İran’da Haniye suikastının ardından aralarında üst düzey subayların da olduğu onlarca kişi gözaltına alındı
Soruşturma hakkında bilgi sahibi İranlıların The New York Times'a (NYT) verdiği bilgilere göre, Hamas lideri İsmail Heniyye'nin öldürülmesine yol açan küçük düşürücü güvenlik ihlaline karşılık olarak İran yönetimi, aralarında üst düzey istihbarat görevlileri, askeri yetkililer ve ordu tarafından Tahran'da kullanılan bir misafirhanenin çalışanlarının da bulunduğu onlarca kişiyi gözaltına aldı.
Uluslararası Kriz Grubu’nda İran Çalışmaları Müdürü olan Ali Fayiz NYT’ye yaptığı açıklamada, “Anavatanını ya da kilit müttefiklerini koruyamayacağı algısı, İran rejimi için ölümcül olabilir. Çünkü bu algı İran'ın düşmanlarına onu deviremezlerse kellesini uçurabileceklerini söyler” dedi.
Ortadoğu'daki ve İran'daki yetkililer, ölümcül patlamanın Haniye’nin odasına iki ay önce yerleştirilen bir bombadan kaynaklandığını söyledi.
Soruşturmanın hassasiyeti nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemeyen iki İranlı yetkiliye göre Devrim Muhafızları Ordusu'nun (DMO) istihbarat birimi soruşturmayı devraldı. DMO, cinayeti planlayan, yardım eden ve gerçekleştiren suikast timinin üyelerine ulaşma umuduyla şüphelilerin peşine düştü.
DMO'nun yaptığı açıklamada, ‘bu olayın kapsamının ve ayrıntılarının soruşturma altında olduğu ve zamanı geldiğinde açıklanacağı’ bilgisi verildikten sonra, kapsamlı gözaltı haberleri geldi.
DMO henüz tutuklamalar ya da patlamanın nedeni de dahil olmak üzere soruşturmayla ilgili herhangi bir ayrıntı vermedi. Ancak NYT’ye konuşan üç İranlı yetkiliye göre İran Dini Lideri Ali Hamaney, İsrail'e karşılık olarak saldırı emri ve şiddetli bir intikam sözü verdi.
Siyasi analist Sasan Kerimi, NYT’ye verdiği demeçte, “Bu güvenlik ihlali, farklı politikalar ve stratejiler gerektiriyor. Casuslar sızma yoluyla bu işi yapmış olabilir. Operasyon, sınırların dışından yapıldıysa bir intikam suikastı düzenlemiş olabilirler. Ya da bu yaşananlar ikisinin bir kombinasyonudur” değerlendirmesinde bulundu.
Haniye’nin İran Dini Lideri’ne olan yakınlığı da -suikasttan bir süre önce Hamaney'in konutunda bir araya gelmişlerdi- endişeleri arttırdı.
Haniye’nin dün (Cuma) Tahran'da düzenlenen cenaze töreninde Hamaney'in etrafı her zamankinden daha sıkı bir koruma çemberi ile sarılmıştı. Hamaney, Haniye’nin naaşı başında dua ettikten sonra Haniye’nin oğlunu selamlamak için kısa bir süre duraklayarak hemen oradan ayrıldı.
İran ve İsrail yıllardır gizli bir savaşın içinde. İsrail, 2020 yılında uzaktan kumandalı yapay zekâ destekli bir katil robot kullanarak, İran'ın en üst düzey nükleer bilimcisi Muhsin Fahrizade de dâhil olmak üzere ondan fazla nükleer bilimci ve askeri komutana suikast düzenledi. İsrail ayrıca şubat ayında gaz boru hatlarını havaya uçurarak, askeri ve nükleer tesislere saldırılar düzenleyerek altyapıyı sabote etti.
İran her saldırıdan sonra sendeledi, suçluları bulma sözü verdi, üst düzey bir istihbarat şefini kovdu, bir askeri komutanı tutukladı ve defalarca İsrail casus ağını ortaya çıkardığını duyurdu.
Haniye’nin öldürülmesinden sadece dört gün önce İran İstihbarat Bakanı İsmail Hatip yerel medyaya verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “İran, her gün bazı bilim adamlarımıza suikast düzenleyen ve kilit tesislerimizi sabote eden MOSSAD sızıntıları ağını dağıtma ve yok etme noktasında mesafe kat ediyor.” Bu sözlerin ardından, Haniye suikastının şoku geldi.
Saldırının ardından İranlı güvenlik görevlileri Haniye’nin Tahran ziyaretleri sırasında sık sık aynı odada kaldığı DMO misafirhanesine baskın düzenledi.
NYT’ye konuşan İranlılar, ajanların tüm misafirhane personelini gözaltına aldığını, bazılarını tutukladığını ve kişisel telefonlar da dahil olmak üzere tüm elektronik cihazlara el koyduğunu bildirdi.
NYT’nin aktardığına göre İranlılar, ajanlardan oluşan ayrı bir ekibin başkent Tahran'ın korunmasından sorumlu üst düzey askeri ve istihbarat yetkililerini sorguladığını ve soruşturmanın tamamlanması beklenirken, birkaçının gözaltına alındığını söylediler.
İki İranlı yetkili, güvenlik görevlilerinin konukevini bastıklarında, her santimetrekaresini taradıklarını, aylar öncesine ait güvenlik kameralarını ve konuk listelerini incelediklerini söyledi. Ayrıca, işe alım öncesi sıkı bir taramadan geçirilerek gönüllü paramiliter bir görev gücü olan Besic'den seçilen personelin giriş ve çıkışlarını da kontrol ettiklerini belirttiler. (Besic, DMO'nun alt kademelerinden bir gruptur.)
İki İranlı yetkili soruşturmanın, Tahran'ın uluslararası ve yerel havaalanlarına da odaklandığını, geliş ve gidişlere ilişkin aylarca süren kamera görüntülerinin incelendiğini ve uçuş listelerinin kontrol edildiğini söyledi. Yetkililer, “İran yönetimi, Mossad suikast timi üyelerinin halen ülkede olduğuna inanıyor ve amacı onları yakalamak” dedi.
Konuşma yetkisi olmadığı için adının açıklanmasını istemeyen İranlı bir DMO mensubu, tutuklamalardan haberi olmadığını, ancak son iki gün içinde üst düzey yetkililer için güvenlik protokollerinin tamamen elden geçirildiğini söyledi.
DMO mensubu, üst düzey yetkililerin güvenlik bilgilerinin, cep telefonları gibi elektronik ekipmanlarının değiştirildiğini ve bazı üst düzey yetkililerin farklı bir yere taşındığını ifade etti.