Bu durum, bir devlet sahibi olunmamasının olağan bir sonucu olarak Kürtçenin kurumsal bir yapıya kavuşmaması, eğitim ve bilim dili olarak kullanılmaması gibi sebepleri barındırsa da, Kürtlerin kendi anadillerine ve ulusal değerlerine sahip çıkma konusundaki zafiyetlerinin olduğu da reddedilemez bir realite.
Son zamanlarda internette bu olumsuz tabloyu değiştirmeyi hedefleyen birçok site oluşturuldu. Kürtçeyi öğretmeyi, kürtçe paylaşımların yapılmasını hedefleyen bu siteleri nerinaazad olarak imkan buldukça okurlarımıza tanıtarak, Kürtçemizin gelişimine ve daha çok insanımızın Kürdistani paylaşımlarda bulunmasına bir nebze de olsa katkı sunmayı amaçladık.
Bu doğrultuda ilk incelememiz Türkçe yayın yapan eksisozluk.com sitesi ile benzer bir altyapıya sahip tirsik.net isimli interaktif sözlük oldu.
Yaklaşık 2,5 yıl önce Kürdistani ruhlu bir Genel Cerrahi Uzmanı tarafından oluşturulan site alanında Kürtçe hizmet veren tek site olma iddiasına sahip. Siteye şimdiye kadar binden fazla kişinin üye olup yazarlık yaptığını ve paylaşımlarda bulunduklarını dile getiren site yetkilileri, sitede yanısıra film ve kitap tanıtımı, caps-karikatür, radyo bölümlerinin bulunduğunu belirtiyorlar.
Siteyi kurup bugüne getiren genç girişimci arkadaşlarımızla sitenin kuruluş öyküsünü, kimler tarafından, ne zaman kurulduğunu, kullanılan teknolojileri ve hedef kitlelerini kapsayan bir diyalog gerçekleştirdik:
Tirsik.net\'in öyküsü nedir? Böylesi bir sitenin kurulması hangi düşüncelerden esinlenerek gerçekleşti?
Tirsik.net büyük bir ihtiyaç üzerine kurulan bir sitedir. Internette siyasi haberler dışında hemen hiçbir konuda kürtçe kaynak ya da bilgi olmaması nedeni ile duyulan çok büyük bir ihtiyaçtan bahsediyoruz. Örneğin bir film, şarkı, kitap, şiir hakkında ya da bir yazar, düşünür, bilim adamı, şarkıcı hakkında ya da bir bilgisayar programı, bilimsel bir gelişme hakkında ya da güncel bir sosyal ya da siyasi olay hakkında hemen hiçbir yer de kürtçe değerlendirme ve yorum bulamıyordunuz. Biz bu siteyi kurarken esas hayalimiz yazarlarımızın olan ya da olabilecek herşey üzerine kendi anadillerinde araştırma yapmaları, bilgilerini paylaşmaları, yorumlarıyla konulara farklı bakış açıları getirmeleri, birbirlerinden öğrenmeleriydi. Biz bunun sonucunda çoçuklarımıza adeta bir kürtçe bilgi kaynağı, yıllara tanık bir yaşayan bir ansiklopedi bırakacağız.
Tirsik.net\'i kimler ne zaman kurdu?
Aslında böylesi bir siteyi kurma fikri çok eskiden beri çok kişide vardı. Ancak böyle bir site kurmak için özel bir yazılım gerektiğinden kurma fırsatı olmamıştı. Site kurulduktan sonra bir çok kişiden, onların da aslında böyle birşey yapmak istediklerini öğrendik. Biz wergerine.com (şu an wergerine.net ismi ile devam ediyor) ve turkcekurtcesozluk.com sitelerinin ardından bu sitelerdeki çalışmalarımı tirsik.net gibi kapayıcı bir interaktif kürtçe sözlük ile taçlandırmak istiyorduk. Ve sonunda 2013 yılında ilk adımı atarak siteyi kurduk. Önceki iki sitede olduğu gibi işin yazılım kısmı simurg56 tarafından yapıldı. Ancak siteyi site yapan içerikler yine tüm tirşikvan\'lar(tirşik yazarları) tarafından oluşturuldu. Tirşik\'in moderasyonunda da yine emektar yazarlarımız görev almaktalar.
Tirsik.net\'in altyapısında hangi teknolojiler kullanıldı? Profesyonel bir kadrosu mu var?
