Kosova'da çoğunlukla Sırpların yaşadığı Leposaviç, Zveçan ve Zubin Potok'ta Arnavut belediye başkanlarının göreve başlamasına karşı çıkan Kosovalı Sırplar ile güvenlik güçleri arasında arbede yaşanıyor.
Priştina'nın 45 kilometre kuzeyindeki Zvecan belediyesinde NATO'nun Kosova Barış Gücü (KFOR) birliklerine taş ve şişe fırlatan Sırplara karşı polis göz yaşartıcı gaz kullandı. Olaylarda aralarında 11 İtalyan askeri olmak üzere en az 25 KFOR gücü yaralandı. Üç kişinin durumunun "kritik" olduğu belirtilirken, hayati tehlikesi olanın bulunmadığı kaydedildi. Protestolar sırasında bir polis aracınının ateşe verildiği görüldü.
NATO merkezinden yapılan açıklamada, "NATO, Kosova'nın kuzeyinde KFOR birliklerine yönelik olarak gerçekleştirilen ve çok sayıda askerin yaralanmasına yol açan sebepsiz saldırıları şiddetle kınamaktadır. Bu tür saldırılar kesinlikle kabul edilemez. Şiddet derhal durdurulmalıdır" denildi.
Sırbistan Savunma Bakanı Milos Vucevic, Sırp ordusunun ülkenin Kosova sınırına konuşlandırılacağını söyledi.
Vucic'ten, Kosovalı Sırplara NATO ile çatışmamaları çağrısı
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, Kosovalı Sırplara NATO ile çatışmaya girmemeleri çağrısında bulundu.
Vucic, Kosova'nın kuzeyindeki Zveçan Belediyesi önünde Kosovalı Sırplar ile NATO'nun Kosova'daki Barış Gücü (KFOR) birlikleri arasında yaşanan arbedenin ardından başkent Belgrad'da basın toplantısı düzenledi.
Kosovalı Sırpların, Kosova Başbakanı Albin Kurti'nin "emriyle" seçilen belediye başkanlarına olan memnuniyetsizliklerini dile getirmek için toplandıklarını söyleyen Vucic, "Aylardır, Kurti'nin tek amacının çatışma olduğunu ve bölgede kan dökülmesini amaçladığını anlatmaya çalıştım. Tam da istediği gibi oldu ve Sırplar ile NATO karşı karşıya geldi." dedi.
Vucic, bugünkü gerginliğe ilişkin şu ifadeleri kullandı:"KFOR, Kosova Özel Birliklerine ait araçların etrafında bulunan Sırpların dağılmasını istedi. Bu talebin yerine getirilmemesi üzerine KFOR ve Sırplar arasında arbede yaşandı. Ancak, Kosova Özel Birliklerine ait bir asker, bakın KFOR değil, diz çökme pozisyonunda elindeki tüfekle ateş açtı. İki kurşun bir Sırp'ı yaraladı. Sırplar da bunu üzerine taşlarla cevap verdi."
"52 Sırp, 41 KFOR askeri yaralandı"
Yaşanan arbedenin ardından 52 Kosovalı Sırp'ın yaralandığını aktaran Vucic, "Biri ağır yaralı, 3 kişi de yoğun bakımda. 41 KFOR askeri de yaralandı." diye konuştu.
Vucic, Sırbistan ordusunun, Kosova sınırında "gerekli görülen" yerlerde konuşlandığına işaret ederek, "Bu gece onları da ziyaret edeceğim. Avrupa Birliği (AB) yetkilileriyle sürekli iletişim halindeyim." ifadelerini kullandı.
Sırbistan'ın barışı korumak için elinden geleni yapacağını vurgulayan Vucic, "Kosovalı Sırplara, NATO ile çatışmaya girmemeleri çağrısında bulunuyorum. Gösteri düzenleyeceksiniz lütfen bunu barışçıl yöntemlerle yapın." dedi.
Vucic, uluslararası kurumlara da Kurti'nin yapmak istediklerini anlamaları noktasında uyarıda bulunarak, "Kosova'daki Sırpların ölmesine, sürgün edilmesine izin vermeyeceğiz. Bugün size anlattıklarımın hepsi gerçek." diye konuştu.
KFOR varlığını artırdı
KFOR, Kosova'nın kuzeyinde gerginliğin yükseldiği bölgede varlığını artırdığını bildirdi.
KFOR'dan yapılan açıklamada, son gelişmelerin ardından bu sabah 4 belediyede mevcudiyetin yükseltildiği belirtilerek, "Taraflara, gerginliği körükleyecek eylemlerden kaçınmaları çağrısında bulunuyoruz." denildi.
KFOR'un Birleşmiş Milletler'in (BM) 1999'da verdiği yetki uyarınca Kosova'da güvenliği sağlama amacı bulunduğu hatırlatılan açıklamada, KFOR'un bu yetki çerçevesinde tarafsız bir şekilde gerekli tüm adımları atmaya hazır olduğu kaydedildi.
