Rûdaw Araştırmalar Merkezi öncülüğünde düzenlenen, “Irak: Diktatörlükten Yirmi Yıl Sonra Paneli”ne, Siyaset Analisti Sadun Sadi ve Fransız Irak Araştırma Merkezi (CFRI) Kurucusu ve şu anki yöneticisi Dr. Adil Bakawan konuşmacı olarak katıldı.
“En iyi sistem konfederal sistem”
Erbil-Bağdat arasındaki sorunlara değinen Sadun Sadi, “Kürdistan Bölgesi ile Irak Federal Hükümeti arasındaki sorunların en iyi çözümü konfederal sisteme geçilmesidir” dedi.
Sadi, önerdiği sitemde Kürdistan Bölgesi büyük ölçüde bağımsız olmasını ve savunma, güvenlik ve dış politika gibi konularda Bağdat'a bağlı olması gerektiğini ifade etti.
“Irak’ta ulusal kimlik kayboldu”
Irak’ta “ulusal kimliğin kaybolduğunu” ifade eden Sadi, “Irak'taki mevcut duruma en iyi çözüm, siyasi sistemin federalden sistemden tek devlet ve iki sistem olacak şekilde konfederal sisteme dönüştürülmesidir” değerlendirmesini yaptı.
“Tüm kardeşlerin vizyonu gerçek stratejik bir vizyon olmuştur”
Saddam Hüseyin Rejimi’ni yıkılmaya götüren süreci değerlendiren Sadi, “1991 yılında Kürdistan Bölgesi merkezi yönetimden yarı bağımsız olma fırsatı yakalamış, Kürdistan Bölgesi'nde gerçek bir stratejik vizyona sahip olmanın yanı sıra Sayın Mesud Barzani ve Kürdistan Bölgesi'ndeki tüm kardeşlerin vizyonu gerçek stratejik bir vizyon olmuştur” şeklinde konuştu.
“Irak kesinlikle şovenist rejimden demokratik sisteme geçişten fayda sağlamadı” diyen Sadi, diktatörlük geçmişi olan bir ülkeye dışarıdan demokrasi getirmenin kolay olamayacağını belirtti.
“Parti bile değil, siyasi dükkanlardı”
Irak'ta özellikle orta ve güneydeki, kurulan siyasi partilerin sayısındaki artışı sorun olarak değerlendiren Sadi, “Bunlar parti bile değil, siyasi dükkanlardı, bu siyasi ve ulusal sistemi etkiledi” dedi.
“Hiçbir Irak lideri anadan doğma lider olmadı ama bu, Kürdistan Bölgesi’nde var”
Kürdistan Bölgesi’nde “anadan doğma liderdik” olduğunu kaydeden Sadi, “Şimdiye kadar Hiçbir Irak lideri anadan doğma lider olmadı. Maksadım Merkezi Hükümet fakat bu, Kürdistan Bölgesi’nde var ve Barzani ailesinin bu tür liderliği var” değerlendirmesini yaptı.
Panelin bir diğer konuşmacısı olan Fransız Irak Araştırma Merkezi (CFRI) Kurucusu ve şu anki yöneticisi Dr. Adil Bakawan, Irak’taki gerçek sorunlara yüz çevrildiğini ifade etti.
“Irak’ta kırmızı çizgi yok” diyen Bakawan, güçlü olanların yasaları ve Anayasa’yı ihlal edebildiklerini ve anlaşmaların güçlülerin lehinde düzenlendiğini aktardı.
"İklim değişikliği Kürdistan Bölgesi'ni etkiledi"
Irak’taki hızlı iklim değişikliğine dikkat çeken Bakawan, “İklim değişikliği Kürdistan Bölgesi'ni etkiledi ama Irak'ın güneyinde iklim değişikliği Irak'ın her yıl 100 kilometre tarım arazisini kaybetmesine neden oluyor. Bu nedenle, üzerinde çalıştığımız varsayımlara göre, 2050 yılına kadar Irak, tarım arazilerinin yaklaşık yüzde 47'sini kaybedecek ve dünya piyasalarında petrol fiyatı dramatik bir şekilde düşecek, bu durumda ne petrol Iraklılara ekmek ne de tarım sağlayabilir” şeklinde konuştu.
“Uluslararası toplum Irak’ın sorunlarından bıktı”
“Iraklılar henüz kendi kendilerine konuşmayı öğrenmediler ama başkalarına konuşmayı öğretmek istiyorlar” diyen Bakawan, artık konuşmanın zamanı geldiğini, uluslararası toplumun Irak’ın sorunlarından bıktığını ve konfederasyon sistemi üzerine anlaşması gerekenlerin Iraklılar olduğunu dile getirdi.
