Suriye’de 2011’den bu yana süren iç savaş ve IŞİD’in Irak’taki hızlı ilerleyişi sonrası Türkiye’nin güney sınır kapılarının karşısında 6 farklı bayrak dalgalanıyor. Bunlar Suriye Arap Cumhuriyeti, İslami Cephe, ÖSO, IŞİD, Güney Kürdistan ve PYD-PKK’ya ait.
Suriye ile İskenderun’dan Cizre’ye kadar uzanan 911 kilometrelik Türkiye sınırı binlerce kişinin öldüğü, 3 milyon insanın göç ettiği savaş nedeniyle üç yılı aşkın süredir sancılı. Hatay, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa ve Mardin illerideki 13 sınır kapısının Suriye tarafı, çeşitli güçlerin kontrolünde. Öyle ki bazı kapılar birkaç kez el değiştirdi.
Gazetesinin haberine göre, bugün için sınırdaki kapılardan halen 2’si Suriye devletinin, 2’si İslami Cephe’nin, 1’i Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO), 3’ü Irak-Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) ve 5’i de PKK’nin Suriye kolu Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) denetimi altında bulunuyor.
KONTROLLÜ TİCARET AÇIK
Kapılardan Türk vatandaşları geçiş yapamıyor, ancak insani yardım gönderiliyor. Cilvegözü ve Öncüpınar kapıları ise kontrollü olarak ticarete açık.
Suriye yönetimi Hatay’daki Yayladağı’nın karşısında bulunan Keseb ile Mardin’deki Girmeli’nin karşısındaki Kamışlo’da kontrolü elinde bulunduruyor.
Şura liderliğini Ahmet İsa eş-Şeyh’in yaptığı İslami Cephe, Hatay’daki Cilvegözü’nün karşısındaki Bab El Hava ve Kilis’teki Öncüpınar’ın karşısındaki Es Selame kapılarını kontrol altında tutuyor.
Abdülilah Beşir’in liderliğindeki Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) Karbeyaz (Yiğitoğlu) karşısındaki Azmarin kapısını denetliyor.
Cilvegözü ve Öncüpınar ticarete açık. Türkiye’den giden malzemeler tampon bölgede Suriye araçlarına transfer ediliyor.
Ebubekir el Bağdadi liderliğindeki IŞİD, Şanlıurfa’da Akçakale’nin karşısındaki Telabyad, Gaziantep’te Karkamış’ın karşısındaki Carablus ve Kilis’teki Çobanbey’in karşısındaki El Rai kapılarında bayrağını dalgalandırıyor. Liderliğini Salih Müslim’in yaptığı PYD ise, Şanlıurfa’da Ceylanpınar’ın karşısındaki Rasulayn, Mürşitpınar’ın karşısındaki Ayn-El Arap, Gaziantep’te Islahiye’nin karşısındaki Meydani Ekbez, Mardin’de Şenyurt’un karşısındaki Derbesye sınır kapılarını elinde tutuyor. Şırnak’ın Cizre ilçesinde içsavaştan kaçan Suriyelilerin geçiş yaptığı sadece bir köprüden ibaret olan sınır kapısının karşısındaki Andivar da PYD’nin kontrolünde.
Ä°ÅžTE TÃœRKÄ°YE-SURÄ°YE SINIRINDAKÄ° KAPILAR
YAYLADAĞI-KESEB: 4 ay önce İslami Cephe’nin kontrolüne geçti. Ancak bir ay sonra yoğun çatışmaların ardından Suriye yönetimi tekrar kontrolü sağladı.
KARBEYAZ-AZMARİN: Uzun yıllardır kapalı, sadece bayramlaşmalarda açılıyordu. İç savaş nedeniyle o da yapılmıyor. ÖSO’nun kontrolünde.
CİLVEGÖZÜ-BAB EL HAVA: 2011 sonlarında ÖSO kontrolüne geçti. 2013 yılının Aralık ayında İslami Cephe ani bir baskınla kapıyı ÖSO’dan aldı.
ISLAHİYE-MEYDANİ EKBEZ: Karşısındaki Suriye’nin Meydani Ekbez bölgesi tamamen PYD kontrolünde.
ÖNCÜPINAR-ES SELAME: Es Selame Sınır Kapısı, 2012 yılı temmuz ayında ÖSO kontrolüne geçti. Ardından İslami Cephe kapıyı kontrol altına aldı. Kapıda bazı ÖSO grupları da bulunuyor. Ancak kontrol İslami Cephe’de.
ÇOBANBEY-EL RAİ: Bölge geçen ocak ayında IŞİD’in kontrolüne geçti.
KARKAMIŞ-CARABLUS: 2012 yılı temmuz ayında rejim güçlerinden ÖSO kontrolüne geçti. Bu yılın ocak ayının başında ise IŞİD’in eline geçti. Birkaç gün sonra ÖSO 7 Ocak’ta kontrolü yeniden ele geçirdi. Ancak, 17 Ocak günü kontrolü IŞİD yeniden ele aldı.
MÜRŞİTPINAR-AYN EL ARAP: Ayn-El Arap (Kobani) Sınır Kapısı savaşın başından bu yana PYD’nin kontrolünde. Mürşitpınar’dan insanı yardıma ve Suriyelilerin haftanın iki günü geçişine izin veriliyor.
AKÇAKALE-TELABYAD: 2012 yılı eylül ayında 3 gün süren çatışmaların ardından ordu birliklerinden ÖSO güçlerinin eline geçti. Sınır kapısının kontrolü, geçen yılın aralık ayında başlayan ve bu yılın ilk günlerinde sonlanan çatışmaların ardından ise IŞİD’e geçti.
CEYLANPINAR- RASULAYN: 8 Kasım 2012 günü çıkan ve 3 gün süren şiddetli çatışmaların ardından rejim güçlerinden ÖSO’ya geçti. PYD, sınır kapısını 2013 yılı ocak ayındaki çatışmaların ardından kontrolü altına aldı.
ŞENYURT-DERBESYE: PYD tarafından ilan edilen Rojava’nın Cizire kantonunda bulunuyor. Derbesye Sınır Kapısı’nda 2 aydır PYD bayrağı dalgalanıyor.
GİRMELİ-KAMIŞLI: Suriye ordusunun kontrolünde ve Suriye bayrağı dalgalanıyor. Sınır kapısı giriş ve çıkışlara kapalı bulunurken, sadece özel izinle insani yardımların geçişlerine açılıyor.
CİZRE-ANDİVAR: Yıllardır kullanılmıyor. Sadece bir köprü bulunuyor ve Türk askeri nöbet tutuyor. Karşısı Batı Kürdistan bölgesi tamamen PYD denetiminde.