Obama yönetiminin IŞİD’le mücadeleyi öne çıkaran, Kürdistan Bölgesi’nin bağımsızlık talebini görmezden gelen ve Irak’ın toprak bütünlüğünü savunan politikası, Kürtlerin bağımsızlık talebini yüksek sesle dillendirmesine olanak tanımamış ve bu yöndeki girişimleri de zayıflatmıştı.
Kürdistan Bölgesi Yönetimi, IŞİD tehlikesinin giderek zayıflaması ve ABD politikasındaki değişikliklerin de yarattığı olumlu havayı da arkasına alarak, Irak ile barış ve diyalog ile ayrılmayı yeniden gündemine alırken, Iraklı yetkililer ise birlik mesajları veriyor.
Geçtiğimiz Eylül ayında 3 yıl aradan sonra Mesud Barzani başkanlığında Kürt heyeti, Bağdat’a gerçekleştirdiği ziyaretinde Iraklı siyasilere ilk defa resmi olarak Kürdistan Bölgesi’nin Irak’tan ayrılması konusunu dile getirmişti.
Kürdistan Demokrat Partisi’nin (KDP) Başkanlık Konseyi’nin hafta içinde bağımsızlık gündemi ile toplanması, toplantı sonrasında Bağdat ile bağımsızlığı görüşmesi için 2 heyetin kurulacağının açıklanması, Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin de (YNK) Celal Talabani başkanlığında bağımsızlık ana gündemi ile toplanması Erbil - Bağdat ilişkilerinde yeni gelişmelerin habercisi olarak değerlendiriliyor.
Bağdat ile bağımsızlığı ve çözümü ele alacak 2 komisyon kuruluyor
Genel Başkan Mesud Barzani başkanlığında toplanan KDP Başkanlık Konseyi, toplantı ardından bağımsızlığa ilişkin yeni adımlar atma kararı alındığı açıkladı. KDP’ye yakın kaynaklardan alınan bilgilere göre, Kürt halkının geleceğinin garantiye alınması için bir kez daha Bağdat ile bağımsızlık ve hükümetler arası sorunları görüşmek üzere iki ayrı komisyon kurulacak. Birinci komisyon, iki hükümet arasındaki sorunları ele alacak, Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin belirleyeceği uzman bir ekipten oluşturulacak. İkinci komisyon ise, Kürdistan’ın bağımsızlığını Bağdat’taki siyasi çevrelerle görüşecek. İkinci komisyon, Kürt siyasi partilerin temsilcilerinden oluşacak.
Irak Başbakanı Haydar el İbadi, hafta içinde Erbil’in bağımsızlık girişimlerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Bağdat’ta bir basın toplantısında konuşan Irak Başbakanı Haydar el İbadi, bağımsızlığın “teorik boyutta” olduğunu rasyonel adımın atılmadığını söyledi. İbadi, “Tabii ki halkların geleceğini tayin etme hakkı var ancak bu mesele teorik boyuttadır ve atılan rasyonel hiçbir adım yok. Herkese saygı duyan ve hizmet eden Irak'tan yanayız. Tek ve birleşik Irak'ı güçlendirmek istiyoruz” dedi.
Bas Gazetesi’nin sorularını yanıtlayan KDP Yönetim Kurulu Üyesi Elî Ewnî, Kürdistan Bölgesi’nin bağımsızlık konusunda ciddi olduğunu ancak Başbakan İbadi’nin doğruları söylemediğini belirtiyor.
KDP’li Elî Ewnî bağımsızlık konusunun Kürdistan Bölgesi Başbakanı Neçirvan Barzani ve Başkan Barzani’nin siyasi partilerden oluşan üst düzey heyetin Bağdat ziyaretlerinde, bizzat Irak Başbakanı İbadi ve siyasi partilerle yapılan görüşmelerde dile geldiğini belirtiyor.
