Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Selman'ın baş başa görüşmesinin ardından heyetler arasında görüşme gerçekleştirildi. Görüşme sonrası yayımlanan ortak bildiride "Görüşmelerde, siyasi, ekonomik, askeri, güvenlik dahil, ikili ilişkilerde yeni iş birliği döneminin başlamasına yönelik kararlılık vurgulandı" denildi.
Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan resmî törenle karşıladı.
Veliaht Prens Muhammed bin Selman'ın bulunduğu makam aracını, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi önündeki caddede karşılayan süvariler, araca protokol kapısına kadar eşlik etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Muhammed bin Selman'ın tören alanındaki yerlerini almalarının ardından, 21 pare top atışı eşliğinde iki ülke milli marşları çalındı. Veliaht Prens Muhammed bin Selman, Muhafız Alayı Tören Kıtası'nı selamladı.
Törende, tarihte kurulan 16 Türk devletini temsil eden bayraklar ve askerler de yer aldı.
İki ülke heyetlerinin takdimi sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Muhammed bin Selman, merdivenlerde Türkiye ve Suudi Arabistan bayrakları önünde tokalaşarak gazetecilere poz verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Muhammed bin Selman’ın baş başa görüşmesinin ardından, heyetler arası görüşme de gerçekleştirildi.
Ortak Bildiri Yayımlandı
Görüşme sonrası her iki ülkenin dışişleri bakanlarının imzasının olduğu ortak bir bildiri yayımlandı. Yayımlanan bildiride şöyle denildi:
* “Suudi Arabistan Veliahtı ve Başbakan Yardımcısı Prens Muhammed bin Selman bin Abdülaziz Al Saud, Türkiye Cumhuriyeti ve Suudi Arabistan Krallığı liderliğini ve iki ülkenin kardeş halklarını birleştiren seçkin kardeşlik ilişkilerinden ve köklü tarihi bağlardan yola çıkarak, Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın nazik davetine icabetle, 22 Haziran 2022 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti'ne bir ziyaret gerçekleştirmiştir.
Veliaht Prens Muhammed bin Selman bin Abdülaziz Al Saud, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde resmi törenle karşılanmıştır.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Veliaht Prens Muhammed bin Salman bin Abdülaziz Al Saud arasında resmi görüşmeler, iki ülke arasındaki mükemmel ilişkilerin derinliğini bünyesinde barındıran samimiyet ve kardeşlik ortamında gerçekleştirilmiştir.
Görüşmelerde Türkiye Cumhuriyeti ile Suudi Arabistan Krallığı arasındaki ikili ilişkiler muhtelif yönleriyle ele alınmış, siyasi, ekonomik, askeri, güvenlik ve kültürel ilişkiler dahil olmak üzere iki ülke arasındaki ikili ilişkilerde yeni bir iş birliği döneminin başlamasına yönelik ortak kararlılık en güçlü şekilde vurgulanmış; bölgesel ve uluslararası alanda öne çıkan ve her iki tarafın da önem atfettiği gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulunulmuştur.
Taraflar, karşılıklı ticaretin geliştirilmesi ve çeşitlendirilmesi imkanlarını, iki ülke arasındaki karşılıklı ticaretin kolaylaştırılmasını ve önündeki zorlukların üstesinden gelinmesini, yatırım fırsatlarının araştırılması ve çeşitli alanlarda somut ortaklıklara dönüştürülmesi için iki ülkenin kamu ve özel sektöründeki iletişimin artırılmasını ele almışlardır.
Taraflar G-20 üyeleri olarak, iki ülkenin büyük ekonomik potansiyelini ve Suudi Arabistan'ın 2030 Vizyonu’nun yatırım, ticaret, turizm, kalkınma, sanayi, madencilik, inşaat projeleri, ulaşım-altyapı (müteahhitlik dahil), tarım, gıda güvenliği, sağlık, iletişim-bilgi teknolojisi alanları, medya ve spor alanlarında sunduğu fırsatları vurgulamışlar, Suudi-Türk Koordinasyon Konseyi’nin çalışmalarını etkinleştirme, ortak ilgi konularında iş birliği ve koordinasyon seviyesini yükseltme ve iki ülke uzmanları arasında tecrübe paylaşımı konuları üzerinde çalışma hususunda mutabakata varıldı.
Türkiye-Körfez İşbirliği Konseyi'nin (KİK) 13 Ekim 2016 tarihli 5. Bakanlar Toplantısı Ortak Beyanatı'na atıfla, Türkiye-KİK Serbest Ticaret Anlaşması müzakerelerinin önemine değinmişlerdir.”
Mutabakata Varılan Anlaşma Ve Konular
Yayımlanan ortak bildiride, her iki ülkenin mutabakata vardığı anlaşmalara ve konulara yer verildi. Mutabakata varılan anlaşmalar ve konular şöyle:
“Taraflar, enerji alanında özellikle petrol ve rafinerisi, petrokimya, enerji verimliliği, elektrik, yenilenebilir enerji, inovasyon, hidrokarbon kaynakları için temiz teknolojiler, hidrojen de dahil olmak üzere düşük karbonlu yakıtlar alanlarında iş birliği yapma beklentilerini; enerji sektörü ve ilgili tedarik zincirlerinin yerelleştirilmesi ve bu alanlarda ilgili projeler geliştirilmesi hususları üzerinde çalışılması arzusunu ifade etmişlerdir.
Taraflar, yapay zekâ, dijital teknolojiler ve akıllı şehirler alanlarında üretim ve yatırım ortaklıklarının geliştirilmesi ve bu alanlarda faaliyet gösteren özel sektör aktörlerinin iş birliğine teşvik edilmeleri hususlarında görüş birliğine varmışlardır.
