlığın rakamları arasında yüzde 25’e yakın fark olduğunu savunarak, şunları söyledi; “Mesela 8 kişi seçmiş bir dersi, 10 kişi olmadığı için sınıf açılmamış. Bunun da takriben yüzde 25 olduğunu tahmin ediyoruz. Sonuç ne olursa olsun 10 öğrenci tamamlamayan okullarda seçimler dikkate alınmıyor. Bakanlığın hazırlığını yapıp süreci şeffaf bir şekilde paylaşması gerekiyor, açık ve dürüstçe açıklamalıdır”
“Derslerin zorunlu olması gerekiyor”
Rakamları VOA Türkçe’ye değerlendiren Diyarbakır Eğitimi İzleme ve Reform Girişimi (DİERG) Koordinatörü Prof. Dr. Aziz Yağan, rakamlar yerine derslerin neden zorunlu olmadığının tartışılması gerektiğini söyledi. Yok olmak üzere olan dillerin kurtarılması için çalışma yapılması gerektiğini ifade eden Yağan “Sivil toplum kuruluşları, aktivistler, siyasi partiler artık bu konuyu topluma ders tercihini önermek yerine, kampanyalar yapmak, desteklemek yerine bu dersin zorunlu olması gerektiğini gündemlerine almaları ve uygulamayı başlatmaları gerekiyor. Yaşayan Diller ve Lehçeler dersi kapsamındaki bazı anadillerinin ölmek üzere değil, öldürülmek üzere olduğu gerçeği, meseleye acil ve onarıcı, diriltici çözüm getirmeyi zorunlu kılıyor” şeklinde konuştu.
Çocuklara Kürtçe dersi seçmeleri için baskı yapılmaması gerektiğini belirten Yağan, “10-12 yaşındaki Kürt çocuklarının seçmeli Kürtçe dersini tercih etmesi için baskı oluşturmak da doğru değil; çocuklar seçmeli müzik, seçmeli matematikle seçmeli Kürtçe dersi arasında kalmamalıdır. Bu baskıyı, yanlış karşılaştırmayı ortadan kaldırmanın yolu da bu dersin haftada en az iki saat zorunlu yapılmasıdır çünkü anadilinde öğretim bunu gerektirir” dedi.
En çok matematik ve sosyal etkinlik dersleri tercih edildi
Ortaokulda okuyan yaklaşık 6 milyon öğrencinin en çok tercih ettiği ders matematik uygulamaları oldu. Bu dersi 2 milyon 891 bin 442 öğrenci seçti. Liselerde okuyan yaklaşık 6 milyon öğrencinden 1 milyon 761 bin 762’nin seçtiği sosyal etkinlik dersi, en çok seçilen dersler arasında ilk sırada yer aldı.
