Irak hükümetinin talebiyle UNHCR (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği) sığınma başvuruları askıya alındı.
Rûdaw'a konuşan Kürdistan Bölgesi Rojhılat (Doğu Kürdistan) Mülteciler Konseyi Başkanı Enver Ali, Irak ile İran arasında imzalan güvenlik anlaşmasından bu yana Kürdistan Bölgesi'ndeki sığınma sisteminin değiştiğini söyledi. Ali bundan böyle Rojhılatlı siyasi partilerin desteği ile sığınma başvurusu yapılamayacağını ve daha önce kayıtlı olan Rojhılatlı Kürtlerin sığınma formunun bir süredir yenilenmediğini söyledi.
"Bir aylık misafir kartı verilecek"
Kürdistan Bölgesi Rojhılat Mülteciler Konseyi Başkanı yapılan değişikliğe ilişkin şunları söyledi:
“İnsanların Rojhılat’tan Güney Kürdistan'a gelmesinin iki yolu vardı. Bir kısmı kaçak olarak sınırlardan geçerek geldi. Bir kısmı ise pasaportla geldi ve kaçak yoldan giriş yaptıklarını söyleyerek siyasi partilere üye oldular. Her iki şekilde gelenlerin BM’den sığınma hakkı alabilmeleri için siyasi partilerin desteği gerekmekteydi. Ancak artık sığınma başvuruları bu şekilde kabul edilmiyor. Birleşmiş Milletler'den bir sığınma başvuru formu almaları ve ardından İltica Dairesi'ne başvurmaları gerekir. Dosyayı inceleyecekler ve başta güvenlik yetkilileri olmak üzere yetkililerin onayını almaları halinde kendilerine bir ay süreyle geçerli olmak üzere ‘misafir’ kartı verilecek. Bu kart ile şehirler arası seyahat ve ev kiralamak için geçerli olmayacak. Kart aylık onaylanması halinde yenilecek.”
"Formların yenilenmesi için parti desteği aranmayacak"
Daha önceden sığınma hakkı alanların yıllık olarak sığınma formunu yenilenmesinde partilerin desteğinin geçerli olmayacağını belirten Enver Ali “Bunun yerine iltica dairesi ve güvenlik kurumlarının onayı gerekiyor. Bu kişilerin, Irak hükümetinin talebi üzerine Nisan ayı başından bu yana askıya alınan UNHCR (Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği) formuna sahip olması şartı da var” şeklinde değerlendirdi.
"Sığınmacılar üzerindeki tehdit artacak"
Irak’ın bu kararı ardından Birleşmiş Milletler Irak Yardım Misyonu’nun (UNAMI) ülkedeki faaliyetlerinin son bulma ihtimaline dikkat çeken Ali, “Bu durum Rojhılatlı sığınmacıları olumsuz yönde etkileyecek. İran’ın Irak’taki muhaliflerin teslim edilmesi ve tutuklanması yönündeki baskılarını artıracak” dedi.
Irak ile İran arasında imzalanan güvenlik anlaşması
Kürdistan Bölgesi'nde çoğunluğu siyasi partilere mensup 12 bine yakın Rojhılatlı mülteci bulunuyor. Irak ile İran arasında yapılan güvenlik anlaşması sonrasında Rojhılat partilerinin Kürdistan Bölgesi'ndeki faaliyetleri sınırlandırıldı ve kampları kapatıldı.
19 Mart 2023 tarihinde Irak ve İran, Bağdat'ta Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım Araci ve dönemin İran Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Şemhani’nin katılımıyla ortak bir güvenlik zaptı imzaladı. Mutabakatta iki ülke arasındaki ortak sınırın korunması için güvenlik koordinasyonunu öne çıkaran maddeler yer alıyor.
Irak hükümeti sözcüsü Basem Awadi 28 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, "Irak, silahlı grupların sızmasını önlemek, aranan kişileri teslim etmek, silahsızlandırmak ve askeri üsleri kaldırmak için İran'la bir anlaşma imzaladı ve yükümlülüklerini yerine getirdi" dedi.
