Cumhuriyet’ten Kemal Göktaş’ın haberine göre Anket koalisyon sonucuna işaret ederken halkın yüzde 75,3’ünün Türkiye’nin gidişatından endişe duyduğunu; endişe duyanların yüzde 57,1’sinin ise “toplumsal çatışma potansiyelinden” korktuğunu belirtmesi dikkat çekti.
Çözüm sürecinin yeniden başlamasını isteyenlerin oranı yüzde 58 olarak değerlendirilirken çeşitli koalisyon seçenekleri arasında en çok destek gören olasılık yüzde 28 ile CHP-HDP koalisyonu oldu. Cumhurbaşkanının tarafsız olmadığını düşünen seçmen oranının ise yüzde 66’yı bulduğu ifade edildi. HDP binalarına yapılan saldırılara toplumun çok büyük kesimi karşı çıkarken, destek veren azınlığın içinde AKP’li seçmen oranının yüzde 56 çıkması ve MHP’li seçmeni geçmesi ise dikkat çekti.
CHP ve HDP artırıyor
Ankara’daki barış mitingi katliamından hemen önce, 5-9 Ekim 2015 tarihleri arasında, 7 bölgedeki 24 il de, 4 bin 144 hanede yüz yüze görüşme yöntemi ile yapılan araştırma, merkezin kendi öz kaynaklarıyla finanse edildi. Araştırma grubunun yüzde 39,3’ü AKP’ye, yüzde 25,5’i CHP’ye, yüzde 14,6’sı MHP’ye, yüzde 13,2’si HDP’ye ve yüzde 2,3’ü diğer partilere oy vereceğini belirtti, yüzde 5,1 ise karasız olduğunu aktardı. Karasızlar dağıtılınca AKP yüzde 41,4, CHP yüzde 26,9, MHP yüzde 15,4, HDP yüzde 13,9 ve diğer partiler yüzde 2,4 olarak belirdi. SAMER açıklamasında bu durumun yeniden bir koalisyona işaret ettiği belirtildi.
Yüzde 56 başkanlığa karşı
Araştırmada oy ve kimlik arasındaki ilişkiyi anlamaya dönük sorulara verilen yanıtlar ise çarpıcı sonuçlar verdi. Kendisini Türk olarak tanımlayanların yüzde 44,6’sı AKP’ye oy vereceğini söylerken, Kürt olarak tanımlayanların yüzde 59’u HDP’ye oy vereceğini beyan etti.
Başkanlık sistemini katılımcıların yüzde 56’sı desteklemediğini; AKP’ye oy vereceklerin yüzde 65,6’sı başkanlık sistemine evet diyeceğini, CHP seçmeninin yüzde 87,6’sı ve HDP seçmeninin yüzde 88,8’i başkanlık sistemine hayır diyeceğini bildirdi.
Araştırma grubunun yüzde 63,7’si, 7 Hazirandan sonra koalisyon kurulması gerektiği yönünde fikir beyan etti. Kurulmamasının nedeni olarak yüzde 30,5’i partilerin anlaşamamasını, yüzde 19,6’sı Cumhurbaşkanı’nın izin vermemesini, yüzde 19,1’i AKP’nin tek başına iktidar hırsını gösterdi. Katılımcıların yüzde 40’ı 7 Hazirandan sonra AKP-CHP, yüzde 29’u AKP-MHP koalisyonu kurulmalıydı yanıtı verdi.
En çok CHP-HDP koalisyonu isteniyor
Araştırma grubunun yüzde 50,4’ü 1 Kasım seçimlerinden de koalisyon çıkacağını, yüzde 41,6’sı ise bir partinin tek başına iktidar olacağını düşündüğünü belirtti. 1 Kasım seçimlerinde koalisyon olacağını düşünen katılımcıların yüzde 26,8’i CHP-HDP, yüzde 24,7’si AKP-CHP, yüzde 14,5’i AKP-HDP, yüzde 18,7’si CHP-MHP koalisyonunu olmasını istediklerini söyledi.
Araştırma grubunun yüzde 35,7’si Türkiye’nin en önemli sorununu silahlı çatışma/şiddet ortamı olarak değerlendirdi. Yüzde 16,6’sı işsizlik, yüzde 14,9’u Kürt sorunu, yüzde 8,5’i ekonomideki kötü gidişi ülkenin en önemli sorunu olarak gördü. Araştırma grubunun yüzde 64,2’si açısından ise silahlı çatışmaların tekrar başlaması, son dönemde Türkiye’nin en önemli gündemi oldu.
Yüzde 58 sürecin devamını istiyor
Çözüm sürecinin devam etmesini isteyip istemediklerine ilişkin sorulara ise araştırma grubunun yüzde 58,7’si evet, yüzde 33,2’si hayır yanıtı verdi. HDP seçmeninin yüzde 88,3’ü, AKP seçmeninin yüzde 61,6’sı, CHP seçmeninin yüzde 56’sı, MHP seçmeninin yüzde 31,4’ü çözüm sürecinin devamından yana görüş belirtti.
Araştırma grubuna doğrudan yöneltilen Cumhurbaşkanı’nın tarafsız olduğunu düşünüyor musunuz sorusuna; yüzde 24,5’i evet, yüzde 66,6’sı hayır yanıtı verdi. Grubun yüzde 65,5’i Cumhurbaşkanı’nın mitingler yapmasını olumsuz değerlendirdi.
Çatışmaların başlamasının nedeni…
Silahlı çatışmaların tekrar başlamasının en önemli nedeni nedir sorusuna alınan yanıtlarda ise yüzde 21,1 ile AKP’nin tek başına iktidar olamaması, yüzde 11,5 ile seçim sonucu hükümetin kurulamaması, yüzde 11,1 ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkan olmak istemesi, yüzde 9,8 ile PKK ve yüzde 7,8 ile HDP cevapları öne çıktı. Bu noktada araştırma grubuna silahlı çatışmaların tekrar başlamasının sorumlusu kim sorusu yöneltildi. Bu soruda ise yüzde 25,5 ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yüzde 16,5 ile HDP, yüzde 12,3 ile AKP, yüzde 10,4 ile PKK ve yüzde 5,1 ile hükümet politikaları yanıtları belirginlik kazandı.
HDP’ye saldırılar
Ayrıca HDP binalarına ve Kürt vatandaşlara karşı saldırı ve linç girişimlerini araştırma grubunun yüzde 83’ü desteklemezken, HDP’ye ve Kürtlere yapılan saldırıyı destekliyorum diyenlerin yüzde 51,6’sı AKP, yüzde 14,8’i CHP ve yüzde 30,5’i MHP seçmeni olduğunu beyan etti.
Halk toplumsal çatışmadan korkuyor
Son olarak, araştırma grubunun yüzde 75,3’ü Türkiye’nin gidişatından endişe duyduğunu; endişe duyanların yüzde 57,1’si toplumsal çatışma potansiyelinden, yüzde 10,8’i ekonomik krizden, yüzde 10,6’sı siyasal krizden, yüzde 12,3’ü Suriye’deki savaşın Türkiye’ye sıçramasından ve yüzde 9,2’si sayılanların hepsinden endişe duyduğunu belirtti.
