Geçtiğimiz eylül ayında, İran\'da 22 yaşındaki Doğu Kürdistanlı Jina Emini\'nin ahlak polisi tarafından gözaltındayken ölümü sonrası başlayan protesto gösterilerine katılanlar idam cezası tehdidiyle karşı karşıya. İran İnsan Hakları Eylemcileri Haber Ajansı\'na (HRANA) göre, şimdiye kadar 22 kişi eylemlerle bağlantılı olarak idam cezasına çarptırıldı, dört kişinin cezası infaz edildi.
Eylemcileri caydırmak için mahkemeler kullanılıyor
Son olarak 7 Ocak\'ta 22 yaşındaki karate şampiyonu Muhammed Mehdi Karami, idam edildi.
BBC\'den Maryam Afshang\'ın haberine göre, Muhammed\'e kendisini savunmak için yalnızca 15 dakikadan az süre verildi. Gözaltına alındıktan 65 gün sonra idam edilen Muhammed\'in idam cezasına çarptırılması, İran\'da otoritelerin protestocuları caydırmak için mahkemeleri nasıl kullandığını ortaya koyuyor.
Son olarak İngiltere için casusluk yapmakla suçlanan eski savunma bakan yardımcısı Ali Rıza Akbari\'nin idam edilmesi, dünya genelinden tepki topladı ve birçok ülke tarafından kınandı. \"Casusluk\" suçlaması ve protesto eylemleri arasında bir ilişki olmasa da, Akbari\'nin hücre cezasına çarptırılması ve zor yoluyla \'suçunu itiraf etmesi\', diğer eylemcilerin yaşadıklarına benziyor.
Avukatlarını seçemiyorlar
İdam edilen 22 yaşındaki Muhammed Mehdi, Tahran yakınlarındaki Kerec\'de, paramiliter Besiç güçlerinin üyesi olan bir güvenlik görevlisinin öldürülmesiyle bağlantılı olarak yakalanmıştı. Söz konusu olayla ilgili suçlanan 16 kişiden birisiydi. Tüm şüpheliler 3 gün boyunca Kerec\'deki mahkemede yargılandı.
Habere göre, Muhammed\'e kendisini savunmak için yalnızca 15 dakikadan az süre verildi.
Gözaltına alındıktan 65 gün sonra idam edilen Muhammed\'in idam cezasına çarptırılması, İran\'da otoritelerin protestocuları caydırmak için mahkemeleri nasıl kullandığını ortaya koyuyor.
Son olarak İngiltere için casusluk yapmakla suçlanan eski savunma bakan yardımcısı Ali Rıza Akbari\'nin idam edilmesi, dünya genelinden tepki topladı ve birçok ülke tarafından kınandı.
\"Casusluk\" suçlaması ve protesto eylemleri arasında bir ilişki olmasa da, Akbari\'nin hücre cezasına çarptırılması ve zor yoluyla \'suçunu itiraf etmesi\', diğer eylemcilerin yaşadıklarına benziyor.
İran\'da yargılananlar bir avukatla temsil ediliyor ancak bunun gibi vakalarda ve casusluk suçlamalarında, bu temsil genelde \"bağımsız\" olmuyor. Mahkeme, yargı otoritelerinin onayladığı listeden bir avukatı davaya atıyor.
Gazetecilerin ve ailelerin mahkemeyi izlemesine ise izin verilmiyor. Mahkemede neler yaşandığına dair tek görüntü, yetkililerin düzenleyerek yayınladığı bir video oluyor. Bu duruşmadan yayınlanan videoda Muhammed Mehdi, endişeli görünüyor. Güvenlik görevlisinin başına taşla vurduğunu itiraf ediyor.
Savunmasız bırakılan \'zanlılar\'
Kerec\'de idam edilen Muhammed Hüseyni de benzer bir yargı sürecinden geçti.
Ailesi hayatta olmadığı için sosyal medyadaki kampanyalarda \"Hepimiz Muhammed\'in ailesiyiz\" sloganı kullanıldı.
Habere göre, zanlının bipolar bozukluğa sahip olduğu belirtildi.
Öte yandan Muhammed Hüseyni, bağımsız bir avukatla savunma yapmayı başardı.
Avukat Ali Şerifzade Ardakani, onu cezaevinde ziyaret etti ve ardından şu tweet\'i attı:
\"Ziyaret boyunca ağladı. İşkenceyi anlattı, elleri bağlı şekilde dövüldüğünü, gözlerinin bağlandığını, kafasına tekme atıldığını, bilincini kaybettiğini söyledi.\"
Avukat Ardakani, \"Suçu işlediğine dönük itiraflar işkence altında elde edildi ve yasal geçerliliği yoktur\" dedi.
Temyiz Mahkemesi\'ne itiraz eden avukat, mahkemeye 7 Ocak\'ta çağrıldı.
Ancak yola çıktığı sırada, Muhammed Hüseyni\'nin asılarak idam edildiğini öğrendi.
Ardından avukat da gözaltına alındı ancak kefaletle serbest bırakıldı.
İnsan hakları örgütleri, \'zor yoluyla alınmış itiraflara\' ve söz konusu duruşmalara tepki gösteriyor.
Ayrıca haberde, devletin atadığı avukatların çoğu zaman \'sorgu yargıcı\' gibi davrandığı, zanlıları savunmadığı bilgisini aldı.