Açıklamada, KFOR komutanının Kosovalı ve Sırp askeri temsilcilerin yanı sıra AB misyonu EULEX ile temas halinde olduğu, Belgrad ve Priştine yönetimlerine normalleşme ve barışı hedefleyen AB öncülüğündeki diyalog süreci içinde çalışmaları çağrısı yapıldığı vurgulandı.
Kosova'da protestolar
Son günlerde gerginliğin arttığı Kosova'nın kuzeyindeki Sırplar, yeni Arnavut belediye başkanlarının göreve başlamasını engellemek ve belediye binalarına girmek için Zveçan, Zubin Potok ve Leposaviç'teki belediye binaları önünde dün protesto düzenlemişti.
Kosova polisinin belediye binalarından çekilmesini ve yeni seçilen Arnavut belediye başkanlarının görevlerine başlamamasını talep eden Sırplar, polis kordonunu aşarak belediye binalarına girmeye çalışmıştı.
Kosova polisi ve NATO'nun Kosova'daki Barış Gücü (KFOR), belediye binalarını tel örgülerle çevirmiş ve bölgedeki personel sayısını artırmıştı.
Sırbistan, ordu mensuplarını Kosova sınırına konuşlandıracağını duyurdu
Sırbistan Savunma Bakanı Milos Vucevic, Sırp ordusunun ülkenin Kosova sınırına konuşlandırılacağını söyledi.
Vucevic, Sırbistan Radyo Televizyonu'na (RTS) yaptığı açıklamada, "ordunun teyakkuzda kalmaya devam ettiğini ve yerel saatle 14.00'e kadar ülkenin Kosova sınırına konuşlandırılacağını" ifade etti.
Bölgedeki sorunun politik yollarla çözülmesini beklediklerini kaydeden Vucevic, Sırbistan Genelkurmay Başkanı Milan Mojsilovic'in, "Kosova'daki Sırpların güvenliğini korumakla sorumlu NATO'nun Kosova'daki Barış Gücü (KFOR) yetkilileriyle irtibat halinde olduğunu" dile getirdi.
Vucevic ayrıca Sırp ordusunun, aynı zamanda başkomutan olan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in her emrini yerine getirmeye hazır olduğunu kaydetti.
Sırp Başbakan: "Durum hiç bu kadar zor olmamıştı"
Sırbistan Başbakanı Ana Brnabic de Kosova'nın kuzeyinde yaşananlara ilişkin, "Durum oldukça zor ve gergin. Hatta durum hiç bu kadar zor olmamıştı." değerlendirmesini yaptı
KFOR'un tepki vermekte geç kaldığını söyleyen Brnabic, "Avrupa Birliği ve KFOR'daki partnerlerimize söyleyecek iyi bir sözüm yok. Bugünkü tepkilerini cuma göstermeliydiler. Bizim görevimiz barışı ve Kosova'daki Sırpları korumak." dedi. Brnabic, gelişmeleri yakından takip ettiğini ve atılacak her adımdan kamuoyunun haberdar edileceğini duyurdu.
Kosova'nın kuzeyindeki gerginlik
Kosova'nın kuzeyinde çoğunlukla Sırpların yaşadığı Leposaviç, Zveçan ve Zubin Potok belediyelerinde polisin görevlendirilmesine karşı çıkan Kosovalı Sırplar ile güvenlik güçleri arasında 26 Mayıs'ta da arbede yaşanmıştı. Arbedede 5 polisin hafif yaralandığı ve 4 ekip aracının zarar gördüğü duyurulmuştu.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic'in orduya "Hazır ol" emri verdiği ve ordu mensuplarının Kosova sınırına hareket ettiği belirtilmişti.
23 Nisan'da bölgede yapılan olağanüstü yerel seçimleri Arnavut siyasi partilerinin adayları kazanırken, seçimler bölgede çoğunluğu oluşturan Kosovalı Sırplar tarafından boykot edilmişti. Kosova Merkez Seçim Komisyonu, bölgede kayıtlı 45 bin 95 seçmenden sadece 1567'sinin (yüzde 3,47) oy kullandığını açıklamıştı.
Sırbistan-Kosova ilişkileri
Kosova, 117 ülke tarafından "bağımsız devlet" olarak tanınmasına rağmen kuzeyinde devam eden etnik gerginlikler ve Birleşmiş Milletlere üye olamaması nedeniyle "Avrupa'nın donmuş ihtilaf bölgelerinden biri" şeklinde nitelendiriliyor.
Sırbistan, 2008'de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova'yı kendi toprağı olarak görüyor.
Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, Avrupa Birliği arabuluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak yol bulmaya çalışıyor.
