IŞİD’in Kürdistan’dan çıkarılması ve Musul’da geriletilmesi ile birlikte Erbil-Bağdat hattında da yeni gelişmelerin olması bekleniyor. IŞİD’in 2014 yılında Kürdistan’a düzenlediği saldırılardan sonra bağımsızlık referandumunu erteleyen Kürdistan Bölgesi Yönetimi’nin, IŞİD’in ortadan kaldırılmasıyla ile beraber referandum hazırlıklarını yeniden başlatacağı ve bu konuda hükümeti görevlendireceği ifade ediliyor. Kürdistan Bölgesi’ndeki kaynaklar, Erbil hükümetinin kısa vadede meseleyi merkezi Bağdat hükümeti ile müzakere edeceği, taraflar arasında diplomatik temasların başlayacağını belirtiyor.
IŞİD’in Irak’taki varlığı, taraflar arasında doğal güvenlik işbirliği için zemin oluştursa da Bağdat’ın Erbil’e ekonomik ambargoyu devam ettirmesi, KDP’li Irak Maliye Bakanı Hoşyar Zebari’yi görevden alması, Erbil’i baypas edip Süleymaniye’de Goran Hareketi ve YNK ile yakınlaşma girişimleri taraflar arasında krize neden oldu.
Öte yandan Irak Başbakanı Haydar el İbadi’nin Musul operasyonuyla güç kazanmaya çalışması, İran’ın, Haşdi Şabi milisleri ve bazı siyasi çevreler aracılığıyla mevcut iktidara müdahalesi, eski Başbakan ve Kanun Devleti Partisi Başkanı Nuri el Maliki’nin iktidara gelmeye yönelik girişimleri, uzmanlar tarafından Irak’ın kısa vadede istikrara kavuşmayacağının sinyalleri olarak yorumlanıyor.
Maliki’nin; İran, Kürdistan İslami Toplum Partisi (Komel), Kürdistan Yurtseverler Birliği (YNK) ile Değişim Hareketi’nden (Goran) bir kesim ve PKK-PYD’nin desteğiyle yeniden başbakan olma hesabı, Irak ve Kürdistan Bölgesi’nin yanı sıra bölge ülkeleri tarafından da takip ediliyor.
Goran -YNK heyetinin geçtiğimiz hafta Kürdistan Bölgesi Hükümeti’nden bağımsız bir şekilde Nuri el Maliki’yi ziyaret ederek, Kürdistan’ın Bağdat’tan ayrılmasında yana olmadıklarını beyan ederk Maliki’ye açık destek vereceklerini ifade etmişlerdi.
Maliki yeni bir koalisyon peşinde
Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve eski Başbakan Nuri el Maliki’nin partisi olan Kanun Devleti içindeki üst düzey bir yetkilinin Bas Gazetesi’ne verdiği bilgilere göre, Maliki gelecek seçimlerde tekrar başbakan olmak için büyük bir çabanın içerisine girmiş ve bu yönde geniş katılımlı bir koalisyon kurma arayışı içinde. Adının açıklanmasını istemeyen kaynağın verdiği bilgilere göre, Maliki’nin son İran ziyareti sırasında, bu ülkenin birkaç etkili isminden destek aldığı, bu temelde ülkeye döner dönmez Şii gruplar başta olmak üzere bazı Kürt yetkililerle ve Sünni gruplarla ilişkiye geçtiğini belirtti. Maliki’nin gelecek seçimlerde tekrar başbakan olmayı hedeflediği, bu nedenle gelecek genel seçimde Şii kesiminin yanı sıra Kürt ve Sünni seçmenin de oylarını alabilmek için bu grupların temsilcileriyle de temas kurduğunu aktardı. Söz konusu kaynak, Maliki’nin planları hakkında ise şu önemli bilgileri verdi: “Maliki, Şii Haşdi Şabi birlikleri aracılığıyla Musul, Kerkük, Anbar ve Selahattin vilayetleri ile Bağdat’ın çevresine güçlü bir şekilde yerleşip, seçimlerden zaferle çıkmak istiyor. Maliki, Haşdi Şabi’nin istihbarat örgütünden yardım almaya başladı. Bağdat’ın Sedat El-Hindi Caddesi’nin üzerinde binası bulunan Haşdi Şabi istihbarat örgütünün aracılığıyla nüfuzunu daha da artırmak istiyor.”
Washington gelişmeleri yakından izliyor
ABD’lilerin de bu gelişmelere yakından izlediğini söyleyen söz konusu kaynak, “Amerikalı yetkililer de Haşdi Şabi ve Kanun Devleti’nin gelecek seçimlere ilişkin planlarının farkında. Bu nedenle ABD Savunma Bakanlığı, Musul’daki güçlerine, Haşdi Şabi’nin ilerlemesini engellemeleri talimatını vermeye hazırlanıyor” değerlendirmesini yaptı. Başka bir kaynağa göre ise, Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Flynn ve CENTCOM eski Komutanı General James Mattis, Haşdi Şabi’yi İran yanlısı ve Irak ile ABD çıkarları için bir tehlike olarak görüyor ve her iki komutan da, Irak’taki birliklerin Haşdi Şabi’nin ilerlemesini engellemesi gerektiğini düşünüyor.
