İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Irak araştırmacısı Sarah Sanbar, Kerkük’te Kürtlerin 2 Eylül 2023’te düzenlediği protesto gösterilerinde Iraklı güçlerin şiddet uyguladığını ve gazetecileri tutukladığına dair raporunu paylaştı.
Hükümetin bu eylemlerin sorumluluğunu alması gerektiğine vurgu yapılan raporda, gösterilerin devam ettiği sırada Iraklı güçlerin herhangi bir ikaz ve uyarıda bulunmaksızın Kürt göstericilere ateş açtığı belirtildi.
Irak Silahlı Kuvvetler Komutanlığı Sözcüsü Tümgeneral Yahya Resul 2 Eylül’de yaptığı açıklamada, Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani’nin talimatı doğrultusunda olayların araştırılması için bir komisyon kurulduğunu ifade etmişti.
Örgüt, Irak hükümetinin soruşturmanın ön bulgularını mümkün olan en kısa sürede kamuoyuna açıklaması ve suça ilişkin delillerin bulunması durumunda sorumluları adil yargılamalarla adalet önüne çıkarması gerektiğini söyledi.
Irak hükümeti, Tişrin Hareketi olarak bilinen yolsuzluk ve hizmet eksikliği nedeniyle Ekim 2019'da düzenlenen protestolarda 600'den fazla kişinin ölümü ve 20 binden fazla kişinin yaralanması konusunda şu ana kadar kimseyi yargılamadı.
Sanbar, "Irak hükümetinin protestoculara karşı uyguladığı şiddet olaylarına karşı standart tepkisi soruşturma açmaktır, ancak başlatılan soruşturmalar da nadiren bir sonuca varıyor" dedi.
Kerkük’te neler yaşandı?
Kerkük’te 16 Ekim 2017'de kente giren Irak ordusu ile Haşdi Şabi güçleri, Kürdistan Demokrat Partisi’ne (KDP) ait binayı boşaltıp Operasyonlar Komutanlığı karargahı olarak kullanmaya başlamıştı.
Irak vilayetleri ve Kerkük’te 18 Aralık 2023'te yapılacak il meclis seçimleri öncesinde, Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani de binanın tekrardan KDP’ye devredilmesi talimatını vermişti.
Bu kararın ardından 27 Ağustos günü karargahın önünde çadır kurup nöbet tutan Haşdi Şabi yanlısı bir grup Arap ve Türkmen, Kerkük-Erbil otoyolunu trafiğe kapatmıştı.
Bu durumun ardından 2 Eylül’de Kürtler, Rahimawa bölgesinde toplanarak gösteri düzenleyerek Erbil-Kerkük yolunun açılmasını istedi.
Kürt göstericilerin daha önce yolları kapatan eylemcilerin bulunduğu alana yaklaşması üzerine güvenlik güçleri ateş açmış, olaylar esnasında 4 Kerküklü Kürt şehit edilmiş, 3’ü polis 16 kişi de yaralanmıştı.
