BasNews haber ajansından Siwar Bedirxan, Batı Kürdistan\'ın Qamışlo şehrinde Kürd güçleri ile Rejim grubları arasında yaşanan çatışmaların özetini derlediği bir haber yapmış. 4 günün özetinin çıkarıldığı haberde, Suriye rejimi, bağlı milisler ve PYD’ye bağlı asayiş ve askeri güçler arasında çıkan çatışmalar 4 günün ardından ateşkesle sonuçlandı. Çatışmaların nedeni hala belirlenemezken taraflar İran ve Rusya’nın arabuluculuğu ile ateşkes kararına vardılar. 4 gün süren çatışmaların sonrasında 23 Kürd sivilin öldüğü ve 70’e yakın sivilin de yaralandığı öğrenildi. Bazı Kürd yaralılar Güney Kürdistan\'a sevk edilerek Zaxo ve Duhok’daki hastanelerde tedavi edildi.
Suriye rejimine bağlı Ulusal Milis Güçleri (NDF) ile PYD asayişi ve YPG güçleri arasında Qamişlo’da yaşanan çatışmalar kamuoyunda çok tartışıldı. Kimi uzmanlar PYD ile Esas rejimi arasındaki ‘sessiz ittifakın’ sona erdiği yorumları yaparken, kimileri de çatışmaların ’tiyatro’ olduğu yorumlarında bulunuyor.
Stratejik öneme sahip olan ve Batı Kürdistan\'ın Cezire bölgesinde yer alan Qamişlo kenti halen rejim güçleri, NDF adlı rejime bağlı aşiret milisleri ve PYD asayişi ile YPG güçleri tarafından kontrol ediliyor. Suriye Ordusu’nun kullandığı kentteki askeri havalalanında konuşlanan en az 5 bin askerin ve ve yüzlerce polisin varlığını koruduğu kentte, milisler de Arapların ikamet ettiği mahallelerde etkin durumda. Rejim güçleri geçtiğimiz yıl Haseke’de IŞİD’e karşı YPG ile birlikte ortak operasyonlarını Qamişlo’daki güçleri ile birlikte yürütmüştü. Geçtiğimiz hafta 4 gün süren çatışmalara Suriye ordu güçleri fiilen katılmazken, Kürdlere saldıranların NDF adlı çoğunluğu Tay aşiretinden olan milisler olduğu bildiriliyor. Ordu güçlerinin YPG saldırısı sonrası çatışmalara müdahil olduğu bildiriliyor. NDF geçtiğimiz yıl da Haseke’de Kürd mahallelerine saldırmış, rejim güçlerinin araya girmesi ile taraflar arasındaki çatışmalar durdurulmuştu. Şubat 2015’te Hasekê’de YPG ile NDF arasında 2 hafta süren çatışmalarda çok sayıda sivil Kürd yaşamını yitirmişti. IŞİD’in stratejik konuma sahip Til Temir ve Til Barak bölgelerini kontrol etmesi NDF ve YPG’yi yeniden birbirine yakınlaştırmış, çatışmaya son vermişlerdi.
Taraflar arasında Qamişlo’daki son çatışmanın nedenlerine ilişkin çeşitli iddialar var. PYD’ye yakın kaynaklar, şehir merkezinde rejimin kontrol noktaları olduğunu YPG’nin askeri aracının durdurulduğunu ve NDF’li milislerin YPG’lilere ateş açtığını ve YPG’nin de bu karşılık verdiğini söylüyor. Ayrıca PYD tarafından ilan edilen Rojava- Kuzey Suriye Federasyonu da taraflar arasında gerginliğe neden olduğu ve biliniyor. Beşar Esad ve Şam yönetimi, ilan edilen federal sistemi tanımayacaklarını açıklamıştı.
NDF ve YPG arasında yaşanan çatışmaları yakından izleyen Suriye muhalefeti Qamişlo çatışmalarını “tiyatro” olarak değerlendiriyor. BasHaber’e bilgi veren Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Danışma Kurulu Üyesi Mustafa Oso, NDF ile YPG arasında yaşanan çatışmaların bir senaryo olduğunu ve rejim ile PYD’nin ittifakının devam edeceğini söyledi. Oso, ayrıca, Rusya ve ABD’nin yeni planlar devreye koyduğunu ve bu yüzden rejim ile PYD arasında planlanmış çatışmaların çıkarıldığını savunuyor.
Muhamed Eli: İran ve Rusya devrede
Bölgede bulunan gazeteci Mohamed Eli, NDF ile YPG arasında yaşanan çatışmaların bölgesel olduğunu ve tarafların kazanç elde ettikleri petrol kuyularını tehlikeye atmamak için çatışmayı sürdürmeyeceklerini Rusya ve İran’ın taraflar arasında arabulucu olduğunu belirtti. Taraflar arasında varılan ateşkese dair de bilgi veren Mohamed Eli, çatışmaların sona ermesi için Suriye Ordusu’ndan üst düzey bir heyetin Şam’dan Qamişlo’ya gelerek PYD - NDF ile görüştüğünü ve sona eren görüşmelerden sonra tarafların ateşkes kararı aldıklarını belirtti. Eli, Şam Hükümeti adına Buseyni Şaban’ın Tahran Hükümeti adında Haci Cevat’ın Qamişlo’da olduklarını söyledi. Ateşkes kararına ve içeriğine dair de bilgi veren Eli, YPG’nin esir aldığı 70 kişiyi, NDF’nin ise 18 esiri serbest bırakacağını açıkladı. Tarafların ateşkesin bozulmaması için gerekli hassasiyeti göstereceklerini ve taraflar çatışmadan önceki yerlerine geri çekileceklerini belirtti.
