Kürdistan Bölgesi Hükümeti Sözcüsü adına yapılan açıklamada, Irak Federal Parlamentosu’nda genel bütçe yasasının oylanması ve Kürdistan Bölgesi’nden petrol sevkiyatının yeniden başlatılması amacıyla yapılan ve uzun süredir devam eden görüşme ve çabaların ardından, bütçe tasarısının nihai oylamasının yapılmadığı vurgulandı.
Açıklamada, federal hükümetin bir temsilcisi tarafından hazırlanan ve Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile hiçbir şekilde istişare edilmeden ya da Irak Bakanlar Kurulu’nda onaylanmadan doğrudan Irak Parlamentosu'na sunulan bir önerinin gündeme getirildiği hatırlatıldı.
Hükümetin açıklamasında bu önerinin, federal Bakanlar Kurulu'nun daha önce Kürdistan Bölgesi petrol sevkiyatının yeniden başlatılmasını içeren bütçe tasarısının düzenlenmesine yönelik kararına da aykırı olduğu ifade edildi.
Açıklamada, bu tür girişimlerin tüm Irak’a zarar verdiği, sorunları daha da derinleştirdiği ve çözüm yerine krizi büyüttüğü belirtildi.
Kürdistan Bölgesi Hükümeti, bu tür öneri ve girişimlere kesinlikle karşı çıktığını ve bunları reddettiğini açıkladı.
Ayrıca hükümet, üzerinde uzlaşıya varılmış bütçe tasarısının, Parlamento’da oylanarak onaylanması gerektiği çağrısında bulunuldu.
Ne olmuştu?
Geçtiğimiz günlerde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Kürdistan Bölgesi petrol gelirlerinin merkezi hükümete aktarılmasını zorunlu kılan yeni bir öneriyi Irak Parlamentosu’na sundu.
Söz konusu öneri, genel bütçe yasasının Kürdistan Bölgesi petrol sevkiyatını düzenleyen maddelerinde değişiklik yapılmasını içeriyor. Buna göre, Kürdistan Bölgesi'nin yurt içi ve uluslararası tüm petrol, gaz ve diğer doğal kaynak satış gelirlerini eksiksiz bir şekilde federal hazineye devretmesi gerekiyor.
Öneri, ilk ve ikinci okumaları tamamlanan bütçe tasarısının nihai oylamasını karmaşık hale getirdi. 21 Ocak 2025 tarihinde yapılması planlanan oylama son anda ertelendi.
Irak Parlamentosu Ekonomi Komitesi üyesi Soran Omer, Başbakan Sudani’nin bu öneriyi siyasi tarafların baskısıyla gündeme getirdiğini söyledi. Bu durumun, özellikle Şii gruplar arasında var olan anlaşmazlıkları derinleştirdiğini ve bütçe tasarısının geçişini zorlaştırdığını belirtti.
Soran Omer, "Bu tür girişimler, sadece Kürdistan Bölgesi için değil, tüm Irak için zarar vericidir. Sorunların çözümünü geciktirir ve daha fazla krize yol açar. Hükümetin bu adımları, siyasi gerilimleri artıracaktır” dedi.
Tartışmalı önerinin içeriği
Söz konusu öneri, Kürdistan Bölgesi'nin gelirlerinin merkezi hükümete aktarılmasını ve gelirlerin diğer Irak bölgelerinde uygulanan yasalara uygun şekilde hesaplanmasını şart koşuyor. Öneride şu ifadeler yer alıyor:
“2019 tarihli ve 6 numaralı Mali Yönetim Yasası’na dayanılarak, Kürdistan Bölgesi petrol ve gaz gelirleri eksiksiz bir şekilde federal hazineye aktarılmalı ve hesaplamalar adil bir şekilde yapılmalıdır.”
Irak Parlamentosu Mali Komitesi üyesi Cemal Koçer, söz konusu önerinin Kürdistan Bölgesi’ni ciddi anlamda sınırladığını ve gelirlerin merkezi hükümete devredilmesinin Kürdistan Bölgesi’nin mali bağımsızlığını tehlikeye atacağını belirtti.(Rudaw)
