Bağdat ziyaretinin ardından Ebil’de Başkan Neçirvan Barzani ile bir araya gelen Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu ziyaretinin ardından sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Fransa ve Kürdistan derin bir dostlukla birbirine bağlıdır” ifadelerini kullandı.
Lecornu mesajında şu ifadelere yer verdi:
“Kürt savaşçıların teröre karşı kararlılığını unutmuyoruz. Kürdistan Bölgesi Başkanı sevgili Neçirvan Barzani’ye teşekkür ederim.
Kürdistan ve Irak'ın güvenliği ve birliği için sizi desteklemeye devam edeceğiz.”
Fransa-Kürdistan ilişkilerinin tarihi
Kürdistan ve Fransa arasındaki ilişkilerin başlangıcı, birkaç Fransız öğrencinin Kürdistan üzerine yazdıkları doktora tezleri tamamlamak amacıyla 1960’lı yıllarda gerçekleştirdikleri ziyarete dayanıyor.
Söz konusu öğrencilerden Can Mari Pradi 1966 yılında Tahran’dan Bağdat’a geçer, oradan da Kürdistan Bölgesi’ne gelir. Pradi, 2019 yılında verdiği bir röportajda Kürdistan’da geçirdiği günlerden bahsederken pek çok kere Mele Mustafa Barzani’yi gördüğünü belirtir.
Pradi o günlerden şöyle anlatır:
“Barzani, süpergüçlerin onu desteklemeyeceğini bilir. Açık bir şekilde doğru ve haklı bir amaç uğruna çalıştıklarını ve bu yüzden de uluslararası toplumun kendilerini desteklemeleri gerektiği, teröre karşı olduklarını ve hiçbir zaman teröre yönelmeyeceklerini söyler.”
Paris’e dönen Can Mari, Fransız kamuoyunu Kürt Sorunu hakkında aydınlatmaya çalışır. 1968’de Kürt Sorunu’nu anlatan ‘Kürtler: Sessiz Devrim’ adlı bir kitap yayınlar.
Ardından Elysee Sarayı’na davet edilen Pradi, orada bulunan diplomat ve askeri yetkililere Kürtlerin bir davaları olduğunu ve bu davayı da siyasi bir yolla çözmek istediklerini açıklar. Pradi dışında Kürtler hakkında Fransız toplumunu aydınlatmada birkaç kişinin daha rolü oldu.
2007 yılında Fransa Dışişleri Bakanı olan Bernard Kouchner 1974’te Kürdistan Bölgesi’ni ziyaret eder ve Mustafa Barzani ile görüşür.
Kouchner ve Barzani, sağlık alanında yardım amaçlı uluslararası örgütlerin desteğinden bahseder. Zira kendisi Fransa temsilciliğini yapıyordu ve Kürtlerin de bu desteğe ihtiyacı vardı.
1980 yılının Eylül ayında Uluslararası Doktorlar Örgütü’nden bir heyet Doğu Kürdistan’ın Şino kentine gelir ve 6 ay boyunca orada kalıp tıbbi yardımda bulunur. Bu heyetin bünyesinde yer alan Frederic Tissot 2007 yılında Fransa’nın Erbil konsolosu olur.
Tissot, bir söyleşisinde o dönem yaptığı ziyaretten sonra Kürtlerden ve Kürt sorunundan kopamadığını söyler. Tissot, Abdurrahman Qasimlo’nun kendi üzerinde büyük bir etkide bulunduğunu da belirtir:
“Evet, o benim hocamdı. Kürt halkının başından geçenleri o bana öğretti: Mahabad Cumhuriyeti, Mela Mustafa’nın Sovyetler Birliği’ne ilticası, Türkiye, Suriye ve İran’daki Kürtlerin yaşadıkları. Qasimlo gerçek bir demokrattı. Aydın bir kişilik olmasının yanı sıra aynı zamanda savaşan bir gücün de öncüsüydü.”
1980’li yıllar da Fransa ve Kürdistan arasındaki ilişkilerin geliştiği yıllar oldu. Nitekim Paris Konferansı düzenlendi, Mustafa Barzani ve Celal Talabani konferansa katıldılar.
