Daha önce Irak Dışişleri Bakanı olarak ta görev yapmış olan deneyimli Kürt politikacı ve Irak Maliye Bakanı Hoşyar Zebari, Irak Parlamentosunda 21 Ağustos 2016, Çarşamba günü (dün) gerçekleştirilen güvenoyunu 77 oya karşı 158 oy ile kaybederek bakanlık koltuğundan oldu.
Zebari hakkında geçtiğimiz ay yolsuzluk ve kamu fonlarının kötüye kullanımı suçlamasıyla parlamentoda soruşturma açılmış, Zebari suçlamaları reddetmiş ve kendisine yönelik politik bir linç girişiminde bulunulduğunu dile getirmişti.
Kurdistan Demokrat Parti üyesi olan, Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani’nin amcası Hoşyar Zebari, Irak Başbakanı Haydar Abadi’ye yakınlığıyla bilinen Savunma Bakanı Xalid Obeydi\'nin ardından Irak Parlamentosu’nda devrilen ikinci bakan oldu.
Analistler, her iki bakanın da görevinden alınmasının Maliki’nin anti-Abadi Reform Cephesi tarafından gerçekleştirilen bir komplo olduğunu vurgularken Irak Parlamentosu’ndaki Mutehidun grubu Hoşyar Zebari’nin bakanlığının düşürülmesinin tamamen siyasi bir karar olduğunu, Abadi’nin yolsuzlukla mücade etme görüntüsü verdiğini ileri sürdü.
Irak ve Kürdistan Bölgesi konularında önemli bir analist olarak kabul edilen İngiliz Michael Knights kendine ait Twitter hesabından yaptığı açıklamada Maliki’nin rolüne işaret etti:
“Biri bana gerilla savaşını anımsatıyor. Maliki, gizli kapaklı bir şekilde son derece etkili bir politik ayaklanma, istikrar karşıtı ayaklanma örgütlüyor. Maliki’nin amacı Irak’taki herhangi bir gelişmeyi önlemektir.”
Zebari’nin durumunu yakından takip ettiğini belirten Ürdünlü politik risk analisti Kirk Sowell Zebari’nin kötü bakan olmaktan uzak olduğuna dikkat çekerek “Zebari’nin KDP ve Barzani akrabalığı ekstrasıyla kaçırılmayacak bir hedef olduğunu, Maliki tarafından yönetilen ve Kürt kimliğinin yüksek sesle dillendirildiği politik bir oyunun kurbanı olduğunu” vurguladı.
Irak’ta bir başbakanı suçlamanın daha zor bir girişim olmasına rağmen, sonraki hedefin büyük olasılıkla Irak Başbakanı Abadi’nin bizzat kendisi olacağını ileri süren Sowell, “Abadi’ye yönelik bir soru önergesi girişiminin olacaktır. Ancak bir başbakanı görevinden alabilmek için parlamentonun salt çoğunluğunun (165 milletvekili) oyu gerekir.” şeklinde yazdı.
Bir diğer Irak analisti Joel Wing de Zebari ile Obeydi’nin görevden alınmasını değerlendirdiği Twitter gönderisinde, bu girişimleri Maliki’ye karşı bir komplo olarak gördüğünü dile getirdi.
“Savunma Bakanı Obeydi ile Maliye Bakanı Zebari’nin görevden alınmalarında kilit rolü Maliki’nin anti-Abadi Reform Cephesinin oynadığını” dile getiren Wing, bununla birlikte Zebari’nin görevden alınmasının ancak Sünniler ve Kürtler arasındaki bir iç bölünme sonucu gerçekleşebileceğine dikkati çekti.
Wing, Reform Cephesinin, Kürdistan Yurtseverler Birliği/Goran ile KDP arasındaki bölünmeden faydalanarak Maliye Bakanı Zebari’yi, İslami Parti ile Cuburi ve Mutahidun grubu ile Nuceyfi arasındaki bölünmeden faydalanarak Savunma Bakanı Obeydi’yi görevden almayı başardıklarına dikkati çekti.
Zebari’nin devrilmesinin siyasal bir karar olduğunu ve Bağdat ile Kurdistan Bölgesi arasındaki anlaşmazlıkları derinleştirmeyi hedeflediğini ileri süren Kürt vekil Şekwan Abdullah, “Irak’taki Kürtlerin politik olarak hedeflendiklerine inandıklarını” vurguladı.
Zebari’nin görevden alınması ile ilgili twitter hesabından görüş belirten Kerkük valisi Necmeddin Kerim, Zebari hakkındaki yolsuzluk iddialarının sahte olduğunu dile getirdi.
Kerim, birtakım oyunların oynandığını ve Irak’taki etnik uçurumun derinleştirildiğini dile getirdi ve Bağdat’taki Şii ağırlıklı hükümetin azınlıkları boğmaya çalıştığı izlenimi elde ettiklerini vurguladı.
Hoşyar Zebari’nin görevden alınması oylamasında bazı YNK ve Goranlı vekillerin de aleyhte oy kullanmaları Wing’in bu düşüncelerini doğruluyor.
Irak Petrol Raporu bürosunun Kürdistan bürosu başkanı Patrick Osgood, Zebari’nin devrilmesinin Irak ekonomisini ve IMF kredilerini tehlikeye düşürebileceğine dikkat çekiyor:
