Irak\'ın eski ABD Büyükelçisi olan ve Kürtler\'e yakınlığı ile tanınan Zalmay Halilzad, Rûdaw TV\'ye ABD\'nin 2003 yılında Irak\'a müdahalesi öncesindeki gelişmeler ve Kürtler ile Türkiye\'nin ilişkileri konusunda önemli değerlendirmelerde bulundu.
Celal Talabani ve Mesud Barzani ile ilk kez Londra\'da konferansta karşılaştığını ve çok şaşırdığını söyleyen ABD\'li eski Büyükelçi Halilzad, \"İkisi de oldukça karizmatik, üst düzey liderlik vasıflarına sahipti. Saddam sonrası Irak\'ta hazırlığın nasıl olacağı görüşüldü. Kürtler\'in kendilerine göre özel talepleri oldu. Kendilerini yönetmek için Anayasa ve hükümette ileriki süreçte otonomi verilmesini istiyorlardı. Federal Irak\'tan söz edildi. İkincisi tartışılan bölgelerden Kerkük\'ün akıbetiyle ilgiliydi. Bu konuda da çok endişeliydiler. Bu konuların hukuk nezdinde göz önüne alınması gerekiyordu. Bu da Kürtlere otonomi verilmesiydi. Yoksa Kürtler Irak\'ın bir parçası olmak istemiyordu\" diye konuştu.
Halilzad, İran ve diğer komşu ülkelerin ABD müdahalesinden sonra Irak\'ın parçalanması ve bağımsız Kürdistan\'ın kurulmasından endişe ettiklerini vurgularken şöyle konuştu:
\"Başkan Barzani ile görüşmemizde Kürtler\'in, koalisyon güçleriyle Türkiye\'nin de Irak\'a gelmesinden endişe ettiğini, bir de uyuşmazlıklar arasında da başka uyuşmazlıkların olduğunu fark ettim. Yani Türkiye\'nin ABD güçleriyle Irak\'a girmesi halinde de Kürtler\'i savunmamız gerekiyordu. Bu o zamanki duruştu. Türkiye\'nin, Kürtlerin Irak\'ta bağımsız olmasına yönelik endişeleri vardı. Türkiye\'ye gidecek göçmenler arasından PKK\'lilerin de sızmalarından da endişeliydi. Unutmayalım ki o günden bugüne çok şey değişti.\"
Halilzad, o dönem Türkiye, Kürtler ve Amerika arasında yapılan toplantıların birinde Neçirvan Barzani KDP\'yi temsilen bulunduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:
\"Bir şey söylemek istediğinde, toplantı başkanı olarak \'Buyurun Sayın Başbakan\' derdim. Bu hitabım dahi, Türkler\'in tepki duymasına neden oluyordu. Çünkü, o dönemlerde çok dostane ilişkilere sahip değillerdi. Irak\'a müdahale etmeye karar verdiğimizde, Türkiye\'yi Irak\'a girmesi konusunda soğutmamız gerekiyordu. Allah\'a şükürler olsun ki Türkiye, Kürdistan ve Irak\'ın diğer bölgelerine girmedi.\"
Kürdistan\'ın yıl sonuna doğru bağımsızlık için referanduma gitmeleri konusunu da değerlendiren Halilzad, şöyle dedi:
\"Kürtler ve Kürdistan Bölgesi\'nin referanduma gitmeye hakkı var. Fakat soru şu: Referandumla amaç nedir? Ve referandumdan sonra ne olacak? Başkan ve Kürtlerin bu iki önemli soruya cevap vermesi gerekiyor. Washington için önemli olan bağımsızlığın nasıl oluşacağıdır. Eğer bağımsızlık Bağdat\'la barış içinde yapılırsa, bunun Kürtlerin ABD politikasında da olumlu etkisi olacaktır. Aynı zamanda Kürdistan\'da reform yapılarak, ekonominin gelişmesinin bağımsızlığa olumlu etkisi olacağı gibi.\"