KDP’li Ewnî: Topraklarımızı kendimiz savunuyor ve yönetiyoruz
Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin bağımsızlık konusundan somut adımlar attığını belirten Elî Ewnî o adımları şöyle dile getiriyor: “Bizim ayrı bir ordumuz var. Hepsi modern silahlarla donatılmış ve eğitimli. Irak ordusunun bir parçası olmadık. Peşmerge Güçleri Kürdistani bir güçtür. Bağımsızlık için ekonomik anlamda da adımlar attık. Irak’ın bize uyguladığı ekonomik ambargoya rağmen petrolümüzü kendi inisiyatifimizde satmak için yol oluşturduk. Kendimizi idare edecek düzeye geldik. Kürdistan Bölgesi, yürüttüğü siyasetle kendisini Ortadoğu’da sorunların çözüm merkezi haline getirmeyi başarmıştır. Kürdistan Bölgesi, Başkan Barzani’nin çabasıyla bölgede ve dünyada itibar sahibi ve etkili bir ülke düzeyine ulaşmayı başarmıştır. Irak Anayasası’nın 140’ıncı maddesiyle belirlenen Kürt bölgelerinin durumunun ne olacağının Bağdat ile müzakere edilmesi kalıyor ki zaten bu bölgeler fiilen IŞİD ile mücadele sonrası Peşmerge Güçleri’nin kontrolüne geçmiştir. Kürt bölgeleri bazı istisnalar dışında IŞİD işgalinden kurtarılmıştır. IŞİD ve Irak denetiminde her hangi bir toprak parçamız kalmadı. Bazı istisnai yerler dışında tüm topraklarımızı kendimiz yönetiyoruz. Bütün bu gelişmeler bağımsızlık yolundaki önemli adımlardır.’’
Irak hükümeti ile yapılacak görüşmelerde Kürdistan ile Irak’ın barışçıl şekilde ayrılmasının kaldığını ifade eden Elî Ewnî, ‘‘Biz barışçıl bir şekilde dünyada örneği olan bölgeler gibi mesela Çekya ve Slovakya gibi gönüllülük temelinde ayrılmak istiyoruz. Ancak tabi bağımsızlık sadece kağıt üzeri bir ilan işi değildir. Daha da zorlu ve uzun bir süreç. Mesela İngiltere gibi bağımsız bir ülke bile Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı aldı, ancak bir yıldan fazladır bu ayrılma işlemleri tamamlanmış değil. Kürdistan’ın da bağımsızlık için önünde uzun bir süreç var. Irak hükümetinin bağımsızlık konusunda ikna olması bu süreci daha kısaltacaktır’’ şeklinde konuştu.
Eli Tatar: Erbil meseleyi barış ve diyalog ile çözme taraftarı
PDK Yönetim Kurulu Üyesi Elî Tatar, KDP’nin son toplantısında bağımsızlık konusunun önemli bir gündem maddesi olarak ele alındığını ifade ederek, Irak ve Kürdistan Bölgesi’nin artık bir arada yaşamasının zor olduğunu, iki iyi komşu olmak için çalışma yürütüldüğünü söyledi.
Politikalarının Bağdat ile diyalog içerisinde bağımsızlık konusunu çözmek olduğunu belirten Elî Tatar, bölge ve dünya devletlerinin Kürdistan’ın bağımsızlık girişimlerini saygı duyduklarını vurguladı. Kürtler için en iyi yolun Irak’tan ayrılmak olduğunu söyleyen Tatar, Kürdistan Bölgesi’nin barışçıl bir şekilde Irak’tan ayrılmak istediğini, siyasi partiler arasında da bağımsızlık konusunun müzakere edildiğini, Irak hükümetinin bağımsızlık konusunu onaylaması ve kabul etmesinin en doğru, çözümleyici yol alacağı görüşünde. Elî Tatar, Bağdat’ın kapılarını müzakere ve diyaloga kapatması halinde ise referanduma giderek, konuyu halkın görüşleri temelinde çözüme kavuşturacakalrını vurguluyor.
