Britanya’nın Avrupa Birliği’nden (AB) çıkıp çıkmamasını belirleyecek referandumda seçmenler oy kullanmaya başladı.
İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda’dan oluşan Birleşik Krallık’ın AB üyeliğinin oylandığı referandumda, oy verme işlemi yerel saatle 07.00’de (TSİ 09.00) başladı.
Sandıkların saat 22.00’de (TSİ 00.00) kapanacağı referandumda, sonucun cuma sabahı netleşmesi bekleniyor.
İrlanda ve Milletler Topluluğu üyesi ülkelerin vatandaşları, yurt dışında yaşayan ancak son 15 yılda en az bir kez seçmen kaydı yaptırmış olan Britanya vatandaşları ile ülkeye deniz aşırı bağlı toprağı konumundaki Cebelitarık vatandaşları da referandumda oy verebiliyor.
Oy kullanma yaşının 18 olduğu ülkede toplam 46 milyon 499 bin 537 seçmen bulunuyor.
İngiltere 39 milyon 956 bin 824 seçmenle Birleşik Krallık’taki en önemli seçmen oranına sahip, onu 3 milyon 988 bin 492 ile İskoçya, 2 milyon 270 bin 743 ile Galler, 1 milyon 260 bin 955 ile Kuzey İrlanda takip ediyor. Cebelitarık’ta ise 24 bin 117 seçmenin referandumda oy kullanması bekleniyor.
Referandumda seçmenler “Birleşik Krallık AB üyesi olarak kalmalı mı, yoksa AB’den ayrılmalı mı?” sorusunu yanıtlıyor.
AB’nin atası konumundaki Avrupa Ekonomik Topluluğu’na (AET) Fransa’nın iki vetosundan sonra 1973’te katılan Birleşik Krallık, AET üyeliğini 1975’te referanduma götürmüştü. 41 yıl önceki ilk referandumda sandıktan yüzde 67 “kalma” kararı çıkmıştı.
AB’de kalmayı savunanlar
Muhafazakâr Parti’de öncelikle Başbakan David Cameron, AB’den bazı yetkileri geri aldıkları bu yüzden AB’de kalınması gerektiğini savunuyor.
Kabinenin 16 üyesi de AB’de kalma yanlısı. Muhafazakâr Parti kampanya sırasında tarafsız kalacağını açıkladı.
İşçi Partisi, SNP (İskoçya Ulusal Partisi), Galler’den Plaid Cymru ve Liberal Demokrat Parti AB’de kalınmasını savunuyor.
AB yanlıları göç konusunda, başta AB ülkelerinden gelenler olmak üzere sığınmacıların, ülkeye yaralandıkları kamu hizmetlerinden çok vergi vererek katkı sağladıklarını belirtiyor.
“AB’den çıksak dahi ortak pazarda kalmak için serbest dolaşımı kabul etmemiz gerekecek” diyen AB yanlıları, sığınmacıların ekonomi için faydalı olduğunu belirtiyor.
Bu kesime göre, Britanya ancak AB’de kalırsa küresel çapta hayati kararlarda söz sahibi olabilir ve AB’den ayrılmak Britanya’nın küresel etkisini azaltır.
AB’den çıkmayı savunanlar
Mayıs ayındaki genel seçimlerde yüzde 13 oy alan UKIP (İngiltere Bağımsızlık Partisi) AB’den çıkılması yönünde bir kampanya yürütüyor.
Muhafazakâr Parti milletvekillerinin beş kabine üyesinin de aralarında bulunduğu yaklaşık yarısı ayrılma yanlısı.
Eski Londra Belediye Başkanı Boris Johnson ayrılma kampanyasının en önemli figürlerinden biri.
Bazı İşçi Partisi milletvekilleri ve Kuzey İrlandalı DUP de (Demokratik Birlik Partisi) AB üyeliğine karşı çıkıyor.
Ayrılmayı savunanlar AB üyeliği Britanya’nın ülkeye kimin gireceğini kontrol edemeyeceği anlamına geliyor.
AB karşıtları yeni sığınmacıların devlete yük olacağını savunuyor.
Ayrıca ayrılma yanlıları, Britanya’nın Türkiye ve diğer ülkelerin AB üyeliğine hazırlık sürecinde masraflarını da karşılama taahhüdünü vermek zorunda kalacağını savunuyor.
AB’den ayrılırsa ne olacak?
Referandumun sonucu, Britanya’nın AB’den çıkması yönünde olursa bunun hemen hayata geçirilmesi öngörülmüyor.
AB’den ayrılmasının 2 ila 10 yıl süreceği, bu süre içerisinde de Britanya’nın AB kurallarına tabi olmaya devam edeceği belirtiliyor.
AB’den çıkılması halinde Britanya vatandaşlarının AB ülkelerine seyahat etmek için vize almaları gerekip gerekmeyeceği AB ile varılacak anlaşmaya bağlı olacak.
Ülke, birlikten çıkmasına karşın ortak pazarda kalmayı sürdürürse vatandaşları da AB ülkelerinde çalışmaya devam edebilecek. Ancak Britanya hükümeti AB vatandaşlarına çalışma izni kısıtlaması getirirse kendi vatandaşlarının da AB ülkelerinde çalışmak için vize almaları gerekecek.
