Mayıs ayında kurulan, AK Parti ve BDP milletvekillerinin katıldığı TBMM Çözüm Komisyonu\'nun hazırladığı 450 sayfalık rapor Komisyon Başkanı Naci Bostancı tarafından açıklandı. 11 bölüm ve 450 sayfadan oluşan raporda soruna dair 42 öneri ve tespitte bulunuldu. İşte o tespit ve öneriler:
POZİTİF BARIŞ
- Herşeyin bir anda çözülmesini beklemek haksızlık.
- Olmaz noktaları sürüklemek, sonraki olumlu sonuçları engeller.
- Uzun vade gerektiren hususları ilerlemeye şart koşmak, çözümsüzlüğe hizmet eder.
- Diyalog ve çözümün kolay olduğu alanlar öncelenmeli.
- Herkes samimiyeti ve desteğini göstermeli.
EZBER BOZAN
- Silahın susması, sonrasında diyalog ve empati sürdürülebilir.
- Toplumsallaşma için tüm unsurlar paydaş olmalı.
- Süreç inişli çıkışlı olabilir. Ezber bozabilen alternatifler ortaya çıkabilmeli.
- Ekonomik, kültürel, hukuki ve yönetsel adımlar atılmalı.
- Diyalog ya da barış için adalet ertelenmemeli.
SİLAHSIZLANDIRMA
- Dış dinamiklerin süreci olumsuz etkilememesi için öngörülü ve reaktif adımlar atılmalı.
- Silahsızlandırma, daha da önemlisi ‘kafaların silahsızlanması\' şart.
- Kazanan barış ve kardeşlik olacak, kaybedeni olmayacak.
- Çözüm, toplumsal ekonomik ve kültürel gelişme fırsat penceresi açacak.
- STÖ\'lerin, din ve kanaat önderlerinin katkıları alınmalı.
- Kadınlar göçten etkilenenler, gençler ve mağdurlar aktif yer almalı.
ÖNYARGI- AKLISELİM
- Önyargıların yerini aklıselim almalı.
- Herkes ‘kendi içindeki akil insanı\' ortaya çıkarmalı.
- Çözüm umudu canlı tutulmalı; paranoyalardan arındırılmalı.
- ‘Benim canım yandı başka canlar yanmasın\' denilmeli.
- Siyasi-hukuki bir süreç olarak kalmamalı.
NET VE EMİN OLUNMALI
- Kazanımlar, toplumsal sahiplenmeye dönüşmeli.
- ‘Akil İnsanlar Heyeti\' ufuk açıcıdır.
- Farklılıkları yadsımayan bir dil ortaya konulmalı.
- Süreç şeffaf sürmeyebilir; net ve emin olunmalı.
ÇÖZÜM UÇLARDA DEĞİL
- ‘Gri alanlara\' kendi renginin verilmeye çalışılması haksızlıktır.
- \"Kucaklaşınca he rşey biter\' yaklaşımı akıldan çıkarılmamalı.
- Sorunu çözerken, başka sorunlar yaratmamak da önemlidir.
- Soruna insani değerler yadsınmadan bakılmalı.
- Milliyetçi bakışlar bir kenara bırakılmalı.
EMPATİYLE DÜŞÜNÜN
- Çözüme destek veren diasporalardan faydalanmalı.
- Çözümü zorlaştıran elitlerin olumsuz etkileri en aza indirgenmeli.
- Yaşanan çatışmalar çözümü engelleyen bariyerleri unutmamalı.
- Çözüm olmazsa yaşamını kaybedecek ilk çocuğun sizinki olacağı empatisiyle düşünmeli.
- Hak ve özgürlüklere sahip olunan bir ortamda kalıcı barışın gelişebileceği benimsetilmeli.
MAKAS KAPANMALI
- Psikolojik bozuklukların tedavi edilmesi açısından sürecin sürdürülmesi önemli.
- Toplumla siyaset arasındaki makas makul düzeye inerek zamanla kapanmalı.
- ‘Özerklik\' ve ‘yerel özerklik\' kavramları birbiriyle karıştırılıyor.
- Fiziki mayınlar kadar kafalar ve zihinlerdeki mayınların temizlenmesi önem taşıyor.
- Sürecin en önemli kazanımlarından biri psikosiyasal iklimin oluşturulmasıdır.
- Eğitime büyük önem verilmeli.
- Barış, bireysel özgürlükler, birbirini anlama, saygı duyma en gelişmiş halini bulacak.
\'Tanımlamak tehlikelidir\'
Bostancı, BDP tarafından \"sorunun tanımı yapılmıyor eleştirisini şöyle yanıtladı:
\"Latinleri bir sözü vardır. \'Tanımlamak tehlikelidir.\' Nasıl tanımlarsanız tanımlayın itirazlar olacaktır. Bu itirazı dile getiren çevre \'Kürt sorunu\' ifadesini uygun bulduğunu söylüyor. Ama buna da itiraz eden aynı çevreden başka insanlar var, \'Kürtler sorun mu da Kürt sorunu diyorsunuz?\' diyorlar.\"
Bakanlıkların verilerine göre yaşamını yitirenlerin sayıları şöyle:
Şehit: 7 bin 918
Terör örgütü mensubu: 22 bin 101
Sivil: 5 bin 557
Toplam: 35 bin 576
Anahtar Kelimeler
AK Parti, BDP, tbmm çözüm komisyonu, rapor, naci bostancı, Barış, diyalog, çözüm, silahsızlandırma, akil insanlar
Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Nerina Azad'ın editöryal politikasını yansıtmayabilir.