YNK’den Maliki’ye destek
Öte yandan Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (YNK), Nuri el Maliki’nin geniş katılımlı koalisyon önerisini değerlendirmeye aldığı öğrenildi. Maliki’nin bir süre önce öneriyi YNK’ye sunduğu ve YNK’den olumlu bir yanıt beklediği bize ulaşan bilgiler arasında. Konu hakkında Şettul Arap sitesine açıklamada bulunan Irak Parlamentosundaki YNK Grubu Başkanı Ala Talabani, Maliki’nin önerisi hakkında halen bir karara varılmadığını, olumlu yanıt verilmesi durumunda Maliki’yle koalisyona gidileceğini söyledi. Ala Talabani ayrıca kurulacak güçlü bir hükümetin önemine de değinerek, böyle bir hükümetin kurulması halinde tüm grupların bu hükümette yer alması gerektiğini belirtti.
PYD - PKK şer koalisyonuna dahil oluyor
Maliki-Tahran-YNK-Goran şer koalisyonuna PKK-PYD’nin de katıldığı gelen bilgiler arasında. Uzmanlara göre, Kürtlerin Kürdistan Bölgesi ile Rojava’nın birleşmesi yönündeki isteminin PYD-PKK’nin Tahran-Bağdat-Şam cephesini tercih etmesiyle rafa kaldırıldığı görülüyor.
Adının açıklanmasını istemeyen bir yetkilinin Bas Gazetesi’ne verdiği bilgilere göre, Bağdat’ta bulunan PYD heyeti, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Nuri El-Maliki, Başbakan Haydar İbadi, Irak İslam Devrim Konseyi Başkanı Ammar El-Hekim, Haşdi Şabi Genel Komutanı Komutanı Hadi El-Amiri ile görüşmeler gerçekleştirdi.
PYD’nin, Irak yönetiminin üst düzey yetkilileriyle geliştirdiği ilişkileri, Suriye rejimine dolayısıyla Rusya’ya yakınlaşmak için kullandığını da sözlerine ekleyen kaynak, PYD’nin son ziyaretinin Rusya tarafından hazırlanan yeni Suriye Anayasası hakkında olduğunun altını çizdi.
PYD’nin Bağdat’taki Şii liderlerle çok güçlü ilişkiler kurduğunu da sözlerine ekleyen kaynak, bu güçlü ilişkilerden dolayı PYD lideri Salih Muslim’in bir süre önce Bağdat merkezli Sabah El-Cedide gazetesine, “Her dört parçadaki Kürt sorununun çözümünde Bağdat’ı köprü olarak görüyoruz” açıklamasında bulunduğunu söyledi.
Mesrur Barzani: Irak dağılsa dahî Kürdistan istikrar adası olmaya devam edecek
Hafta içinde Macaristan’ın Irak Büyükelçisi Atela Tar’ı kabul eden Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi Müsteşarı Mesrur Barzani, görüşmede, ''Irak dağılsa dâhi Kürdistan Bölgesi bir huzur ve istikrar adası olmaya devam edecektir'' dedi.
İki ülke arasındaki dostane ilişkilere değinen Mesrur Barzani, Macaristan’ın askeri danışmanlık timinin Peşmerge Güçleri’ne verdiği eğitim ve danışmanlığının önemine dikkat çekerek, Macaristan hükümetine teşekkür etti.
Mesrur Barzani, ‘‘Kürdistan Bölgesi, bölgede bir huzur ve istikrar adası olmayı sürdürecektir. Kürdistan’ın bağımsızlığı tüm bölgedeki istikrar artmasında önemli bir faktör olacaktır’’ şeklinde konuştu.
Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi Müsteşarı Mesrur Barzani, Musul operasyonunun 4 aydır devam ettiğini hatırlatarak, IŞİD’e karşı büyük zaferler elde edildiğini, çok sayıda IŞİD üyesinin etkisiz hale getirildiğini ve bölgenin terörden temizlenmesine çok kısa bir süre kaldığını sözlerine ekledi.
Görüşmede Macaristan’ın Irak Büyükelçisi Atela Tar ise, Kürdistan Bölgesi’nin huzur ve istikrarından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, ülkesinin, Peşmerge Güçleri’ne askeri eğitim, danışmanlık ve yardımlarının devam edeceğini kaydetti.
Görüşmede taraflar ayrıca, iki ülke arasındaki dostane ilişkilerin devam etmesi gerektiği konusunda hemfikir olduklarını dile getirdi.
Macaristan Irak Büyükelçisi Atela Tar, iki ülkenin dostane ilişkileri ve işbirliğinin devam etmesi gerektiğini belirterek, Kürdistan Bölgesi ve Peşmerge Güçleri’ne destek vermeye devam edeceklerini kaydetti.