Alissa: Rejim PYD’ye mesaj verdi
Qamişlo’da yaşanan gelişmeleri yakından izleyen OrientNews muhabiri Maksim Allisa, tarafların 2013 yılından bu yana kimi zaman çatışmaların çıktığını ve rejim ile PYD’nin şimdiye kadar çatışmalarda karşı karşıya gelmediğini söyledi, Allisa, “2011 ve daha sonrasında 2013’ten beri zaman zaman benzer çatışmalar yaşanıyor. Buradaki çatışan güçler doğrudan rejim ve YPG değil, onlara bağlı yerel unsurlar. Daha önceki çatışmalarda da rejim ve YPG karşı karşıya gelmediler. Hem rejim hem de YPG bu tür çatışmaların yaşanmasını istemiyor. Ama rejimin PYD’ye bir mesaj verdiğini de söyleyebiliriz” değerlendirmesini yaptı. Allissa, Suriye rejiminin ve PYD Eşbaşkanı Salih Müslim’in Suudi Arabistan’ın Ukaz gazetesine verdiği demeçlerden rahatsız olduğunu ve bunu açıkça dile getirdiğini belirtti. PYD Lideri Müslim, Ukaz gazetesine, “Bizim rejim ile de savaşacak gücümüz var. Rejim ile savaşmaya hazırız” demişti.
Dibo: 23 sivil Kürd öldü, 70 yaralı var
Qamişlo’da bulunan PYD yöneticisi Sihanok Dibo’da BasHaber’e çatışmalara ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Dibo, rejimin desteklediği milis güçlerin sivil Kürdlere saldırdığını ve Kürd güçlerinin buna karşılık verdiğini ve çatışmaların sivil Kürd vatandaşlarının ölümleri üzerine çıktığını belirtti. Dibo, rejime bağlı milislerin Qamişlo’da sivil halka yönelik saldırılarında şimdiye kadar 23 sivilin yaşamını yitirdiğini, 70 kişin de yaralandığını açıkladı. Dibo, ayrıca hayatını kaybeden ve yaralanan sivil yurttaşların büyük çoğunluğunun kadın ve çocuklardan oluştuğunu sivil kayıpların rejime yakın milislerin kullandıkları ağır silahlar ile meydana geldiğini belirtti.
Dibo,YPG ve PYD’ye bağlı Asayiş güçlerinin Qamişlo’da sivil halkı korumaya çalıştığını rejim ve ona bağlı milislerin kentte fitne çıkarmaya çalıştığını ve halkları birbirine düşürmeye çalıştığını aktardı. Sivil saldırılara sessiz kalmayacaklarını söyledi.
Suad Seyda: Çatışmalar senaryo
Rojavalı Kürd siyasetçi Suad Seyda’da Qamişlo’da yaşanan çatışmalara ilişkin BasHaber’e değerlendirmelerde bulundu. Seyda, PYD’nin ve Suriye rejiminin kendi iradelerinin olmadığını iradelerini, PYD’nin iradesini Kandil’e Suriye rejiminin ise İran ve Rusya’ya teslim ettiklerini belirtti. Seyda, yaşanan çatışmaların Cenevre görüşmelerinin bir parçası olduğunu söyleyen Seyda, Rusya, İran ve ABD’nin PYD ile rejimi birbirleri ile çatıştırarak rejim ile PYD müttefik olmadığın ispatlamaya çalışıldığını belirtti. PYD’nin Suriye rejimini Qamişlo’dan çıkarabilecek askeri güce sahip olduğunu ancak İran ve Rusya’nın PYD’yi frenlediğini de açıklayan Seyda, çatışmanın bir senaryonun ürünü olduğunu ve onlarca sivil insanın PYD ile rejimim planlarının kurbanı olduğunu belirtti. Suriye rejiminin Kürdlere karşı mücadele planının olduğunu ve bunun bir gün devreye koyacağını savunan Seyda, PYD’nin bunu görmesi gerektiğini, 2004 yılında Qamişlo’da yaşanan katliamın hala hafızalarında olduğunu açıkladı.
Seyda şöyle dedi: “Qamişlo’da çatışmalar devam ederken rejimin Hasekê’deki askeri birlikleri Qamişlo’yu kuşatmaya çalıştılar. Hasekê Asayiş Sözcüsü aşiretler ile yaptığı toplantıda ‘Qamişlo’yu yerle bir ederim. Kürdlere de varil bombaları gönderme zamanı gelmiştir’ şeklinde bir tehditte bulundu. Bunu yapabilirler. Bu uzak bir ihtimal değil.”
Cezire Kantonu’na bağlı olan Qamişlo kenti stratejik bir öneme sahip ve Rojava’nın Hasekê iline bağlı. Cezire Eş Başkanlığı koltuğunda Suriye ve Irak\'tan Suudi Arabistan ile Ürdün\'e kadar geniş bir alana yayılan Şemmara aşiretinin lideri Humeydi Dehham el-Hadi ile PYD’li Heyfa Ebdulilah Erebo bulunuyor.
Barzani\'den Qamişlo için seferberlik talimatı
Qamişlo’da yaşanan gelişmeleri yakından izleyen Kürdistan Bölge Başkanı Mesud Barzani, Qamişlo’da yaşanan çatışmalar nedeniyle serferberlik talimatı verdi. Barzani, Qamişlo’da rejim askerleri ve YPG güçleri arasında yaşanan çatışmalarda yaralanan vatandaşların Kürdistan’da tedavi görmeleri için tüm hastane ve sağlık kuruluşlarına hazır olması için talimat verdi. 22 Nisan’da çatışmalarda yaralanan Rabia Ramazan Muhammed’in Rojava’nın Semalka Sınır Kapısı’ndan Duhok’un Zaho iline tedavi edilmek üzere giriş yaptığı öğrenildi.
