Bütün insanlığın ortak mirası olarak kabul edilen evrensel değerlere sahip kültürel ve doğal varlıkları dünyaya tanıtmayı amaçlayan UNESCO’nun Dünya Miras Listesi’nde 2015 yılı itibariyle 1031 yer bulunuyor. Yapılan başvuruların kabul edilmesiyle bu sayı her geçen yıl artıyor.
Ani Harabeleri
Kars’a 48 kilometre uzaklıkta, Kuzey Kürdistan-Ermenistan sınırına yakın Arpaçay nehri kenarında bulunan kent, Ermeni Pakraduni Hanedanlığı’na 11.yy’a kadar başkentlik yapmış ve ipek yolu üzerinde kurulmuştur. 400 yıl boyuncu çağdaşı olan Avrupa şehir devletlerinin önünde yer almış olan bu ören yeridir.
78 hektarlık bir alanı kaplayan ve 4500 metre boyunca surla çevrili kentin en parlak dönemini yaşadığı 2. Smpat (977-989) ve oğlu Gagik (989-1020) döneminde nüfus 100.000’i geçer. 1045 yılında Bizanslılar tarafından ele geçirilen Ani, daha sonra 1064’te Selçuklu sultanı Alparslan tarafından ele geçirilir.
Tarih boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapan Ani, Ermeni mimarisinin seçkin örnekleriyle beraber, Gürcü ve Selçuklu mimarisinin de örneklerini taşıyor. İpek yolu üzerine kurulmuş olması Ani’yi, döneminin zengin kentleri arasına sokmuştur ve öneminin artmasını sağlamıştır.
Ani 1319’daki depremde ağır hasar görmüş, daha sonra Timur tarafından ele geçirilerek tahrip edilmiştir. Buna rağmen 1535 Osmanlı-İran savaşında tamamen terk edilinceye dek, kentte bir nüfusun barındığı anlaşılmaktadır.