Kürtler ve Kürt tarihiyle ilgili çalışmalarıyla bilinen gazeteci – yazar İbrahim Sediyani’nin 2 ciltlik “Bütün Yönleriyle Şeyh Said Kıyamı” adlı araştırma kitabı, Şura Yayınları’ndan çıktı.
Kürtler ve Kürt tarihiyle ilgili çalışmalarıyla bilinen gazeteci – yazar İbrahim Sediyani’nin 2 ciltlik “Bütün Yönleriyle Şeyh Said Kıyamı” adlı araştırma kitabı, Şura Yayınları’ndan çıktı. Yazarın 2 yıllık bir emek sonucu tamamladığı ve 2 cilt halinde yayınlanan bu geniş kapsamlı eser, 748 sayfa hacminde.
1925 tarihinde gerçekleşen Şeyh Said Kıyamı’nı bütün yönleri ve boyutlarıyla ele alan ve kıyamı öncesi / gelişimi / sonrası ile tarihsel bir okumaya tabi tutan eser, toplam 10 bölümden oluşuyor. Yüzlerce kaynak, bilgi ve belge taranarak, titiz ve bilimsel bir çalışma sonucu kaleme alınmış olan kitap, Şeyh Said ve Kıyamı’na ışık tutacak, yıllardır yapılan pekçok tartışma ve spekülasyona son verecek nitelikte. Görselliğin de ihmal edilmediği kitapta, Şeyh Said ve Kıyamı’na ait onlarca fotoğrafa da yer verilmiş.
Şura Yayınları’nın okuyuculara kazandırdığı ve Aryan Basım ve Matbaacılık’ın bastığı kitabın mizanpaj ve kapağı grafiker Ali Soylu tarafından yapıldı. Kitabın ISBN numarası, 9 786056 306235.
Bundan bir ay önce babasını kaybeden yazar Sediyani, kitabını henüz baskı aşamasındayken Hakk’ın râhmetine kavuşan babasına adamış. Kitabın baş sayfalarında şöyle bir ithaf notu bulunuyor: “Bu kitabımı, tam da yayın aşamasındayken, 21 Eylül 2014 günü Allâh’ın râhmetine kavuşan sevgili babam Hacı Resul İpek Sediyani’ye ithâf ediyorum. Bir evlâdı olarak, bize yaptıkları ve bıraktığı tertemiz manevî miras önünde saygıyla eğilerek. – İbrahim Sediyani.”
Çeyrek asır gibi uzun bir süredir çeşitli dergi, gazete ve web sitelerinde Şeyh Said ve Kıyamı üzerine araştırmalar / makaleler kaleme alan ve hem Türkiye’deki İslamî camia hem de Kürt camiası tarafından “Şeyh Said Uzmanı” kabul edilen gazeteci İbrahim Sediyani, son olarak Haziran 2013’te Diyarbakır ve Elazığ’da “Şeyh Said ve Kıyamı” üzerine konferanslar vermişti.
Kitabın kapağı da oldukça ilgi çekici ve hem ön yüzünde hem arka yüzünde, Şeyh Said Kıyamı’nda dalgalandırılan ve “başkent” ve “hilafet merkezi” seçilen Dara Hênê (bugünkü Bingöl’ün Genç ilçesi) ele geçirilip burada 2 ay yaşayacak olan Kürt Hükûmeti kurulduktan sonra Dara Hênê Vilayet Binası’na asılan Kürdistan İslam Devleti’nin bayrağı resmedilmiş. Kitapta sözkonusu Hilâl’li Kürdistan bayrağının tarihsel kökenleri hakkında bilgi de bulunuyor.
