Kürdistan’ın hendek kazma çalışması Irak\'ta tartışmalı bölgeler olarak bilinen kentlerde yapılması bölgedeki Türkmen ve Arapları kızdırdı. Yetkililer, birinci hedefin Peşmergenin bulunduğu bölgeleri terör örgütü IŞİD\'in saldırılarından korumak olduğunu söylüyor. Başkan Mesud Barzani\'nin bağımsızlık referandumu açıklaması üzerine bağımsızlığa giden adım olduğu söylentilerine karşılık, \"Bağımsızlık için hendek kazmaya gerek yok\" cevabını veriyor. Ancak Türkmen ve Araplar Kürdistan Bölgesi’nin Irak anayasasına göre tartışmalı bölgeler olarak bilinen Musul, Kerkük, Salahaddin ve Diyala illerinin sınırlarını kapsayacak şekilde hendek kazma çalışması yürüttüğü ileri sürülüyor. Söz konusu hendeğin Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani\'nin 2016\'da startını vereceği tahmin edilen bağımsızlık için ön hazırlık olarak da yorumlanıyor.
Irak Anayasası\'nda 140. Madde ‘Kürdistan İdaresi Dışında Kalan Kürt Bölgeleri’ ‘tartışmalı bölge’ olarak söz edilen Musul ve ona bağlı Sehil Ninova, Şexan, Hamdaniyye, Tilkef, Zummar, Şengal, Kerkük ile Salahaddin vilayetine bağlı Xurmatû, Diyala\'ya bağlı Xanekîn, Mendeli ve Bedre bölgelerini kapsıyor. Ancak söz konusu 140. madde Kürd, Türkmen ve Araplar arasında uygulamada yaşanan uyuşmazlıktan dolayı bu madde 2007 yılı sonunda yürürlükten düşmüştü.
AA\'ya konuşan Kürdistan İdaresi Dışında Kalan Kürt Bölgeleri’nden Sorumlu Bakanı Nesredîn Seîd, Kürdistan Bölgesi hükümetinin tartışmalı bölgelerde hendek kazmasının iki nedeni olduğunu belirterek, \"Birinci hedefin, terör örgütü IŞİD\'in Peşmerge cephelerine yönelik yaptığı bombalı saldırılardan korunmak. İkinci hedefin ise Irak merkezi hükümetin bu bölgeleri koruyamaması ve 140. maddeye göre tartışmalı bölgelerin sınırlarının çizilmesine yardımcı olmak. Fakat tartışmalı bölgelerin hepsi tam olarak Peşmerge güçlerinin kontrolünde değil. Bu yüzden bin kilometre boyunca hendek kazıldığı iddiaları doğru değil\" değerlendirmesi yaptı.
Barzani\'nin liderliğindeki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanlık Konseyi Üyesi Elî Ewnî de \"Hendekler tamamen bölgenin güvenliğini sağlamak ve IŞİD’in saldırılarını engellemek için kazılmıştır\" dedi.
Ewnî, olayın merkezi hükümet tarafından gereksizce büyütüldüğünü savunarak, şunları kaydetti:
\"Eğer Bağdat bu bölgeleri koruyabilecek durumda olsaydı hendeklerin kazılmasına gerek kalmazdı. Bu hendeklerle Kürdistan\'ın sınırlarının çizildiği iddiası gerçekleri yansıtmıyor Çünkü bir ülkenin sınır güvenliği hendeklerle korunmaz. Eğer bağımsızlık ilanı için atılacak ön bir adım olarak görülüyorsa da tamamen yanlış bir yaklaşımdır. Bunun ilanı için hendek kazılmasına da ihtiyaç yok.\"
Türkmenler Endişeli
Kerküklü Türkmen Milletvekili Hasan Turan, Kürdistan Bölgesi\'nin hendek çalışmasına başladığını bölgedeki görgü tanıklarından duyduklarını belirterek, Türkmenler olanlardan büyük endişe duyduklarını ifade etti ve olayı \"emrivaki siyaseti\" olarak yorumladı.
Turan, hendek çalışmasının Irak-Suriye sınır bölgesi Rabia\'dan başlayıp ülkenin doğusundaki Diyala\'nın Hanekin ilçesine kadar uzadığını ileri sürerek, Irak Başbakanı Haydar el-İbadi\'den konuyla ilgili haberi olup olmadığı yönünde açıklama istediklerini belirtti.
Hendeğin tartışmalı bölgeleri kapsadığını hatırlatan Turan, \"Bu hendek Türkmen bölgelerini ikiye böldüğü için endişeliyiz. Hendeğe dahil edilen bölgelerin yanında bazı yerler hendeğin dışında kalıyor.Hendek çalışması siyasi amaç ve hudut çizme girişimi olursa buna karşı dururuz\" değerlendirmesinde bulundu.
\"Irak’ı üç bölgeye bölme planı\"
Iraklı Türkmen eski milletvekili Fevzi Ekrem ise, \"Irak\'ı Kürdistan, Şiistan ve Sünnistan diye üç ayrı yapıya bölmek için uluslararası plan var\" diyerek, bunun Türkmen nüfusunun yoğun olarak bulunduğu tartışmalı bölgeler üzerinde hayata geçirilmek istendiğini savundu.
\"Kürt bölgesi, bu adımla söz konusu bölgelerdeki petrol gelirinin tamamını hakimiyeti altına almak istiyor\" diyen Ekrem, hendeği kazma işlevini Fransız bir şirketinin üstlendiğini öne sürdü.
\"İbadi, Kürtlere yeni cephe açmak istemiyor”
Irak Meclisi Savunma ve Güvenlik Komitesi üyesi Macid Garravi ise Kürdistan Bölgesi\'nin ülkenin içinden geçtiği güvenlik durumu ve DAEŞ ile savaşı fırsat bilerek böyle bir hamleye kalkıştığını ifade etti. Garravi, İbadi hükümetinin DAEŞ ile savaşla meşgul olduğundan hendekten dolayı Kürtlerle yeni bir cephe açmayacağını sözlerine ekleyerek, bunu Kürtlerin büyük rüyası olduğunu öne sürdüğü \"bağımsızlık\" için sınırların çizilmesinin ön hazırlığı olduğunu söyledi.
