Kürdistan Parlamentosu bugün Kürdistan Bölgesi Başkanı’nı belirlemek üzere olağan toplantısını gerçekleştirecek. Siyasi partiler arasında yapılan ittifak çerçevesinde Neçirvan Barzani’nin ismi bu makama en yakın aday olarak öne çıkıyor.
Seçilmesi halinde Neçirvan Barzani, 18 yıllık hükümet başkanlığı deneyiminin ardından yeni görevi ile birlikte siyasi kariyerinde yeni döneme de geçiş yapmış olacak.
Başbakanlığı döneminde Barzani ile hükümetteki farklı kulvarlarda birlikte çalışan görev arkadaşları, kendisinin gerçek deneyimini sıkıntılarla dolu beşinci kabinenin idare edildiği dönemde açığa çıkardığını belirtti. Nitekim sözü geçen önemde hükümet kabinesi henüz iç savaşın tozunu üzerinden silkeleyebilmiş değildi.
Neçirvan Barzani, Kürdistan Bölgesi’ni detaylı analiz eden ve burada yaşanan tüm sıkıntıların ne olduğunu iyi bilen bir siyasetçi olarak biliniyor. Siyasi partiler arasında yaşanan sert çekişmelerin her an Kürdistan’ı 5’inci kabinenin kurulmasından önceki sürece götürmeye müsait bir zeminin olduğunu da biliyor.
5’inci kabinede bakanlık yapan Dr. Dahil Said, “Neçirvan Barzani babasından geçen genetik bir takım özelliklere sahip. Bütün bu sorunların üstesinden gelebilecek kudret onda mevcut. Bu nedenle engelleri aşacağını umut ediyorum” dedi.
Kürdistan Bölgesi yönetiminin atacağı iyi veya kötü adımları Barzani’ye maletmenin yanlış olacağını belirten eski dönem Kürdistan Kültür Bakanı Kawa Muhammed ise, “Sürecin sağlıklı yürümesi için siyasi partiler Barzani’ye destek olmalı. Şunu da unutmamak lazım; Barzani siyasi partilerin ittifağı ile yürütülen bir bölgenin başkanlığını yapacak” değerlednirmesinde bulundu.
Sert engellere karşı ılımlı bir güç
Neçirvan Barzani ilk kez 1996 yılında Kürdistan Demokrat Partisi öncülüğünde Erbil’de kurulan hükümette Başbakan Yardımcılığı görevine getirildi. Üç yıl sonra aynı hükümette Başbakan olarak göreve başladı.
2006’da Erbil ve Süleymaniye merkezli iki ayrı hükümetin birleşerek Kürdistan Bölgesi hükümetini kurduğu dönemde de Barzani hükümetin ilk başbakanı olarak görev aldı.
Kürdistan Bölgesi’ndeki jeopolitik durum ve güç dengelerinden kaynaklı şu ana kadar da seçimlerde hiçbir parti tek başına çoğunluğu sağlayamadı. Bu nedenle kurulan hükümetlerin hepsi koalisyon kurmak durumunda kaldı. Dolayısıyla, bu durumda hükümette yer alan bütün siyasi partiler bakanları aracılığıyla da olsa Barzani ile yakın bir temas içerisinde oldu.
Gerek iktidarda kendisi ile birlikte olan ve gerekse de muhalif kanadında yer alan siyasetçiler de Barzani’nin “ılımlı bir güç” olduğunu belirtti. Öyle ki kendisine yakın çalışanlar kamuoyunda çoğu zaman “KDP’li olmuşsun” söylemlerinden kurtulmadıklarını söyledi.
Barzani’nin bu özelliğine değinen ve Kürdistan Bölgesi 5’inci hükümet kabinesinde Şehid ve Enfal Bakanı olarak görev yapan Çınar Saad Abdullah, “Çoğu zaman biz KDP’li bakanları olarak YNK’li bakanları kıskanırdık. Çünkü Barzani onlara daha fazla ilgi gösteriyordu. Bakanlar Kurulunda tek partili bir atmosferin oluşmaması için bunu yapıyordu” dedi.
Barzani’nin krizlerle yüzleşmeyi hayatında karşısına çıkan tecrübelerden öğrendiğini söyleyen Abdullah, “Hükümetin kurumsal olmasını çok istiyordu. Herkesin profesyonel bir çerçevede çalışmasına özen gösteriyordu” ifadelerini kullandı.
