HDP\'li Ertuğrul Kürkçü tarafından \'Demokrasinin Güçlendirilmesi İçin Uluslararası Sözleşmelerin Tanınmasına ve Bazı Temel Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi\'ni TBMM Başkanlığı\'na sunuldu.
ÇEKİNCELERİN KALDIRILMASI BİR GEREKLİLİK
Teklifin gerekçesinde, AK Parti hükümetlerinin, 12 yıldır söylem düzeyinde demokratikleşmekten söz edip, halka adalet ve demokrasi vaat ederken, ülkeyi 12 Eylül darbeci generallerinin çıkarttığı kanunlarla yönetmeyi, siyasal rejimin çerçevesini bu kanunlarla belirlemeyi, bu askeri diktatörlük rejiminin kurduğu devlet aklı doğrultusunda uluslararası sözleşmeleri kabul etmemeyi ve sözleşmelerdeki çekinceleri korumayı sürdürdüğü ifade edildi. Gerekçede, \"Türkiye Cumhuriyeti\'nin modern demokrasiler içinde saygın bir yer edinebilmesi için, öncelikle bu temel kanunları değiştirmesi ve siyasal demokrasinin evrensel standartlarının görünür olduğu uluslararası sözleşmeleri imzalaması, imzaladığı ama çekince koyduğu uluslararası sözleşmelerdeki çekinceleri kaldırması bir gerekliliktir\" denildi.
ÇÖZÜM SÜRECİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ YERİNE GELMEDİ
Kürt sorunun demokratik ve adil bir çözümü hedefleyen sürecin yürüdüğüne dikkat çekilen gerekçede, şu görüşlere yer verildi:
\"16 Temmuz 2014\'te yürürlüğe giren 6551 sayılı \"Çözüm Yasası\" hükümeti bu doğrultudaki önlemleri almakla yükümlü kılmıştır. Buna karşın, hükümetin yasanın çıkışını izleyen aylardaki yürütme ve yasama pratiği özgürlük-güvenlik dengesini güvenlik yönünde çökertmiş, geçtiğimiz ay TBMM\'ye dayatılan \'iç güvenlik\' paketiyle toplum bir polis devletinin inşası ihtimaliyle yüz yüze bırakılmıştır. Bu yasa tasarısının TBMM gündemine taşınması doğrudan hukuki sonuçlarının yanı sıra TBMM\'nin demokratik sorumluluklarını üstelenerek, hükümeti \'çözüm süreci\' bağlamında yasal denetime tabi tutmasını da sağlayacaktır. Bu yasa gerçek bir toplumsal sözleşme olarak geleceğimizi üzerine kuracağımız Yeni Anayasa\'ya ulaşmak için gerekli \'alan temizliği\'nin önemli bir bölümünü de gerçekleştirmeye katkıda bulunacaktır.
İKİ TEMEL BÖLÜM: ÇEKİNCELER VE DEMOKRATİKLEŞME
Kanun teklifinin, iki temel bölümden oluştuğu belirtilen gerekçede, birinci bölümün Türkiye Cumhuriyeti\'nin çekince koyduğu uluslararası sözleşmeler üzerindeki çekincelerin kaldırılarak sözleşmelerin kabulüne ilişkin olduğu; ikinci bölümün ise siyasal örgütlenme özgürlüğü, toplantı ve gösteri özgürlüğü, ifade özgürlüğü önündeki yasal engellerin kaldırılması ile ilgili olduğu ifade edildi. Gerekçede, \"Bu demokratikleşme paketi, Türkiye\'nin gündemine er geç gelecek olan Yeni Anayasa\'nın toplumsal mutabakat zeminlerinin güçlendirilmesi için elzem olan reformlar yönünden bir başlangıç niteliğindedir. Bu başlangıç, barış ve çözüm sürecinin ilerletilmesi açısından güven inşasını sağlayıcı ilk adımlardan birini olacaktır\" denildi.
HDP, teklifinde \'alan temizliği\' olarak da nitelenen düzenlemeler şöyle:
ÇEKİNCELERİN KALDIRILMASI
Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklara ilişkin Uluslararası Sözleşme\'nin, \'Azınlıkların Korunması\' başlıklı 27. madde; Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme\'nin velilerin çocukları için kamu makamlarınca kurulmuş olanların dışında okulları seçme ve çocuklarını kendi inançlarına uygun dinsel ve ahlaki eğitim verme serbestliğini sağlayan 13 madde; Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme\'nin ana dil ve inançla ilgili 17, 29, 30. maddeleri; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, 1 No\'lu Ek Protokol\'ün; \'Eğitim Hakkı\' başlıklı 2. maddesi ile Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı\'nın 4,6, 7,8, 9, 10 ve 11. maddeleri üzerindeki çekinceler dahil sözleşmeler bir bütün olarak onaylanarak çekince bulunan maddelerin de yayınlanması için Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.
