İran, eski yargı yetkilisi Hamid Nuri'nin 1988'deki toplu idamlarda rolü olduğu gerekçesiyle İsveç'te yargılandığı mahkeme tarafından müebbet hapse mahkum edilmesine tepki olarak İsveç'in Tahran Maslahatgüzarını Dışişleri Bakanlığına çağırdı.
Bakanlığa çağrılan İsveçli diplomata İsveç mahkemesinin kararına ilişkin İran'ın güçlü itirazları iletildi.
Ne olmuştu?
İran'da 1988 yılındaki toplu idamlardan sorumlu tutulan Nuri, 2019'da "ailevi gerekçeler" nedeniyle gittiği İsveç’te tutuklanmış ve toplu idamlarda rolü olduğu gerekçesiyle mahkeme süreci başlamıştı.
Nuri'nin idamlar uygulandığı sırada Kerec kentindeki Gevherdeşt Cezaevi'nde savcı vekili olarak görev yaptığı ve siyasi mahkumların infazına katıldığı iddia ediliyordu. Nuri ise kendisine yöneltilen suçlamaları reddetmişti.
İsveç Savcılığı 28 Nisan 2022'de yapılan duruşmada Nuri hakkında, "savaş suçu", "uluslararası hukuku ihlal" ve "kasten cinayet" suçlarından müebbet hapis talep etmişti.
Stockholm Bölge Mahkemesi, 14 Temmuz 2022'deki duruşmada İranlı eski yargı yetkilisini "uluslararası hukuka karşı ciddi suç işlemek" ve "kasten cinayet" suçlamalarıyla müebbet hapse mahkum etmişti.
İran Dışişleri Bakanlığı, aynı gün yaptığı açıklamada, mahkemenin kararının "hukuka aykırı olduğunu ve siyasi nedenlerle alındığını" savunarak İsveç'in Tahran Maslahatgüzarı'nı Bakanlığa çağırmıştı.
Nuri, karara itiraz ederek temyize başvurmuştu.
İran’da, 1979 yılında yapılan devrimin ardından başlayan İran-Irak Savaşı sırasında Irak saflarında yer aldıkları gerekçesiyle Kürt aktivistler ile "Halkın Mücahitleri" örgütünün cezaevinde bulunan üyeleri hakkında toplu idam kararı verilmişti.
İsveç vatandaşı “yeryüzünde bozgunculuk” suçlamasıyla yargılanıyor
İran, İsveç vatandaşı Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler Servisi çalışanı Johan Floderus’u, çoğunlukla idamla sonuçlanan “yeryüzünde bozgunculuk” suçlamasıyla yargılıyor.
İran Yargı Erkine bağlı Mizan Haber Ajansına göre, İran’da tutuklu bulunan İsveç vatandaşı Floderus’un yargılandığı davanın duruşması Tahran Devrim Mahkemesinin 26. Şubesinde görüldü.
Tahran’daki duruşmaya, İsveç'in Tahran Maslahatgüzarının yanı sıra sanık avukatları ile resmi tercümanlar katıldı.
Mahkeme hakimi, Tahran Genel ve Devrim Savcılığının iddianamesine değinerek, Floderus’un teknik ve fiziki takip verilerinin, İsrail başta olmak üzere diğer ülkelere yaptığı seyahatlerin ve çeşitli yazışmalarının değerlendirildiğini kaydetti.
Söz konusu iddianamenin kapsamına işaret eden mahkeme hakimi, İsveç vatandaşı Floderus'a yöneltilen suçlamayı “ülkenin güvenliği ve toprak bütünlüğüne karşı eylemde bulunmak ve İsrail ile istihbari işbirliği yapmak suretiyle yeryüzünde bozgunculuk” şeklinde açıkladı.
Mahkeme hakimi, şimdiye kadar davanın üç duruşmasının görüldüğünü belirtti.
İran’da “yeryüzünde bozgunculuk” suçlamasıyla yapılan yargılamaların büyük çoğunluğunda sanığa idam cezası veriliyor.
Floderus’un söz konusu suçlamayla yargılanmasının, İsveç temyiz mahkemesinin İranlı eski savcı vekili Hamid Nuri hakkında "uluslararası hukuku ihlal" ve "kasten cinayet" suçlarından verilen müebbet hapis cezasını onamasından sonraya denk gelmesi dikkati çekti.
AB Dış İlişkiler Servisi'nde çalışan İsveçli 33 yaşındaki Johan Floderus'un, Nisan 2022'de turist olarak geldiği İran'da tutuklandığı bildirilmişti.
İran, Temmuz 2022'de Floderus'un ismini vermeden bir İsveç vatandaşının casusluktan tutuklandığını açıklamıştı.
