İran Dışişleri Bakanı dün Birleşmiş Milletler Genel Kurul toplantılarının oturum aralarında CBS kanalına verdiği röportajda ABD’yi AB’li müttefikleri ‘yasadışı harekete etmeye zorlamakla’ suçladı. Zarif, “ABD, söz konusu ülkelerden uluslararası kanları ihlal etmelerini istiyor. Devletler ve şirketleri, yasaya uydukları takdirde yaptırım uygulamakla tehdit ediyor” diye konuştu.
Zarif, ABD’nin uygulanan yaptırımların ardından İran’la ilişkilerini sürdüren ülkeleri tehdit ettiğine de işaret etti. İranlı Bakan “İran ile ilişkilerini sürdüren hiç kimse ABD ile ticari işler yapamayacak. Bu, politikanın sert bir yanıtı olacak. Uluslararası toplum, birisinin gelip emirler vermek istemesini kabul etmeyecektir” ifadelerini kullandı.
Zarif söz konusu röportajdan önce, geçen cumartesi günü BM’deki İran Büyükelçiliği’nde yaptığı konuşmada “AB ülkeleri tarafından kurulan mekanizma etkin değilse İran bu anlaşmadan çekilebilir” dedi.
Muhammed Cevad Zarif, İran’ın ABD’nin petrol konusunda uyguladığı yaptırımlarla başa çıkmak için petrol satımı ve uluslararası ticarette dolar yerine diğer para birimleri ile çalışmayı planladığını söyledi. Bazı ülkelerin yeni yöntem çerçevesinde ikili ticarette paralarını kullanmaya yönelik anlaşmalar yapmaya başladıklarını vurguladı.
Zarif, ‘kâr potansiyeline’ atıfta bulunarak dolar dışındaki para birimlerini kullanarak ticari alışverişler yapılabileceğine değindi.
Bloomberg haber ajansına göre Zarif’in açıklamalarından birkaç gün önce AB Konseyi Başkanı Donald Tusk “Birlik, İran’ın bağlı olduğu anlaşmaya sadık kalacak” diye konuştu.
AB, geçtiğimiz günlerde petrol ihracatıyla ilgili olanlar da dahil olmak üzere ABD yaptırımlarıyla çelişmeden İran’la ticareti kolaylaştırmak için yeni bir ödeme kanalı sağlayacağını duyurdu. AB, İran’ın 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirdiğini vurguladı. ABD, geçen mayıs ayında anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmişti.
Zarif, İran’ın nükleer anlaşmadan çekilmesinin İran’a yönelik bir askeri saldırıya yol açıp açmayacağı hakkındaki soruya “Bence ABD, İran’a böyle bir saldırıda başarılı olabileceğini düşünseydi bunu yapardı” diye yanıt verdi.
Washington Post gazetesinin haberine göre ABD’li yetkililer İran’ı Suriye, Irak, Lübnan ve Yemen’deki bölgesel çatışmalara karıştığı nedeniyle eleştirdi.
Alman haber ajansı DPA ise Zarif’in ABD’yi bölgenin saldırganı olarak nitelediğini bildirdi. İranlı Bakan açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Çevremizdeki ABD üslerini gösteren haritayı gördünüz mü? Biz bölgemizdeyiz ve herhangi bir ülkeye saldırmıyoruz. Bizden istenmedikçe kuvvetlerimizi hiçbir yere göndermiyoruz. Ülkemizin büyüklüğü, coğrafyası ve kaynaklarıyla mutluyuz. Başka bir yerin ne toprağında, ne kaynaklarında ne de halkında gözümüz yok.”
Trump’ın anlaşmadan çekilmesinin ardından ‘İran’a tarihin en sert yaptırımları uygulama’ tehdidinde bulunması ile çok sayıda uluslararası şirket geri adım attı.
ABD, geçen mayıs ayında, Tahran’ın 2015 yılında dünya güçleriyle imzaladığı nükleer anlaşmadan çekilme kararı aldı.
İran riyali, ABD yaptırımları gölgesinde geçen nisan ayından bu yana yüzde 70 oranında değer kaybetti.
Yaşam standardının düşmesi, yolsuzluk ve fırsatçılığa karşı ülkenin çeşitli yerlerinde protestolar yapıldı. Bazı protestocular hükümet karşıtı sloganlar attı.
Bu yılın başlarında 80’den fazla İran şehri, kötüleşen yaşam şartlarına karşı protestolara sahne oldu. Ülkede ekonomik durumun iyileştirilmesine yönelik hükümet vaatlerinin ertelenmesi nedeniyle grevler ve protestolar sürüyor.