“Türkiye'deki Startup'lara Yatırım Yapmaya Ve Onlarla Ortaklıklar Kurmaya Davet Etmiştir”
Taraflar, iklim değişikliği ve çevre kaynaklı sınamalarla mücadele konusundaki kararlılıklarını vurgulamış ve bu alanlarda iş birliğini artırma hususunda mutabık kalmışlardır. Türk tarafı, Suudi Arabistan girişimcilik ekosisteminde faaliyet gösteren yatırım fonlarını Türkiye'deki startup'lara yatırım yapmaya ve onlarla ortaklıklar kurmaya davet etmiştir.
Taraflar, “Türk Standartları Enstitüsü” (TSE) ile Suudi Arabistan Standartlar, Metroloji ve Kalite Teşkilatı (SASO) arasındaki ilişkilerin ilgili iki kurum arasında imzalanan iş birliği anlaşmaları çerçevesinde güçlendirilmesi ve sürdürülmesi konusunda mutabık kalmışlardır.
Her iki taraf, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ile Kral Abdülaziz Bilim ve Teknoloji Şehri (KACST) arasında 2016 yılında imzalanan iş birliği protokolü çerçevesinde bilim insanlarının karşılıklı ziyaretleri konusunda mutabık kalmışlardır.
Taraflar, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) ile Suudi Arabistan KOBİ Otoritesi (SMEA) arasında iş birliği faaliyetlerinin güçlendirilmesi ve geliştirilmesi gerektiğini vurgulamışlardır.
Taraflar, savunma konusunda iki ülkenin çıkarlarına hizmet edecek ve bölgede güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacak şekilde savunma iş birliği alanlarında iki ülke arasında imzalanan anlaşmaların etkin hale getirilmesi hususunda mutabık kalmışlardır.
İki taraf, adli iş birliğini geliştirme; hukuki ve adli alanlardaki uzmanlar arasında tecrübe paylaşımı konusunda mutabık kalmışlardır.
Taraflar, turizm alanında iş birliğinin ve iki ülke arasındaki turizm hareketinin geliştirilmesinin, her iki ülkenin turizm potansiyelinin araştırılmasının, ayrıca turizm sektörüne ve gelişimine fayda sağlayan sürdürülebilir turizmle ilgili ortak faaliyetlerin teşvik edilmesinin önemini vurgulamışlardır.
“Tarihi Kardeşlik Temelinde İş Birliğini Geliştirerek Sürdürme Kararlılığı”
Taraflar, ulusal sivil havacılık otoriteleri arasında iş birliğinin güçlendirilmesinin, havayollarının operasyonları için idari prosedürlerin kolaylaştırılmasının ve iki ülke arasındaki uçuş sayısının artırılmasının öneminin altını çizmişlerdir.
Taraflar, sağlık alanında iki ülke arasındaki mevcut iş birliğini geliştirme kararlılıklarını vurgulamışlar ve sağlık yatırımları alanında iş birliği fırsatlarının araştırılması hususunda mutabık kalmışlardır.
Suudi tarafı, Riyad'ın EXPO 2030 adaylığına Türkiye'nin verdiği destekten ötürü şükranlarını ifade etmiştir.
Taraflar, iki ülkenin ve halklarının çıkarları doğrultusunda bölgenin istikrar ve huzurunun güçlendirilmesi için, bölgesel konularda da istişare ve iş birliğinin derinleştirilmesini kararlaştırmışlardır.
Veliaht Prens ve Başbakan Yardımcısı Prens Muhammed bin Salman bin Abdülaziz Al Saud, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın nazik ev sahipliğinden ve ziyaretleri sırasında kendisine ve heyetine gösterilen yakınlık ve muhabbetten ötürü şükranlarını dile getirmiştir.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Covid salgınının neden olduğu zorluklara rağmen 2021 yılında Hac düzenleme çabalarından ve İki Kutsal Caminin Hizmetkarının hacılara ve ziyaretçilere hizmet etme çabalarından ötürü takdirlerini ve bu yıl Hac ve Umre’nin yeniden başlamasından duyduğu memnuniyeti dile getirmiş; İki Kutsal Caminin Hizmetkarı Kral Selman bin Abdulaziz Al Saud ve Prens Muhammed bin Selman bin Abdulaziz Al Saud’a bu konudaki çabalarından ötürü teşekkür etmiştir.
Görüşmenin sonunda taraflar, iki ülkenin ve halklarının ortak çıkarlarına katkıda bulunacak ve tüm kesimlere fayda sağlayacak şekilde, bölgenin geleceğine hizmet etmek için tarihi kardeşlik temelinde iş birliğini geliştirerek sürdürme kararlılıklarını vurgulamışlardır.”
Erdoğan “Bunlar Dünyayı Enayi Zannediyor” Demişti
Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2 Ekim 2018’de İstanbul’da Suudi Arabistan Başkonsolosluğu’nda öldürülmesiyle ilgili davada 7 Nisan'da durdurma kararı verilmişti. Dosya, Adalet Bakanlığı’nın olumlu görüşü üzerine Suudi Arabistan’a devredilmişti.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Erdoğan’ın, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın vahşice katledilmesine ilişkin 2018 yılındaki “Bunlar dünyayı enayi zannediyor. İnsanları enayi zannediyor. Bu millet enayi değil, hesabı sormasını bilir” sözleri üzerine, geri adım atılması kamuoyunda ve siyasette büyük tepki çekmişti.