Fransa eski Erbil konsolosu Frederic Tissot “Bernard Kouchner 1974 yılında Haci Omeran’da Mustafa Barzani’yle görüştü. Kouchner, Kürdistan’a hakimdi. Sonra da Dr. Qasimlo’yu görmek için döndü” diye anlatıyor.
Temmuz 1990’da Irak, Kuveyt’e saldırdı, ardından 1991’de Amerika ve 34 koalisyon gücü Irak’a karşı saldırı başlattı.
Aynı sene Fransa, Baas rejiminin Kürdistan Bölgesi üzerindeki saldırılarını durdurmak için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde konumunu kullandı. Sonuç, 5 Nisan 1991’de Güvenlik Konseyi’nin 688 numaralı uçuşa yasak bölge kararı oldu.
“Kürtlerin annesi” olarak da bilinen Fransa’nın Eski Cumhurbaşkanı François Mitterrand’ın eşi Danielle Mitterrand, 1988 yılında Enfal Soykırımının yaşandığı günlerde Kürdistan halkının yardımına koştu.
1991 yılında Kürdistan halkı Irak’taki Baas rejimi tarafından büyük göçe zorlandığında Fransa, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) bölgede “uçuşa yasak bölge” kararını çıkarmasında önemli rol oynadı.
Yine Danielle Mitterrand o dönemde kampları ziyaret ederek bir grup Kürt mültecinin Fransa’ya götürülmesini sağladı.
Fransa hükumeti, 1992’de Kürdistan Parlamentosu ve Kürdistan Bölgesi hükumetinin kurulmasını da destekledi. Yine Danielle Mitterrand, Kürdistan Parlamentosu’nun ilk oturumunda hazır bulundu.
Kardeş çatışmalarının yaşandığı karanlık yıllarda, iç barışın sağlanmasının adresi yine Paris oldu. Danielle Mitterrand Kürdistan Parlamentosu’nun birleştiği oturuma katıldı.
Fransa 2008 yılında Kürdistan’da konsolosluğunu açtı. 2010 yılında dönemin Fransa Cumhurbaşkanı Nikola Sarkozy, Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesud Barzani ve beraberindeki üst düzey heyeti Elysee Sarayı’nda kabul etti.
Kürdistan halkının diplomasi tarihinde ilk defa 15 Haziran 2010 yılında Kürdistan Bölgesi hükümeti Fransa ile uluslararası bir anlaşma imzaladı.
2013 yılında bu kez başkan seçilen François Hollande, Başkan Mesud Barzani ve beraberindeki heyeti Fransa’da ağırladı.
Ağustos 2014’teki IŞİD savaşı sırasında Kürdistan siyasi liderliğini arayarak Peşmergeye desteğini bildiren ilk devlet başkanı François Hollande oldu. Ağustos 2014’te sonra Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius, Kürdistan Bölgesi’ni ziyaret etti.
Cumhurbaşkanı Hollande aynı tarihte Elysee Köşkü’nde Peşmerge heyetini misafir etti.
Eylül 2016’da François Hollande bir kez daha Kürdistan Bölgesi’ni ziyaret etti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Eylül 2017’de Bağımsızlık Referandumunun ardından Kürdistan’a uygulanan diplomatik ambargoyu kırmak için Başbakan Neçirvan Barzani ve yardımcısı Kubad Talabani’yi Paris’e davet etti.
10 Temmuz 2019’de Başkan Neçirvan Barzani, Elysee Köşkü’nde Macron ile bir araya geldi.
2 Eylül 2020’de Irak’ın başkenti Bağdat’a gelen Emmanule Macron, Başkan Neçirvan Barzani ile de bir görüşme gerçekleştirdi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 28 Ağustos 2021’de başkent Erbil’e gele gelerek Başkan Mesud Barzani, Kürdistan Bölgesi Başkanı Neçirvan Barzani ve diğer yetkililerle görüştü.
Ülkesinin Kürdistan’a destek vermeye devam edeceğini kaydeden Macron, “Kürdistan’a ziyaretimiz, Fransa’nın dostlarını yalnız bırakmayacağı mesajını taşıyor” diye konuştu.
