Dünya çapında 33 binden fazla kişinin ölümüne yol açan, 750 bini aşkın kişiye bulaşan yeni tür korona virüsünün nasıl bu kadar hızlı yayıldığı ortaya çıktı. ABD’deki Minnesota Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma, virüsün biyolojik mekanizmasını deşifre ederek, neden bu kadar dirençli olduğunu tespit etti.
Sars’tan Dört Kat Daha Güçlü
Araştırmada, virüsün insan hücrelerine bağlanmasını sağlayan spike (çivi) proteinlerinin üç boyutlu haritası çıkarıldı. Buna göre, yeni tür korona virüsünün insan hücrelerine tutunup enfeksiyon oluşturmak için kullandığı çiviye benzer ‘çıkıntılı’ protein, 2002 yılında patlak veren SARS virüsündekinden dört kat daha kuvvetli. Yani yeni virüs, bu protein sayesinde insan hücrelerine dört kat daha güçlü tutunuyor.
Çok Az Maruz Kalmak Bile Gücü Yüzünden Tehlikeli
Bu bulgu, yeni virüsün partiküllerinin burun veya ağızdan solunması halinde üst solunum yolundaki hücrelere bağlanma ihtimalinin daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu da, yeni virüsün çok az miktarda partikülüne maruz kalmanın bile enfeksiyona yol açabileceği anlamına geliyor. Virüsün bu kadar hızlı yayılmasının sebebi de bu.
Araştırma çerçevesinde X-ışını kristalografisi kullanılarak, virüsün çivi proteini ile insan vücudunda tutunduğu reseptörler olan ACE-2 adlı protein enziminin üç boyutlu haritası çıkarıldı. Zira virüs insan vücuduna girip bir hücreyle karşılaştığında, yüzeyindeki çivi proteinleri ACE-2 reseptörlerine tutunuyor. Eğer hücreler virüsü kabul ederse, virüs çoğalmaya ve enfeksiyon için uygun ortam yaratmaya başlıyor.
‘Virüs Yeni Stratejiler Geliştirdi’
ABD’deki ekibe liderlik eden Dr. Fang Li ortaya çıkardıkları harita için “Bu üç boyutlu görüntü, yeni tür korona virüsünün 2002-2003 yıllarında SARS salgınına neden olan virüse kıyasla, reseptöre bağlanmak için yeni stratejiler geliştirdiğini, daha sıkı bağlandığını ortaya koyuyor” dedi. Li, “İnsandaki reseptöre bu şekilde sıkıca bağlanması, insan hücrelerini enfekte etmesine ve yayılmasına yardımcı oluyor” ifadelerini kullandı.
İlaç Araştırmalarında Kullanılacak
Bu üç boyutlu harita şimdi, bilim insanları tarafından virüsü etkisiz kılabilecek, insan vücudunda çoğalmaya ve enfeksiyona yol açmasından önce yok edecek türden potansiyel ilaç arayışı için kullanılacak. Li, “Yeni bir antikor ilacı virüsün yüzeyindeki bu bölgelere reseptöre kıyasla daha hızlı ve yoğun bir şekilde bağlanabilirse, virüsün hücrelere girmesini engelleyebilir” dedi. Yeni araştırmanın, aşı çalışmalarında da kullanılabileceği belirtiliyor.
Pangolin Teorisi De Doğrulanmış Görünüyor
Nature dergisinde yayınlanan makalede araştırmacılar, yeni tür korona virüsünü yarasa ve pangolinlerde bulunan suşlarla kıyasladı. Her iki hayvan türünde de suşların, yeni tür korona virüsü gibi ACE-2 reseptörüne bağlanabildiği ortaya çıkarıldı. Araştırma bu açıdan, yeni korona virüsünün insanlara yarasalardan veya yarasalar nedeniyle enfekte olan pangolinlerden bulaşmış olabileceği teorisini de doğrulamış görünüyor.