Kitapta anlatıldığına göre, Şeyh Said Kıyamı esnasında başkenti Dara Hênê olan bir Kürdistan İslam Devleti kurulmuştu. Bu devletin bayrağı, anayasası, hükûmet şûrası, meclisi, herşeyi vardı. 1925’te kurulan bu Kürt devleti, sadece iki ay bile olsa yaşamıştı. Şeyh Said ve Kıyamı’nı anlatan hemen tüm kitaplarda, bu tarihî gerçek dikkatsizlik sonucu ıskalanmaktadır. “Şeyh Said başarıya ulaşsaydı nasıl bir devlet kurulacaktı?” tartışmasının abes olduğunu belirten İbrahim Sediyani, bu devletin zaten kıyam esnasında kurulduğunu, kıyamın mahiyetini ve gayesini anlamak için sadece o devletin yapısına bakmanın yeterli olduğunu söylemektedir. Şeyh Said öncülüğünde 1925 yılında kuzeyde kurulan Kürdistan İslam Devleti’nin bayrağı olan bu aynı bayrak, Şeyh Mahmud Berzencî öncülüğünde güneyde kurulan ve 1921 – 1924 arasında 3 yıl yaşayan Kürdistan Krallığı’nın bayrağı idi aynı zamanda. Her iki Kürt devleti de aynı bayrağı kullanmıştır. Aynı bayrak, onlardan da önce, Osmanlı İmparatorluğu egemenliği altında tam 408 yıl boyunca özgür Kürdistan Eyaleti bayrağı olarak dalgalanmıştır. Yine 1879 tarihinde ayaklanan ve tarihte “Bağımsız Kürdistan” hedefini ilk telaffuz eden kişi olan Şeyh Ubeydullah Nehrî’nin dalgalandırdığı bayrak da yine bu bayrak idi. Bu Hilâl’li bayrağın bütün Kürtler tarafından Kürdistan bayrağı olarak kabul edilip dalgalandırılması, birkaç yıla değil, yaklaşık 700 yıllık uzun bir tarihe tekabül etmektedir. Fakat bu apaçık tarihî gerçek, laik – seküler kesimler tarafından bilinçli bir biçimde Müslüman Kürt halkından gizlenmektedir. Halbuki, bayraklarda “Hilâl” sembolünü kullanmayı, İslam tarihinde ilk başlatan kavim Kürtler’dir ve bu uygulama Selahaddîn Eyyubî ile başlamıştır. İsmi de “Kürt Hilâli”dir. Günümüzde dahi Asya ve Afrika’daki onlarca Müslüman ülke ve kavim, bayraklarında “Kürt Hilâli” taşımaktadır. Bunlardan biri de bizzat Türkiye Cumhuriyeti devletidir. Kürtler tarafından üretilen ve ismi de “Kürt Hilâli” olan bir sembolün, laik ve seküler kesimlerin marifetiyle Kürt kamuoyunun zihninde “düşman sembolü” olarak yer edilmiş olması, tarih bilimi ve tarihî hakikatler açısından hem trajikomik hem de utanç verici bir durumdur. Öz be öz “Kürt malı” olan ve ismi de “Kürt Hilâli” olan bir sembolü “düşman” olarak görüp, beri yandan, Kürtler’le uzaktan yakından hiçbir ilgisi olmayan Sovyet ve Komünizm sembollerini “Kürt sembolleri” zanneden garip bir Kürt kitlesi oluştu, kemalist Türk Solu’nun fikriyatından beslenen seküler kesimler marifetiyle.
“Adını Arayan Coğrafya” (2009; Özedönüş Yayınları) adlı araştırma kitabı, “Gülistan” (2012; Ekin Yayınları) adlı şiir kitabı ve “Guldexwîn” (2013; Weşanên Dîwan) adlı çocuk kitabı bulunan İbrahim Sediyani’nin, “Bütün Yönleriyle Şeyh Said Kıyamı”, dördüncü kitabı olarak sevenleriyle buluşuyor.
Önemli bir boşluğu dolduracağına ve tarihe ışık tutacağına inandığımız bu eseri bize kazandıran Şura Yayınları’nı ve yazarımız İbrahim Sediyani’yi tebrik ediyoruz.
Kaynak: Timetürk
