Geçtiğimiz gün Irak’ta 182 milletvekilin imzası bulunan bir taslağı meclis başkanlığına sunuldu. Musul Milletvekili Nayif Xellaf tarafından meclis başkanlığına sunulan taslakta Ezidi Kürtlerin ayrı bir "millet" olarak kabul edilmesini talep ediyor.
Taslağa ilişkin Rûdaw’a konuşan Şengal Savunma Güçleri (Ezidhan) Komutanı Haydar Şeşo, söz konusu taslağın Ezidi Kürtlere hizmet etmediğini bu konuda tutum almaları gerektiğini söyledi.
Kürtleri Kürdistan'dan ayırmaya yönelik her türlü planın karşısında olduklarını ifade eden Haydar Şeşo, “Bu sadece düşmanlıktır, milli ihlaldir ve bunun arkasında Kürt milletinin dışında bir el vardır. Yıllardır Ezidilerin duygularıyla oynayan bir grubun çabası olabilir. Bu propagandalar insanımızı yanıltmayı amaçlıyor” dedi.
Ezidhan Komutanı Haydar Şeşo, bahsi geçen grubun Şengali devlet yapması durumunda bunun Ezidi Kürtlerin çıkarlarına hizmet etmeyeceğini söyledi.
Bu tür girişimlerin başarısız olacağını belirten Şeşo, "Süreci takip ediyoruz. Söz konucu komplo başarıya ulaşmayabilir. Bizler anayasaya göre Kürt milletinin bir parçası olarak dini bir topluluk olarak tanınıyoruz. Bu konuda atılacak her adımda elbette tavır alacağız” diye konuştu.
“Yasadışı bir taleptir”
Taslağa ilişkin konuşan Kürdistan Demokrat Partisi Milletvekili İbrahim Mirani ise, söz konusu taslağın yasadışı olduğunu ifade ederek, Ezidiler millet olarak Kürt dini olarak Ezididir. Irak’ta da milletler esas alınarak bir bölünme vardır” şeklinde konuştu.
Ezidi Kürtlerin 2014 yılında IŞİD tarafından katliama uğramaları ve yaşanan mağduriyetin Irak hükümeti tarafından tazminat verilmesi için söz konusu taslağın meclis başkanlığına sunulduğu ifade ediliyor.
İbrahim Mirani, “Ezidi Kürtlerin tazminat almalarını biz de istiyoruz ve bu konuda baş savunuculardan biri olduk” dedi.
Çoğu Ezidi Kürtleri konu alan 70 kitabın yazarı Ezidi Kürt tarihçisi Dawid Xatari, Rûdaw’a değerlendirmelerde bulundu.
Yıllardır Ezidileri Kürtlükten ayırmaya çalışan uzun soluklu girişimler olduğun ancak bu girişmlerin başarısız olacağını belirterek, “Bu konu mecliste konuşulacak bir mesele değil. Ezidiler millet olarak Kürttür dini olarak da Ezidiliği seçmiştir. Ezidiler siyasi bir konuya malzeme yapılmamalıdır. Ezidilerin Kürt olduğu kanıtlanmıştır” diye konuştu.
Ezidi Kürt aktivist Karwan Haji de şunları kaydetti:
“Din değiştirilebilir ama millet ve kökeninizi değiştiremezsiniz. kıyafetimizle, sınırımızla, dilimizle, tarihimizle Kürdüz. Hiç kimse milliyeti değiştiremez, din değişir ama değişmez. Bu, tüm ulusa yönelik bir tehdittir ve Kürtlerin dağıtmayı amaçlayan bir adımdır."
Tarihteki birçok belge ve kaynak Ezidilerin Kürt olduğunu gösteriyor. Kaynaklarında bazı ise şöyle:
- İki kutsal kitap olan "Cîlwe" ve "Mişefa Reş" Kürt dili ve alfabesiyle yazılmıştır.
- Kürt tarihçisi Şerefxanê Bedlîsî (1597-1599) yılları arasında yazdığı Şerefname adlı kitabında Ezidilerin Kürt olduğunu belirtmektedir.
- Osmanlı Devleti'nin 1847 yılında yayınladığı ilk Salnamesinde Ezidileri Kürt olarak tanımlanıyor.
- Musul Araştırma Kurulu'nun 1925 yılında hazırladığı raporda şöyle yazıyor: Ezidiler Kürtçe konuşur ve Kürtçe ibadet ederler.
- (1879-1919) yılları arasında yaşamış İngiliz diplomat Mark Sykes, "Ezidiler Kürtçe konuşur ve o dilde ibadet ederler, onlara göre Tanrıları Kürtçe konuşur."
- Dâiretü'l-maârifi'l-islâmiyye – Şengallilerin Ezidi Kürtleri olduğuna dikkat çekmiştir.
- İngiliz Kraliyet Coğrafya Topluluğu’nun 1910 yılı haritasında Kürtler ve Ezidiler aynı renkte gösteriliyor.