Dediğimiz gibi, bu tip bir proje için teknik bilgimiz yoktu. 2013 yılında önce düşük bir ücretle, oldukta basit bir yazılım satın alarak siteyi kurduk. Ancak bu altyapı çok yetersizdi. Daha sonra çok daha iyi bir sistemi satın alarak altyapımızı oldukça iyi bir seviyeye çıkardık. Yine de içimiz rahat değildi, çünkü sistemi satın almış olsak da onun hakimi biz değildik. Ayrıca yazarlarımızın her gün artan isteklerine bu sistemle de yanıt veremez olmuştuk. Sonunda bu konuda araştırarak ve okuyarak bu iş için gerekli teknolojileri öğrendik. Ve nihayet tamamen kendi emeklerimizle yapmış olduğumuz kendi sistemimize geçiş yaptık. Artık sistem tamamen bize ait ve yazarlarımınız istedikleri yenilikleri gerçekleştirebiliyoruz. Profesyonel diyebileceğimiz bir kadro yok ancak artık zaten kendi gücümüzle artık site ile ilgili planlarımızı kendimiz uygulayabiliyoruz.
Tirsik.net kurulurken neler amaçlandı?
Tirşik\'ı kurarken yukarda da değindiğimiz gibi amacımız kürt toplumuna, internette her konuda kürtçe bilgi edinebilecekleri bir platform sunmaktı. Bunu yaparken insanlar hem bilgi edinecek, hem bu bilgi ve kaynağın oluşturulmasına da katılacaklar, kürtçe yazmaya başlayacaklar, kürtçelerini geliştirecekler ve başka dillere olan ihtiyaçlarını en az düzeye indireceklerdi. Bunun dışında, tirşik\'te kürtlerin sosyal, siyasal, kültürel ve sanatsal tüm etkinlikleri eleştireye ve değerlendirmelere tabi tutulacak ve bu şekilde bir tartışma ortamı yaratılarak bu alanlarda eksiklerin görülmesi ve giderilmesine katkı sağlanacaktı.
Bunlara ek olarak tirşik kaybolmaya yüz tutan bir çok kürtçe kelime, deyim, atasözü ve benzeri değerlerin kayıt altına alınmasına da katkı sağladı, farklı şehir ve ülkelerdeki kürtlerin kendi aralarında tamamen kürtçe yazarak tartışmaları ile birlikte kürtçenin kullanımı konusunda da gitgide bir standart da geliştirdi. Yine en önemli fonksiyonlarından bir tanesi de kürtler adına iş yapan siyasetçi, yazar, şair, şarkıcı gibi tüm kesimlerin her işlerinden sonra tirşik\'te değerlendirilmesi ve eleştirilmesi oldu. Çünkü yine bu konuda da internette herhangi bir platform olmadığından kürtçe üreten insanlar yaptıkları işlere ne iyi ne de kötü tepki alamıyorlardı. Tirşik herkes için kıymetli bir eleştiri imkanı da sağladı.
Tirşik bunların ötesinde aynı zamanda tarihin bir tanığı. Örneğin kürtlerin hayatında 2 yıl önce olmuş siyasal ya da sosyal bir olayı tirşik\'ten okuduğunuzda o tarihlerde kimlerin nasıl tepkiler verdiğini, kamuoyunun ne hissettiğini ve düşündüğünü kronolojik olarak öğrenebiliyorsunuz.
Tirşik\'ı kurarken buna benzer bir çok hedefimiz vardı ve birçoğu da gerçekleşti. Ancak şu an sayamayacağımız daha bir çok amaca da hizmet etti tirşik. Örneğin en beni en çok etkileyenlerden biri, bir yazarımızın tirşik\'te bir süre yazdıktan sonra, hayatında ilk kez kürtçe rüya gördüğünü anlatmasıydı. Bence bu tirşik\'in amacının en kısa özetidir: kürtçeyi yeniden insanların rüyalarına kadar sokmak.
Tirsik.net\'in hedef kitlesi nasıl tanımlanabilir?
Bir hedef kitlesinden bahsederek tirşik\'ı kısıtlayamayız. Çünkü kürtçeyi ve okuma yazmayı bilen herkesin tirşik\'e verebileceği ve tirşikten alabileceği çok şey vardır. Hatta okuma yazma bilmeyenlerin de. Çoğu zaman yazarlarımız bazı şeylerin kürtçesini veya alternatiflerini veya kürtlerin hayatındaki karşılıklarını, büyüklerinden tirşik\'e aktararak onları da tirşik\'in hedef kitlesine dahil etmekteler.