DOĞA ANA HAKLARIN KABULÜ
Kyoto Sözleşmesi ile Cochobamba Doğa Ana ve Yerli Haklar Bildirgesi bir bütün olarak onaylanarak çekince bulunan maddelerin de yayınlanması için Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.
ROMA STATÜSÜNE TARAF OLUNMASI
Birleşmiş Milletler nezdinde imzaya açılan Uluslararası Ceza Mahkemesinin kurulmasına ve yargı yetkisine ilişkin Roma Statüsü bir bütün olarak onaylanarak yayınlanması için Cumhurbaşkanına yetki veriliyor.
SİYASİ PARTELERE YENİ DÜZEN
2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu yürürlükten kaldırılıyor. Yeni getirilen düzenlemeye göre; siyasi partiler, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından tutulan özel bir kütükte izlenmek koşulu ile serbestçe dernekler gibi kurulacak. Siyasi partilerin siyasi partiler kütüğüne kayıt ve kütükte izlenme usulleri Anayasa Mahkemesince hazırlanacak bir Yönetmelik ile düzenlenecek.
Siyasi partiler muhtarlık seçimleri hariç olmak üzere, siyasal temsilin gerçekleştiği her seçime istisnasız olarak üyeleri arasından ön seçimle belirleyecekleri adaylar ile katılabilecek. Demokratik usul ve esaslara aykırı olmamak koşulu ile partiler tüzüklerinde önseçimden başka aday belirleme yolları da benimseyebilecekler ise de siyasi partilerin her düzeydeki seçimlere katılırken adaylarını belirlemede ilgili seçim çevresindeki üyelerinin iradesine müracaat etmeleri ilkesi esas olacak. Siyasi partiler tüzüklerinde ön seçimlere, ilgili seçim çevresindeki tüm seçmenlerin katılmasını da benimseyebilecek.
Mahalli idareler seçimleri ile genel seçimler yanında, seçilmiş meclislerden belirlenecek kamu görevlileri için yapılan seçimlerde de, yasalar ile aksi belirlenmemişse, adaylar siyasi parti mensubiyeti taşıyabilecek
SEÇİM BARAJI KALDIRILACAK
2839 sayılı Kanun\'un 33. Maddesi değiştirilerek, yüzde 10 olan seçim barajı kaldırılacak.
TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞ HAKKI
2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu yürürlükten kaldırılacak. Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahip olacak. Herkes, kamu düzenini ağır şekilde tehlikeye maruz bırakmamak koşulu ile toplantı ve gösterilerini serbestçe belirleyecekleri yer ve mekânlarda gerçekleştirebilir.
Mülki amirler, kamu düzenine yönelik açık tehdit bulunması halinde, hakkın özüne dokunmamak koşulu ile toplantı ya da gösterinin güvenlik içinde gerçekleştirilebileceği alternatif açık alanı, bu mümkün değil ise stadyum benzeri yarı açık alanı toplantı ve gösterinin 24 saat öncesinden düzenleyicilere bildirmek ve göstericilerin güvenliğini sağlayacak önlemleri almak zorunda olacak.
Hiç kimse, eylemi başka bir suç oluşturmadıkça, sadece herhangi bir toplantı ya da gösteriye katıldığı için suçlanamayacak. Bir toplantı ve gösteriye katılmak başka bir suçun unsuru sayılamayacak.
İNTERNETE YASASI KALDIRILSIN
5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılacak. HDP\'ye göre; yasa mevcut haliyle bir internete sansür yasası niteliği taşıyor. Tümüyle kaldırılması halinde, suçlar TCK\'da mevcut olduğundan internet ortamında suç işlendiği durumda bu suçların TCK ve CMK kapsamında soruşturulması ve kovuşturulması önünde bir engel de yok.
CEMEVİ İBADETHANE SAYILSIN
5244 sayılı İller İdaresi Kanunu\'na yeni maddeler eklenerek, Alevi inancı ile diğer inançların ibadet yerlerine ibadethane statüsü verilecek. Böylece cemevlerinin de ibadethane sayılması ve ibadethanelere tanınan tüm haklardan yararlanması sağlanacak.
