Kürdistan Bölgesel Hükümeti Eğitim ve Gençlik Bakanlığı ile işbirliği içinde Qewiltas festival hazırlık kurulu, Erbil'deki bu kadim Kürt bayramını kutlamak için bir konser düzenliyor.
Kakai Kürtlerinin Qewiltas kutlaması çeşitli sanatsal ve müzikli etkinliklerle gerçekleştirilecek.
Erbil'deki Qewiltas konseri 9 Ocak 2023 Pazartesi günü saat 14:00'te Milli Eğitim ve Gençlik Bakanlığı Adliyesi'ndeki Pesewa Salonu'nda yapılacak.
Qewiltas Bayramı (Üç Yar Gecesi)
Rivayete göre Qewiltas’ın 7 müridi veya Yar’ı vardı. (Qulî, Şabdîn, Şake, Şah Nezer, Îsa, Şamurad ve Pîre Dilawer). Sultan Sahak bun yar’ları toplumsal işleri için seçmişti.
Günlerden birgün 7 mürid İran Azerbaycan’ından Rojhılat Kürdistanı’na Sultan’ın huzuruna çıkma üzere yola çıkarlar. Ancak yolda yoruldukları için Şaho Dağı’nda (Pawe kenti sınırları içerisinde) bir vadide büzülüp düşerler. Çok yorulan mürdiler “Mahdem Sultan Sahak hak’tır, buyursun o bizi karşılasın” derler.
Yaresanların inanışına göre Sultan Shak “Hak”tır, tüm olan bitenleri ve konuşulanları bilir. Bu yüzden müridlere kızar ve Mustafa Dawdan’ı onları karşılamaya gönderir. (Mustafa Dawdan İslam inancındaki İsrafil ile aynı görevi görür) Mustafa Sultan’ın emri ile gök yüzünde bulutları toplar ve üç gece boyunca Yar’ların üzerine kar yağdırır, kar altında kalırlar.
Yaresanlar bu gezinin veya bu olayın Kürtçe Çileyê Mezin denilen Ocak-Şubat ayında gerçekleştiğine inanır.
Üçüncü gün Sultan Sahak’ın emri ile müridler kar altından ve yüreklerindeki vesveseden kurtulur. Yarsanlar Qewiltas dedikleri bu üç gün boyunca oruç tutarlar ve bunun kednilerine vacib edildiğine inanırlar. Sultan’ın emri ile Yar’ların kurtulduğu üçüncü geceden sonraki gün bayram kutlarlar.
Ehl-i Hak bayramlarının kutsal enstrümanı tambur
Qewiltas Bayramı beş gün üst üste devam eder. Fakat bu bayramdaki gelenekler de tıpkı diğer bayramlarındaki gelenekler gibi geçer.
Kutsal ekmek “girde” (sac ekmeği) pişirilir, hayvan kurban edilir, şükran için nar, şeker ve bitkiler cemin huzuruna götürülür, bayram cemhanede tamburla kutlanır.
Bayramın ilk gününde Yar’lar cemhanede birbirlerini ziyaret ederek bayramlarını kutlar.