KDP Grup Başkan Vekili Erefat Kerem: Bağdat ile yaşamayız
Irak Parlamentosu KDP Grup Başkanvekili Erefat Kerem ise IŞİD saldırıları olmasaydı Kürdistan Bölgesi’nin bağımsızlığının çoktan ilan edilmiş olacağnı belirtiyor.
Kerem, Şii hükümetlerin, Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’nin politik tutumunun esas aldıklarını, Irak halkının eşit ve özgürlüğüne engel olacak politikaların izlendiğini söylüyor. Kerem, “Nuri el Maliki, Dicle Kuvvetlerini Kürtlerin üzerine sürdü. Biz Kürtler artık şu konuda kaniyiz: Şiiler ülke yönetemez. Onların demokrasi vaatlerine güven olmaz. Onlarl birlikte yaşanılmaz. Bizim için en iyisi ayrılmadır. O yüzden Kürtlerin ayrılmaktan başka çaresi kalmıyor’’ dedi.
‘Bağımsızlık öncesi konfedaralizm de olabilir’
Erefat Kerem sözlerini şöyle sürdürdü: ‘‘Siyasi diyalog Bağdat hükümeti ile devam edecek ancak bağımsızlık konusunda nihai kararı verecek olan Kürdistan halkıdır. Biz, Irak ile dünyada da örnekleri bulunan Güney Sudan, Slovakya gibi müzakere ile ayrılmaktan yanayız. Ancak görüşmelerde anlaşabilirsek bağımsızlık öncesi konfedaralizmi de müzakere edebiliriz. Irak tarihinde bunun örnekleri var. Ürdün bağımsızlık öncesi Irakla konfedaral bir ilişki içerisindeydi. Bağdat ile aramızda sorun olan konularda anlaşırsak konfedaralizmi kabul edebiliriz. Yok eğer anlaşmazsak, o vakit halka gider kendi kaderini tayin etmesi için karar vermesini isteriz.’’
KDP’nin bağımsızlık konusundaki girişimine YNK’nin de destek verdiğini belirten Arafat Kerîm ‘‘Siyasi komisyonda YNK ve KDP kesinlikle yer alacak. Komal ve Goran net değil. Ancak konu ulusal çıkarlar olunca, onların da bu sürece dahil olcağına inanıyorum. Katılmazlarsa kendileri halkın nezninde kınanacaklardır. Reddedeceklerini düşünmüyorum’’ yorumunu yaptı.
Erefat Kerem yeni gelen ABD yönetiminin, Kürtler için büyük bir fırsat olduğunu ifade ederek ‘‘Obama yönetimi Irak için hiçbir şey yapmadı. Kaosun derinleşmesine yol açtı. Trump’ın büyük değişiklik yapacağı yönünde umutlarımız arttı. Çünkü ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni ekibinden Savunma Bakanı, CIA Başkanı gibi isimler, Irak’ın eskisi gibi devam edemeyeceğine inanıyor. Kürtlerin isteklerinin farkında. Peşmerge’nin terör karşısındaki başarısının farkındalar ve yeni yönetimin bizi destekleyeceğine inanıyoruz’ ’dedi.
Yüksek Seçim ve Referandum Kurulu Başkanı Muhammed: Referanduma hazırız
Kürdistan Bölgesi Yüksek Seçim ve Referandum Kurulu Başkanı Hîndirîn Muhammed, Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nin kendilerine verdikleri talimatlar doğrultusunda bağımsızlık referandumu için hazırlıklarını sürdürdüklerini söyledi.
Kürdistan Bölgesi’nin tüm bölgelerinde seçim bürolarının olduğunu belirten Hîndirîn Muhammed, 140’ıncı maddeyle belirlenen bölgelerin de referanduma dahil edilmesi halinde, bu bölgelere yönelik de planlarının olduğunu kaydetti.
Yüksek Seçim ve Referandum Kurulu Başkanı Hîndirîn Muhammed ,yaşanan ekonomik kriz nedeniyle bazı maddi sıkıntıların olduğunu ancak bunun seçime engel olmadığını kaydetti.
BAS GAZETESİ
