İtalya'nın Lampedusa Adası açıklarında göçmenleri taşıyan bir teknenin 9 Ağustos'ta batması sonrası 41 göçmen yaşamını yitirmesiyle Akdeniz'deki göçmen ölümleri yeniden gündem konusu oldu.
İtalyan Kızılhaç'ına göre, Lampedusa kabul merkezi şimdiden dolmuş durumda ve 600 kişilik merkezde yaklaşık 2500 göçmen bulunuyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Konseyi (UNHCR), Avrupa'ya ana giriş kapısı olan İtalya'ya, Ocak ve Ağustos 2023 arasında 90 bin 763 göçmenin geldiğini tahmin ediyor; bu, neredeyse 2022'nin tamamı için kaydedilen 105 bin 131 göçmen kadar.
9 yılda 27 binden fazla göçmen öldü
2014-2015 Avrupa göç krizinden bu yana, Uluslararası Göç Örgütü (IOM) göç yolculuğu sırasında ölen, kaybolan veya hayatta kalan göçmenlerin sayımını yapıyor. IOM'a göre, dokuz yıl içinde 27 binden fazla insan Avrupa'ya ulaşmaya çalışırken hayatını kaybetti.
2016'da 5 binden fazla ölümle zirveye ulaşan Akdeniz'de ölen veya kaybolan göçmen sayısı, 2020'de Covid-19 salgını nedeniyle bir düşüş görmeden önce 2018'de 2 bin civarında sabitlendi. Ancak, sadece yedi ay sonra, 2023'teki geçiş bedeli şimdiden son dört yılınkinden daha ağır.
Ölümcül Orta Akdeniz
Le Monde'a göre, göçmenlerin çoğu Avrupa'ya ulaşmak için üç rotayı kullanarak deniz yoluyla seyahat ediyor.
Orta Akdeniz: Bu rota Kuzey Afrika kıyılarından başlar ve İtalya veya Malta'da sona erer. UNCHR'ye göre, göçmenlerin çoğunun geldiği rota bu ama aynı zamanda en risklisi. IOM, 2019'daki ölüm oranını yüzde 4,78 olarak hesaplıyor, yani 21 göçmenden biri Avrupa'ya ulaşmaya çalışırken ölüyor.
Batı Akdeniz: Fas ve İspanya arasındaki rota, Cebelitarık Boğazı'nı geçerek veya Afrika kıtasında bulunan iki İspanyol yerleşim bölgesi olan Melilla veya Ceuta'ya ayak basarak Avrupa'ya ulaşma yolu. Ölüm oranı yüzde 1,67 olarak tahmin edilmektedir.
Doğu Akdeniz: Bu, çoğunlukla Türkiye'yi Yunanistan'a bağlayan rotadır. Bu rota, 2015 yılında Suriye krizinden sonra alınan ilk rotaydı. UNHCR'ye göre o yıl Türkiye'den Yunanistan'a 856 bin 723 kişi geldi. Bu rota artık daha az kullanılıyor. IOM'ye göre 2019'da oradaki ölüm oranı yüzde 0,05 idi. Kuruluşa göre, kapsamlı veri eksikliği ve zamansal önyargılar kabul edildiğinden, bu muhtemelen hafife alınmış bir rakam.
Sivil toplum örgütleri kurtarıyor
Avrupa'ya yönelik göçte Akdeniz son yıllarda yoğun hareketlilik gözlenen rotalardan biri. Bu güzergahta denizde yardım çağrısı yapan göçmenleri, genellikle Avrupa menşeli sivil toplum kuruluşları kurtarıyor. Bu STK'ler, AB üyesi devletlerin "güvenli liman" vermemesinden ötürü zaman zaman kurtardıkları göçmenleri tahliye etmekte güçlük çekiyor.
Devletler yardım gemilerini engelliyor
Bu yıl Orta Akdeniz rotasında devletler öncülüğünde gerçekleştirilen 6 kurtarma operasyonunda gecikme yaşanırken, bu gecikmeler en az 127 kişinin ölümüne neden oldu.
Son zamanlarda, STK liderliğindeki arama ve kurtarma çalışmaları da önemli ölçüde azaldı.