Çınar Abdullah Barzani’nin ılımlı politikası sayesinde son birkaç yılda Kürdistan’ın karşılaştığı krizlerden çıktığını söyledi.
Barzani ile bir anısını da paylaşan Abdullah, “Parlamentoya seçildiğimiz dönemde yemin töreninde başaramayacağım endişesine kapılmıştım. O sırada Neçirvan Bey yanıma gelerek endişelenme biz yanındayız ve sana destek olacağız diye beni sakinleştirmişti” dedi.
“Endişeye kapıldığını görmedim”
Son iki hükümet kabinesinde Bakanlar Kurulu Sekreteri olarak görev yapan Amanj Rahim de Barzani’nin krizler ve olaylar karşısında soğukkanlılığından bahsetti.
YNK’li Amanj Rahim, “Özellikle son 5 yılda üst üste yaşanan krizden dolayı Başbakanlık Ofisine yeni bilgiler götürdüm ama hiçbir zaman endişeye kapıldığını görmedim. Gerçekten lider özellikleri taşıyor” diye konuştu.
Neçirvan Barzani’nin iyi bir dinleyici olduğunu aktaran Rahim, “Ben kendisiyle doğrudan iletişim içindeydim. Öyle bir ortam oluşturuyor ki ne ben YNK’li olarak davranıyorum nede kendisi bir KDP’li olarak davranıyordu. Profesyonel bir şekilde görevini yürütüyor ve grup çalışmasını önemsiyorud. Aynı zamanda grubun verdiği kararları da her zaman onaylıyorud. Bir konuda karar vermeden önce değerlendirme heyeti kurulmasını isterdi” dedi.
Bağdat yönetimi tarafından Erbil’e uygulanan yaptırımları azaltmak için Barzani’nin çok çaba sarfettiğini söyleyen Rahim, “Bazen imzaladığı bir karar hakkında kendisine notumuzu iletiyorduk, sorunun nerede olduğunu söylüyorduk, daha iyi olması adına kararı iptal ediyordu” ifadelerini kullandı.
Neçirvan Barzani başkanlığındaki 8’inci hükümet kabinesi kamuoyu tarafından en fazla eleştiri alan hükümet olarak Kürdistan tarihine geçti. Memur maaşlarının yarıya indirme gibi bir takım mecburi kararların alınması, kamuoyunda tepkilere neden oldu.
Barzani ile çalışanların kendisini daha iyi anladığını söyleyen Rahim, “Negatif bir takım noktaları olsa da pozitif noktaları daha fazla. Partinin kendi işini, hükümetin de kendi işini yapması gerektiğini savunuyordu. Partiler arasında yaşanan çekişmeleri bakanlar kuruluna yansıtılmıyordu” dedi.
Neçirvan Barzani için “Devlet Adamı” lakabı kullanıldığını belirten eski Bakan Uşyar Siwayli de, bu söylemin yerinde olduğunu söyledi. Siwayli, Başbakan Barzani’nin yanındakilere baskı kurmadan onları daha fazla çalışmaya teşvik ettiğini dile getirdi.
Neçirvan Barzani’nin biyografisi:
21 Eylül 1966’da Barzan’da doğdu
1975 yılında ailesiyle birlikte İran’a göç etmek zorunda kaldı
Tahran Üniversitesi siyaset bilimi okudu
1989 yılında KDP Politbüro üyesi oldu
1996 yılında Kürdistan Başbakanı Yardımcısı oldu
1999 yılında 4’üncü kabinede Kürdistan Başbakanı oldu
2006 yılında Koalisyon Hükümetin’in Başbakanı oldu
2011-2013 yıllar arasında bir kez daha Başbakanlık görevine getirildi
2013’tan 2018’e kadar 8’inci kabinede Başbakanlık görevini yürüttü
KDP’nin 13’üncü Kongresinde KDP Başkan Yardımcısı olarak seçildi
3 Aralık 2018’de KDP tarafından Kürdistan Bölgesi Başkanı Adayı olarak seçildi
Evli ve (İdris, Ciyavan, Raniye, Maya) adında dört çocuğu var.
